"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1301 E., 2022/1300 K.
DAVA TARİHİ : 13.12.2018
SAYISI : 2018/434 E., 2021/172 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 07.11.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir
Belli edilen günde gelen davacı şirket yetkilisi ..., davacı şirket vekilleri Avukat ..., Avukat ... ile davalı vekili Avukat ...'nun sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı Rektörlük tarafından 2018/300338 ... 10.07.2018 tarihli Mutfak Malzemesi ve Servis Ekipman Alımı ihalesi yapıldığını, 12 kalem malzeme için ihalenin davacı şirket uhdesinde kaldığını, şirketin teknik şartnameye uygun olarak tüm ürünleri zamanında ve eksiksiz teslim ettiğini, muayene kabul komisyonu tarafından ihale şartnamesinde belirtilen 41 ve 43 nolu ürünlerin teknik şartnameye uygun olmadığı gerekçesiyle kabul edilmediğini, muayene komisyonunun söz konusu ürünlerin ihale dosyasına eklenen katalogdaki özellikleri taşımadığı, ... markalı olmadığı hususlarını yazılı olarak bildirdiğini, ihale şartnamesine göre zamanında teslim ettiği 41 numaralı ürün için şu ana kadar 35.720,00 TL'lik zararı ve 43 numaralı ürün için 16.800,00 TL'lik zararı doğduğunu, ürünler eksiksiz ve zamanında teslim edilmesine rağmen bedelinin de haksız fesih sebebi ile ödenmediğini, konu ile ilgili olarak davalı yana ... 8. Noterliğinin 04.12.2018 tarih ve 44078 yemiye nolu ihtarnamesinin gönderildiğini, yapılan işlemin hukuksuzluğunun izah edildiğini, davalı tarafça ihalenin feshi yoluna gidildiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ihaleye konu tüm malların eksiksiz ve ihale şartnamesine uygun zamanda teslim edilmiş olması nedeniyle feshin haksızlığının tespitini, haksız cezai işlemin iptalini, irat kaydedilen teminat bedeli olarak şimdilik 2.000,00 TL'nin ve ödenmeyen ihale bedeli olarak şimdilik 3.000,00 TL'nin ödenmesi gerekli tarihlerden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacı şirketin 31.10.2018 tarihinde 41 ve 43 numaralı sıcak ve nötr servis ünitesini idareye getirdiğini, muayene komisyonun bu ürünleri ihale teknik şartnamesine göre incelediğini, şartnameye uygunluk göstermediği için ürünlerin kabul edilmeyerek bu durumun tutanak altına alındığını, davacının ihale dosyasına ... 2017 kataloğu ekleyerek bu marka ürünü getireceğini taahhüt etmiş olmasına rağmen özel üretim, fason malzeme getirdiğini, idarece yapılan tüm ihalelerin kamu ihale mevzuatına uygun olarak gerçekleştirildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; her ne kadar gerek ihale şartnamesinde gerekse sözleşmede alınacak ürünlerin teknik detayları yazılmış ve herhangi bir marka ismi belirtilmemiş ise de davacı tarafın ihale dokümanlarına eklediği ... 2017 kataloğu ve ... yetkili ve servis belgeleri ile davalı idareye vereceği ürünlerin ... marka olacağı algısını oluşturduğu, davalı idarenin savunmasında da belirttiği üzere adı geçen marka ürünün temin edilecek olmasının ihalede etkin tercih sebebi olduğu, öyle ki 41 ve 43 numaralı ürünlerin ... firması tarafından üretimi yapılabileceği halde başka bir firmanın yaptığı ürünün teslim edildiği, böylece davacı tarafın ihale şartnamesi ve sözleşmede yer almamasına rağmen idareye teslim edeceği ürünlerin ... markalı ürün olacağı inancıyla ... markalı ürünlerin katalog ve yetkili satıcı ve servis belgelerini evraklara eklediği ve daha sonra başka ürünleri davalıya teslim ettiği, bu nedenle davalının sözleşmeyi feshetmekte, cezai işlem uygulamakta ve yatırılan bedeli irat kaydetmekte haklı olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; kararda davalı savunmaları ve 08.02.2021 tarihli bilirkişi raporunun tekrarının dışında hükme esas bir gerekçenin yer almadığını, keza bilirkişi raporuna karşı yapılan itirazların neden kabul edilmediğinin de açıklanmadığını, ihalenin bağlayıcı belgesi olan ihale şartnamesinde marka telaffuz edilmediğini, zaten marka belirtilmesinin tüm mevzuat hükümleri gereğince yasak olduğunu, bu doğrultuda talep edilen ürünün ancak teknik özelliklerinin belirtilebileceğini ve bu teknik özelliklere sahip ürünün kabulünün de zorunlu olduğunu, davalının kabulünde olduğu üzere davacı şirketin teknik şartnamedeki şartları haiz olmayan iki ürün dışındaki tüm ürünleri de ... marka ürün olarak teslim ettiğini, davacı şirketin katalogda yer alan iki ürünü teslim etmesi durumunda bu defa teknik şartnameye uygun olmayan bir ürünün teslim edileceğini ve ürün yine kabul edilmeyerek bu defa ... Üniversitesinin tartışmasız bir şekilde haklı olacağını, bilirkişi raporunda usul hükümlerine aykırı olarak ve subjektif şekilde davacının bu iki ürünü ... isimli firmaya özel imalat olarak yaptırabileceği yönündeki görüşün -ki böyle bir imalat mümkün değildir- tüm ihale mevzuatını hiçe sayan ve ihale yükümlüsüne marka zorlaması yapmayı meşru hale getiren bir netice olduğunu, mahkeme tarafından da bu beyanın hükme dayanak yapılmasının açıkça bir kaldırma nedeni olduğunu, dosyaya sunulan raporların hiçbirinde teslim edilen ürünlerin İhale Şartnamesinde belirtilen teknik özelliklere sahip olmadığının belirtilmediğini, teslim edilen ve ... Marka olmayan iki ürünün teknik şartnameye uygun olduğunu, dava safatahatında ileri sürülen davalı idarenin talep ettiği iki ürünün davacı tarafından sunulan katologda gösterilmesi yönündeki taleplerinin dahi yerine getirilmediğini, zira idarenin talep ettiği ürünlerin ... bu davaya konu edilen kısmının sunulan katalogda yer almadığını, katalogda yer almayan ürünler ile ilgili olarak da davacının ihalede belirtilen teknik şartnameye uygun ürünler imal ettiğini belirterek; mahkeme kararının kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tarafın ihale dokümanına eklediği ... 2017 kataloğu ve ihale dokümanına eklediği INOKSAN yetkili satıcı ve servisi belgeleri ile, davalıya vereceği ürünlerin INOKSAN marka olacağı algısını oluşturduğu, adı geçen marka ürünün temin edilecek olmasının ihalede etkin tercih sebebi olduğunun davalı tarafından iddia edildiği, aynı zamanda davalı tarafından 31.10.2018 tarihli muayene komisyon tutanağında "Somtaş Firmasının 31.10.2018 tarihinde getirmiş olduğu Nötr Servis Ünitesi ve Sıcak Servis Ünitesinin tarafımızdan muayenesi yapılmış olup, teknik şartnamenin aşağıdaki kriterlerini karşılamadığı görülmüştür. 1.)Üst Tabla minimum 1,5 mm kalınlığında paslanmaz çelikten üretilmiş olmalıdır. Gelen ürünün üst sacının 1,2 mm olduğu komisyon tarafından tespit edilmiştir. Davacı tarafından ihale dosyasına eklenen kataloğun ... 2017 kataloğu olduğu ve gelen ürünlerin ise verilmiş olan kataloğa uygun olmadığının tespit edildiği görülmektedir." denildiği, keşif mahallinde davacı tarafından bilirkişi heyetine gösterilen ürünler ile davacı tarafından ihale kapsamında davalıya gönderilen ürünlerin aynı ürün olup olmadığının belirlenemediği, bu hususta davacının delil tespiti yaptırmadığı, davacının davalıya teslim ettiği ürünler ölçü şartını, voltaj şartının karşılamadığı gibi davacının ... markasını taşımadığı yönündeki tutanağın aksini ispat edemediği, davalının düzenlediği tutanağa göre davacının hazırladığı ürünlerin ihale şartnamesindeki özelliklere haiz olmadığı, bu nedenle davanın reddi yönündeki İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf başvuru dilekçesinde yer alan beyanlarına ilaveten ... tarafından, davalı tarafça dahi savunmalarında belirtilmeyen bir gerekçe oluşturularak, keşif ve incelemesi yapılan ürünlerin ... Üniversitesine teslim edilen ürünler olup olmadığına ilişkin bir delil tespiti yaptırılmadığına yönelik gerekçenin anlaşılmaz olduğunu, zira, davalı ... Üniversitesinin dahi keşif icrası sırasında bu yönde bir itirazda bulunmadığını, aksine incelenen ürünlerin teknik özelliklerine ilişkin beyanlarda bulunduğunu, böyle bir gerekçe ile istinaf taleplerinin reddinde dahi hukuki isabet bulunmadığını beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihalenin haksız olarak feshedildiğinin tespiti, haksız cezai işlemin iptalini, irat kaydedilen teminat bedelinin ve ödenmeyen ihale bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 26 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
Taraflar arasında imzalanan 10.07.2018 tarihli Mutfak Malzemesi ve Servis Ekipman Alımına Ait Sözleşmenin 8 inci maddesinde ihale dokümanının bu sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olduğu, idari şartnamenin ve teknik şartnamenin de ihale dokümanı arasında sayıldığı anlaşılmıştır.
İdari Şartname'nin ihaleye katılmaya ilişkin hususları düzenleyen 7 nci maddesinde ... merkezli yetkili servis belgesinin de sunulması gerektiğinin belirtildiği, yine 41 ve 43 numaralı ürünlere ait teknik şartnamelerde ''ürünün özelliklerini gösterir belge veya kataloğun ihale dosyasına eklenmesi gerektiği''nin belirtildiği, bu doğrultuda davacı şirket tarafından ... markasına ait katalog ile ... markasının ... merkezli yetkili servisi bulunduğunu gösterir belgelerin eklendiği ancak buna rağmen katalogda yer alan ürünler yerine başka ürünlerin teslim edilerek sözleşmeye aykırı davranıldığı, sonuç olarak tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine ve kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olarak kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
17.100,00 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.