"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1959 E., 2024/2018 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/362 E., 2024/174 K.
Taraflar arasındaki nüfus kaydının düzeltilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Nüfus İdaresi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Nüfus İdaresi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava ve cevaba cevap dilekçesinde; ...'ın annesinin ... olmadığını, davalı ... olduğunu iddia ederek nüfus kaydının düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı, cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin 14.01.2022 tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ...'ın gerçek annesinin ... olduğunun tespiti durumunda baba görünen ...'ın hanesindeki kaydını muhafaza edeceği, ... tarafından soybağının reddi davası açılmadan nüfus kayıtlarının düzeltilmesi mümkün olmadığından soybağının reddi davalarının Aile Mahkemelerinin görevine girdiğinden bahisle görevsizlik karar verilmiştir. Bu karara karşı davacılar vekili tarafından istinaf talebinde bulunulmuştur. Bölge Adliye Mahkemesinin 16.09.2022 tarihli kararı ile nüfus kaydının düzeltilmesi davasında yargılamaya devamla işin esasının incelenmesi gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Adli Tıp Kurumu raporu ile davalı ...'ün %99,99 ihtimalle ...'ın biyolojik annesi olduğu anlaşıldığından, küçüğün anne hanesinden ...'ın ismi silinerek gerçek annesi olan ...'ün annesi olduğunun tespitine ve nüfus kayıtlarının bu şekilde tashihine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Nüfus İdaresi vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Nüfus İdaresi vekili, hükmün doğru kurulmadığını, tescil hükmü kurulması gerektiğini İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalılardan ...'ın küçük ...’ın annesi olmadığının, davalı ... ...'ın ise küçük ...’ın annesi olduğunun tespitine karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken tescil işlemi idari bir işlem olup adli yargı yerinde, idareyi işlem yapmaya zorlayıcı türden bir karar verilemeyeceği gözetilmeden tescile de karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesi ile istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle, davanın kabulüne, davacı ...'ın, ...'ın annesi olmadığının tespitine, ...'ün, ...'ın annesi olduğunun tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Nüfus İdaresi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Nüfus İdaresi vekili, anne adının ve bağının düzeltilmesinin tespitine ve tesciline hükmedilmesi gerektiğini, kararın infaz kabiliyetinin olmadığını Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, nüfus kaydının düzeltilmesi davası olup, uyuşmazlık, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, DNA testi yapılmadan karar verilip verilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 35 inci, 36 ncı ve 40 ıncı maddeleri; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Kayıt düzeltilmesi, aile kütüğüne işlenmiş kaydın bir kısmının düzeltilmesi veya değiştirilmesidir. Nüfus kütüklerindeki doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi için mahkemeden karar alınması zorunludur. İşte bu noktada, nüfus kütüğünde yer alan doğru olmayan kayıtlar, ilgilileri veya Cumhuriyet savcısı tarafından açılacak olan kayıt düzeltme davası ile gerçek durumuna uygun hale getirilebilir ki, bu dava uygulamada nüfus kaydının düzeltilmesi davası olarak adlandırılmakta olup zamanaşımı ve hak düşürücü süreye bağlı olmayan nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalarda, her türlü kanıta başvurulabilir. Nüfus kaydının düzeltilmesi davalarında, nüfus kaydının düzeltilmesine ve tesciline karar verilmelidir. Bu nedenle babalığın tespiti davalarından farklı olarak sadece tespit hükmü değil, tescil hükmü kurulması gerekirken Bölge Adliye Mahkemesince bu husus gözetilmeden karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Nüfus İdaresinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının B-1 bendinin son paragrafından sonra “ Ordu ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, Cilt No:29, Hane No:32, BSN:183 da nüfusa kayıtlı, ... ve ... oğlu, 25/12/2008 doğumlu, ... TC kimlik numaralı ...'ın bu hanedeki kaydının terkinine ve gerçek annesi Sinop ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, Cilt No:34, Hane No:54, BSN:28 de nüfusa kayıtlı ... ve ... kızı, 01/05/1984 doğumlu ... T.C kimlik numaralı ...'ün hanesine tesciline, nüfus kaydının bu şekilde düzeltilmesine” ibaresinin yazılması suretiyle temyize konu kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.