"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1049 E., 2023/1225 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/10 E., 2023/7 K.
Taraflar arasındaki soybağının reddi ve babalığın tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince soybağının reddi davasının kabulüne, babalığın tespiti davasının reddine karar verilmiştir.
Kararın ... dışındaki davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... dışındaki davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının annesi ... ve babasının ... olduğunu, babasının vefat ettiğini, nüfus kayıtlarında kardeşi gözüken ... ve ...'ın annelerinin ..., babalarının ise davalı ... olduğunu, nüfusta babalarının ... olarak göründüğünü iddia ederek soybağının reddine ve babalığın tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesi ilk kararı ile hak düşürücü sürenin dolduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine hak düşürücü sürenin dolmadığı, işin esasının incelenmesi gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın gönderilmesine karar verilmiştir. Bu karara karşı davalılar vekili tarafından temyiz talebinde bulunulması üzerine Dairemizce kesin nitelikteki karara karşı temyiz yolunun bulunmadığı gerekçesiyle temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Adli Tıp Kurumu raporu ile davalılar ... ve ...'ün babalarının davalı ... olduğunun sabit olduğu, soybağının reddi davasının kabulü gerektiği ancak davacının babalık davası açma hakkı olmadığı gerekçesi ile soybağının reddi davasının kabulüne, ... ve ...'nın, ...'nın biyolojik çocukları olmadığının tespiti ile ... yönünden soybağının reddine, davacının ... ve ...'nın babalarının ... olduğuna ilişkin babalığın tespiti davasının husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... dışındaki davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili, soybağının reddi kararının hukuka bütünlüğüne aykırı olduğunu, hak düşürücü süre geçtikten sonra dava açıldığını, ... ve ...'in ... ile ...'in evlilik birliği içinde doğduğunu, mahkemenin bu hususu dikkate almadığını, hak düşürücü sürenin geçirilmesinde davacı tarafın haklı bir sebebinin mevcut olmadığını, babalığın tespiti davasının husumet yokluğundan ret kararının yerinde olduğunu, bu yönden istinaf taleplerinin olmadığını, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; soybağının reddi davasının kabulü yönünden kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... dışındaki davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili, istinaf dilekçesini tekrarla, Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; soybağının reddi davasının kabulü yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, soybağının reddi ve babalığın tespiti istemine ilişkin olup, uyuşmazlık, soybağının reddi davasının kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, hak düşürücü süre içinde dava açılıp açılmadığı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 286 ncı, 289 uncu, 291 inci, 301 inci maddeleri. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri. 31.07.2004 tarihli ve 25539 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Adli Tıp Kurumu Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 13 üncü, 19 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1.İlgililer tarafından açılacak soybağının reddi davasının düzenlendiği 4721 sayılı Kanun'un 291 inci maddesinin birinci fıkrasında dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hâllerinde kocanın altsoyu, anası, babası veya baba olduğunu iddia eden kişi, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açabilecekleri, son fıkrasında ise kocanın açacağı soybağının reddi davasına ilişkin hükümlerin kıyas yoluyla uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bir hükmün kıyas yolu ile uygulanabilmesi için bu konuda açık düzenleme olmaması gerekir. İlgililer tarafından açılacak soybağının reddi davasında ayrıca bir hak düşürücü süre ve başlangıç tarihi öngörülmüş olup, kocanın açacağı soybağının reddi davasına ilişkin hak düşürücü süreye yönelik hükümlerin kıyasen uygulanması mümkün değildir.
2.Yapılan açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde, davacının, kocanın altsoyu sıfatı ile bu davayı, kocanın (yani davacının babası Tekin'in) ölümünü öğrenmesinden başlayarak bir yıl içinde yani en geç 19.08.2013 tarihinde açması gerekirken bir yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra 14.07.2017 tarihinde açmış olduğundan davanın hak düşürücü sürede açılmadığından reddine karar verilmesi gerekir. Kararın açıklanan sebeple bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,29.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.