"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/168 E., 2024/350 K.
DAVA TÜRÜ : Karşılıklı Boşanma-Ziynet Alacağı
İLK DERECE MAHKEMESİ : Büyükçekmece 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/906 E., 2021/1547 K.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı-davalı kadın vekili tarafından yoksulluk nafakasına toptan hükmedilmesi ve miktarı yönünden; davalı-davacı erkek vekili tarafından karşı davanın reddi, kusur belirlemesi, hükmedilen yoksulluk nafakası ve manevî tazminat, boşanmanın fer'î niteliğinde kabul edilerek maddi tazminata hükmedilmesi yönünden temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davacı-davalı kadın vekilinin tüm, davalı-davacı erkek vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Taraflarca karşılıklı açılan boşanma davalarında; İlk Derece Mahkemesince erkeğin karşı davasının reddine, kadının asıl davasının kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer’îlerine karar verilmiştir. Kararın taraflarca istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince kusurun gerekçesi düzeltilmiş ve fer’î talepler yönünden yeniden kısmen esas hakkında hüküm tesis edilmiştir. Karar, taraflarca temyiz edilmiştir.
Kadın vekili asıl davada, evlilik birliğinin sona ermesinde erkeğin kusurlu olduğunu ileri sürerek tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer’ilerine hükmedilmesini talep etmiştir. Dava dilekçesinde, maddî tazminat talebine ilişkin yapılan açıklamada; erkeğin, kadının önceki evliliğinden olan çocukları için İsviçre Hükümetinden aylık toplam 1.536,00 Euro çocuk yardımı aldığını, erkeğin evden ayrıldığı Temmuz, Ağustos ve Eylül 2019 tarihleri için toplam 4.608,00 Euro (28.569,60 TL) ödeme aldığını ve bunu kendi ihtiyaçları için harcadığını, yine İsviçre Hükümeti tarafından yılda bir kereye mahsus olmak üzere çocuklar için verilen eğitim yardımı adı altında 8.148,60 Euro (50.521,32 TL) aldığını ve bu paranın erkeğin uhdesinde kaldığını, bunların dışında kadının kendisine ait telefon hattı üzerinden erkeğe cep telefonu alındığını, bu cep telefonu için 3.400,00 TL ödemek zorunda kaldığını ve zarara uğradığını belirtilmiş. Bu nedenlerle kadının halihazırda toplam 82.490,92 TL maddi zararının bulunduğunu belirterek fazlaya dair talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla 82.490,92 TL maddî tazminat talep edildiğini ve bu talebin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 174 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında olduğunu belirtmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, kadının maddî tazminat talebi yönünden İsviçre Hükümeti tarafından erkeğe çocuklar için yapılan maddi yardımların kadın tarafından istenmesinin mümkün olmadığı, söz konusu ödemelerin erkeğe evlilik ile kazandığı statü gereği yapıldığı, ödemelerin hak sahibinin kadın veya çocuklar olmayıp erkek olduğu, ödemeyi yapan kurumun dilerse iade hakkına sahip olacağının açık olduğu gerekçesiyle kadının talebinin aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir. Kadının cep telefonu ödemesi yönünden talebi için ise ispatlanamadığından redde karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, kadının önceki evliliğinden olan çocuklarına yapılan yardımlardan mahrum kalacağı anlaşıldığından maddî tazminat talebinin boşanmanın fer’i niteliğinde değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle kadının maddî tazminata ve bu talep yönünden vekâlet ücretine ilişkin istinaf talebi kabul edilerek kadın yararına maddî tazminata ve buna göre de yargılama giderine hükmedilmiş, kadının cep telefonu talebi yönünden ise esastan ret kararı verilmiştir.
Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukukî nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hâkime aittir (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 33). Dosyanın incelenmesinde;18.10.2019 tarihli tensip tutanağında İlk Derece Mahkemesince maddi tazminatın boşanmanın fer’î niteliğinde olmadığı anlaşılmakla nispi harcın tamamlanması için süre verilmiştir. Davacı-davalı kadın vekilince, 15.11.2019 tarihli dilekçe ile “Tensip tutanağının 11 numaralı ara kararında maddi tazminat talebinin boşanmanın feri niteliğinde olmaması nedeniyle 1.408,73 TL nispi harcın yatırılması adına tarafımıza süre verilmiştir. Verilen süre içinde maddi tazminat talebine ilişkin 1.408,73 TL nispi harç işbu dilekçemiz ekinde UYAP üzerinden yatırılmıştır.” şeklinde açıklama yapılarak 15.11.2019 tarihinde harç yatırılmıştır. İlk Derece Mahkemesince, 11.11.2020 tarihli ön inceleme duruşmasında, uyuşmazlığın tespitinde maddi tazminatın boşanmanın fer’î niteliğinde olmadığı belirtilmiş, davacı-davalı kadın vekili tarafından bu hususta bir itiraz ileri sürülmemiştir. Yapılan yargılama sonucunda İlk Derece Mahkemesince yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere kadının İsviçre Hükümeti tarafından yapılan ödemelere ilişkin maddi tazminat talebinin aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir. Kararın istinafa konu edilmesiyle, Bölge Adliye Mahkemesince maddi tazminat talebinin boşanmanın fer’î niteliğinde olduğu gerekçesiyle kadının istinaf talebi kabulüne ve buna göre de yargılama gideri düzenlemesi yoluna gidilmiş ise de, kadının 15.11.2019 tarihli dilekçesi, ön inceleme duruşmasında İlk Derece Mahkemesinin tespitine itirazın olmaması göz önüne alındığında, kadının maddî tazminat talebinin boşanmanın fer’î niteliğinde olmadığının kabulü gerekir. Bu halde, temyize konu olan İsviçre Hükümeti tarafından erkeğe yapılan ödemelere ilişkin maddî tazminat talebi yönünden, boşanmanın fer’î niteliğinde olduğu kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
KARAR
1.Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda (2) numaralı paragrafta belirtildiği üzere maddî tazminat yönünden davalı-davacı erkek yararına BOZULMASINA,
2.Yukarıda (1) numaralı paragrafta belirtildiği üzere davacı-davalı kadın vekilinin tüm, davalı-davacı erkek vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmanın kapsamı dışında kalan temyize konu diğer bölümlerinin ise 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden ...'e yükletilmesine,
Peşin alınan harcın istek halinde yatıran ...'e geri verilmesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,14.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.