"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1667 E., 2023/1564 K.
KARAR : Kısmen kabul, yeniden esas hakkında hüküm tesisi
İLK DERECE MAHKEMESİ: Kayseri 7. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/889 E., 2023/565 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda verilen karar ile İlk Derece Mahkemesince evlilik birliğinin ölümle sona ermesi nedeniyle davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına, erkeğin kusursuz olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Kararın davalı mirasçıları vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince hükmün kaldırılarak yeniden hüküm tesisine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı erkek vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların anlaşmalı olarak boşanmalarına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
2.Davacı erkek vekili çekişmeli boşanmaya yönelik 27.05.2022 tarihli dilekçesinde özetle; tarafların şiddetli geçimsizliğinin bulunduğunu, erkeğin ceza evinde bulunması nedeniyle tarafların uzun süredir ayrı olduklarını, tarafların iletişim dahi kuramaz halde olduklarını iddia ederek tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kadın 22.05.2022 tarihinde vefat etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 31.05.2022 tarih ve 2021/846 E 2022/394 K sayılı kararı ile; kadının 22.05.2022 tarihinde öldüğünün anlaşılmasına göre erkeğin davasının konusuz kalması nedeniyle davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın mirasçıları vekili, davaya kusur tespiti yönünden devam etme istemleri olduğu halde Mahkemenin davaya devam etmeksizin hüküm tesisinin hatalı olduğu yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 06.10.2022 tarih ve 2022/1778 E 2022/1794 K. sayılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesince dava devam ederken davalı kadının ölümü üzerine davalı mirasçılarına tebligat yapılıp davaya devam edip etmeyecekleri sorulmadan erkeğin boşanma davası yönünden karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesinin hatalı olduğu ve mirasçıların davaya devam olunması talepleri göz önüne alındığında davanın kusur tespiti davasına dönüştüğü bu haliyle yeniden değerlendirme yapılması gerektiğinin anlaşılmasına göre davalı kadın mirasçılarınin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yapılan yargılama neticesinde erkeğin kusuru ispatlanamadığının anlaşılmasına göre davalı kadının vefat etmesi ile davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına, erkeğin kusursuz olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın mirasçıları vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı kadın mirasçıları vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; çekişmeli dava dilekçesinin kendilerine tebliğ edilmediğini, dava dilekçesine karşı cevaplarını ve vakıalarını bildiremediklerini, savunma haklarının kısıtlandığını belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava dilekçesinin anlaşmalı boşanma dilekçesi olduğunu ve dilekçe içeriğinde vakıa belirtilmediği, davalı kadının vekil ile temsil edildiğini ve kadın vekilinin ön inceleme duruşmasına katıldığı, ön inceleme duruşmasında davacı erkek vekiline vakıalarını bildirmek için süre verildiğini, erkeğin sunduğu dilekçesinde kadına kusur olarak yüklenebilecek bir vakıa bildirmediğini, ön inceleme duruşmasından hemen sonra davalı kadının 22.05.2022 tarihinde vefat ettiği, vefat edene kadar davaya cevap vermediği gibi vekilinin de cevap dilekçesi vermediği, cevap dilekçesi vermeyen tarafın karşı tarafa yani kusur yüklemesinin mümkün bulunmadığı, dayanılmayan vakıaların erkeğe kusur olarak yüklenemeyeceğini, davalı mirasçılarının da davaya katıldıkları aşamadan sonra vakıa bildirme hakları kalmadığı gerekçesi ile davalı mirasçılarının istinaf taleplerinin kabulüne, hükmün tamamının kaldırılmasına, davacı tarafından açılan boşanma davasında evlilik davalı kadının 22.05.2022 tarihinde ölümü ile sona erdiğinden boşanma talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davalı tarafça davalıya kusur isnadında bulunulmaması nedeni ile kusur tespitine yer olmadığına karar verilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 20.09.2023 tarih ve yukarıda sayısı belirtilen tavzih kararı ile; kararda sehven yapılan hata nedeniyle hükmün müteveffa kadının davacıya kusur isnadında bulunmamış olduğu anlaşıldığından kusur tespitine yer olmadığına şeklinde düzeltilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın mirasçıları vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kadın mirasçıları vekili temyiz başvuru dilekçesinde özetle; çekişmeli dava dilekçesinin kendilerine tebliğ edilmediğini, dava dilekçesine karşı cevaplarını ve vakıalarını bildiremediklerini, savunma haklarının kısıtlandığı yönlerinden temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı kadının ölümü ile kusur tespitine dönüşen davada davalı kadın tarafın savunma hakkının kısıtlanıp kısıtlanmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2 inci, 4 üncü, 6 ıncı maddesi,181 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı mirasçıları temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.