"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul BAM 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1077 Esas 2023/1164
KARAR : İstinaf başvurusunun reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çorlu Çocuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/85 D. İş Esas
Taraflar arasındaki 18 yaşına kadar kurumda kaldığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 18 yaşını doldurduğu tarihe kadar devletin koruması altında fiilen kaldığının ve ergin oluncaya kadar devlet koruması altında olmanın sağladığı devlet memuru olabilme hakkını kullanabilmesi için gerekli belgeyi alma hakkının bulunduğunun tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, çocuğun ergin olana kadar kurum bakımında bakım tedbiri uygulanmadığı, çocuk ergin olmadığın önce bakım tedbiri Kararının kaldırıldığı, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununu (2828 sayılı Kanun) kapsamında tanınan istihdam hakkının kullanılması için çocuğun reşit olduğu tarih itibariyle bu hizmetlerden yaralanmaya devam etmemesi ve istihdam için başvuruyu iki yıl içinde yapmamış olduğu 2828 sayılı Kanunun ve bahsi geçen Yönetmeliğin istihdam için aradığı şartların tümünü gerçekleştiremediği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; duruşma açılmadan delilleri toplanmadan karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacının Beyoğlu 2. Çocuk Hukuk Mahkemesi'nin 2006/13 Değişik iş sayılı kararı ile 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu`nun (5395 sayılı Kanun) 5/1-c maddesi uyarınca barınma tedbirinin uygulanmasına ve kuruma yerleştirilmesine karar verildiği, 05.11.1995 doğumlu ...' in annesi ...'nın oğlunu yanına almasına ilişkin 07.11.2012 tarihli talebinin değerlendirilmesi sonucu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının raporuyla ...' in koruma kararının kaldırılmasına annesine teslim edilmesine karar verildiği, bu kararın veliye tebliği edildiği ve Tekirdağ Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğünün 19.03.2013 tarihli yazı cevabından anlaşılacağı üzere 14.03.2013 tarihinde çocuğun reşit olmadan annesine teslim edildiği buna ilişkin tutanak örneğinin gönderildiği gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili kararın bozularak davanın kabul edilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının 18 yaşına kadar kurumda kalıp kalmadığı ve davanın evrak üzerinden görülüp görülemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 27 nci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5395 sayılı Kanun`un 5 inci maddesi, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası`nın 36 ncı maddesi,
3.Değerlendirme
Hukuki dinlenilme hakkının gereği olarak taraflar duruşmaya çağrılmadan, eş anlatımla taraf teşkili sağlanmadan hüküm verilememesi, 1982 Anayasa'nın 36 ncı maddesi ile düzenlenen iddia ve savunma hakkının kullanılmasına olanak tanınması ilkesinin doğal bir sonucudur ve aynı zamanda adil yargılanma hakkının da en önemli unsurudur. Bu çerçevede öncelikle, tarafların gerek yargı organlarınca gerekse karşı tarafça yapılan işlemler konusunda bilgilendirilmeleri zorunludur. Kişinin kendisinden habersiz yargılama yapılarak karar verilmesi, kural olarak mümkün değildir. Diğer taraftan taraf teşkili dava şartı olup davanın her aşamasında mahkemece resen nazara alınması gereken bir olgudur. Buna göre mahkemenin dava dilekçesi ile duruşma gününü taraflara kendiliğinden tebliğ edip taraf teşkilini sağlaması, 6100 sayılı Kanun'un emredici düzenlemelerindendir. Somut olayda; davacı dava dilekçesi ile on sekiz yaşını doldurduğu tarihe kadar devletin koruması altında fiilen kaldığının tespiti talep etmiş, dava dilekçesinde de iddiasını ispat için bir kısım delillere dayanmış, İlk Derece Mahkemesince davacının delilleri toplanmadan, duruşma açılmadan, evrak üzerinde davanın reddine karar verilmiştir. Yukarıda belirtildiği üzere 1982 Anayasa'nın 36 ncı ve 6100 sayılı Kanunu'nun 27 inci maddelerinde taraflar dinlenmeden iddia ve savunmalarını beyan etmeleri için davet edilmeden, delilleri toplanmadan yani hukuki dinlenilme hakkını ihlal edecek şekilde karar verilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu durumda, mahkemece, taraf teşkili sağlanmadan, duruşma açılmadan, tarafların delilleri toplanmadan, taraflara hukuki dinlenilme hakkı tanınmadan, eksik hasımla karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,27.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.