"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/2986 E., 2022/1866 K.
KARAR : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/406 Esas, 2019/368 Karar
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkiline ait ... plakalı aracın satışı için...t ve...'e vekalet verildiğini,...'in aracın satışı için sahibinden.com adlı internet sitesine ilan verdiğini, isminin... olduğunu söyleyen kişinin patronu ... adına araca talip olduğu ve detayları görüşmek için...nin ofisine davet ettiğini, bu şahısla 126.000 TL satış bedeli üzerinden anlaşma sağlandığını,...nin aracı çalışanı davalı ... adına alacağını söylediğini,...'in güvenini kazandıktan sonra eft onayları alınana kadar noter satış işlemlerinin yapılması için onu ikna etmeleri üzerine 30.09.2015 tarihinde, saat 11:00'de noterde satış işlemini gerçekleştirdiklerini, ödemenin hesaba geçmemesi üzerine 03.10.2015 tarihinde şüphelilerin ofisine gidildiğinde ofisin bomboş olduğunun görüldüğünü, aracın 30.09.2015 tarihinde tekrar satışının yapılarak el değiştirdiğini, 01.10.2015 tarihinde ise ... ...'te...Otomotiv sahibi davalı ... tarafından aracın sahibinden.com internet sitesinden 234313868 ilan numarası ile satışa çıkarıldığını, satışın dolandırıcılık suretiyle gerçekleştirilmiş olması nedeniyle ... plakalı aracın müvekkili şirkete ait olduğunun tespitine ve aracın şirkete iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... cevap dilekçesinde; dava konusu aracın kendisine satışı sırasında kasko değeri olan 125.000 TL üzerinden noterde satış akdi yaptıklarını ancak 113.500 TL bedel ile aracı satın aldığını, ödemenin 90.000 TL'lik kısmını satışa aracılık ettiği için ... hesabına EFT ile kalan kısmını ise ...'ya satış esnasında nakden yaptığını, kendisinden önce gelişen olaylar ile ilgisinin olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu aracın davacının satışından bir gün sonra davalı ...'a 90.000 TL'ye satış işlemi gördüğü, aracın satış tarihi itibariyle yaklaşık 120.000 TL değerinin olduğu, davalı ...'ın aracın satışından bir gün sonra aracı yaklaşık 1/4 oranında daha ucuz bir rakama alması, davalı galericinin basiretli bir tacir gibi davranması gerektiği ve özen yükümlülüğünün yerine getirilmemesinden kaynaklanan hafif kusurlarından dahi sorumlu olacağı, bu nedenle davalı galerici ile diğer davalı birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu açık olup, taşınırı çalınan, kaybolan yada iradesi dışında başka bir şekilde elinden çıkan zilyed, o şeyi elinde bulunduran herkese karşı 5 yıl içinde taşınır davası açabileceğinden davacının davasının kabulüne ve karar kesinleştiğinde bedelsiz olarak davacıya dava konusu aracın iadesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme kararının yerinde olmadığını, araç alım satımının noterden yapıldığını, ceza dosyasında dinlenen tanığın açıkça davalıya inanarak ve güvenerek ikna olmak suretiyle aracı devrettiği yönündeki beyanından dava konusu aracın davacının elinden rızası hilafına çıktığı yönündeki iddianın yerinde olmadığının anlaşıldığını, müvekkiline 113.500 TL'ye satılan aracın 90.000 TL'sinin devir işlemine aracılık eden ve ceza dosyasında tanık olarak dinlenen ...'e gönderildiğini ve kalan kısmın da elden verildiğini, ödemeye ilişkin bu tanıkların ifadelerinin değerlendirilmediğini, müvekkilinin iyi niyetli olduğunu, dolayısıyla kötü niyetli olduğunu
iddia eden davacının bunu ispat etmesi gerektiğini belirterek istinaf incelemesi sonucu davanın reddine karar verilmesi talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, yerel mahkemece verilen kararın davalı yönünden usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yinelemek suretiyle verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek, bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, dolandırıcılık suretiyle davacı elinden çıkan aracın satışının geçersizliği ve mülkiyetinin davacıya ait olduğunun tespiti ile aracın iadesi isteğine ilişkin olup, uyuşmazlık, sözleşmenin geçerli olup olmadığı, aracın mülkiyetinin kime ait olduğu hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 989 uncu maddesi şu şekildedir.
“Taşınırı çalınan, kaybolan ya da iradesi dışında başka herhangi bir şekilde elinden çıkan zilyet, o şeyi elinde bulunduran herkese karşı beş yıl içinde taşınır davası açabilir.
Bu taşınır, açık artırmadan veya pazardan ya da benzeri eşya satanlardan iyiniyetle edinilmiş ise; iyiniyetli birinci ve sonraki edinenlere karşı taşınır davası, ancak ödenen bedelin geri verilmesi koşuluyla açılabilir.
Diğer konularda iyiniyetli zilyedin haklarına ilişkin hükümler uygulanır.”
3.Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, ayrıca dava konusu aracın davacının iradesi dışında elinden çıkmış olduğunun ve dolandırıcılık suretiyle satışının yapıldığının kesinleşen ... 45. Asliye Ceza Mahkemesinin 2018/38 E., 2019/20 K. sayılı dosyasından verilen karar ile sabit olması nedeniyle 4721 sayılı yasanın 989 uncu maddesine göre usul ve kanuna uygun olup davalı ...'ün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.