"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/409 E., 2024/621 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kilis Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/934 E., 2023/331 K.
Taraflar arasındaki geçici koruma kimlik belgesindeki kayıtların düzeltilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı kadın vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; davalının 2016 yılından beri Kilis Elbeyli Konteyner Kent'te birlikte yaşadıklarını, tarafların imam nikâhlı olarak birlikteliklerini sürdürdüğü, resmî bir evliliğin söz konusu olmadığını ancak tarafların Türkiye'deki kanunları bilmemeleri nedeni ile evli olduklarını beyan ettiklerini, evlendiklerinin belgesi olarak da imam nikâh akdini sunduklarını, Kilis İl Göç İdaresi Müdürlüğü kayıtlarının bu beyanlarına uygun olarak tanzim edildiğini, evliliğin evlendirmeye yetkili memur önünde yapılmasının ve tarafların yetkili memur önünde olumlu iradelerini açıklamalarının evliliğin kurucu unsurlarından olduğunu, yetkili memur önünde yapılmayan evliliklerin yoklukla batıl olduğunu, müvekkilinin davalı ile olan birlikteliğini yaşadıkları çeşitli sorunlar nedeniyle sonlandırmaya karar verdiğini, Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşı olduğunu ancak ülkemizde geçici koruma altında bulunduğunu, bu sebeple maddî durumunun iyi olmadığını ileri sürerek davanın kabulü ile tarafların evli olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkeğe dava dilekçesi usulüne uygun olarak davalı tarafından cevap dilekçesi verilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı, davalı ile resmî bir evliliklerinin olmadığı hâlde kendisine verilen geçici koruma kimlik belgesinde medenî hâlinin evli olarak gösterildiğini, bu kaydın herhangi bir belgeye dayanmadığını ileri sürerek evliliğin yokluğunun tespitine karar verilmesini istediğini, dava dilekçesindeki ileri sürüşe göre dava, geçici koruma kimlik belgesindeki kayıtların düzeltilmesi amacına yönelik olduğunu, geçici koruma kimlik belgesindeki kayıtların düzeltilmesini isteyen yabancının idareye başvurarak beyanına göre oluşturulan geçici kimlik belgesindeki hataları düzelttirebileceğini, davanın esas itibariyle idarî işlemle oluşturulan kayıtların düzeltilmesini te'min etmek amacıyla açıldığı kanaatine varıldığından davanın yargı yolunun câiz olmaması sebebiyle usulden reddine karar vermek gerektiğini belirterek davanın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ve 115 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince yargı yolunun câiz olmaması sebebiyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı kadın vekili, hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, davanın usulden reddi kararı yönünden kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre usul ve kanuna uygun olması gerekçesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince davacı kadın vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı kadın vekili, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, davanın usulden reddi yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davanın hukuki sebebinin tespiti ve yargı yolunun caiz olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 114 üncü, 115 inci, 370 inci ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı kadın vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebi ile başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.