"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3324 E., 2023/302 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ: Ankara 3. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2019/9 E., 2021/327 K.
Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; müvekkili ...'ın davalı Üniversitenin İşletme Fakültesi Uluslararası İlişkiler bölümüne ücretli olarak 2010 yılında kayıt yaptırdığını, 2015 yılı Haziran döneminde bölüm ikincisi olduğunu, burs hakkı kazandığı ve onur ödülü olarak davalı Üniversiteden mezun olduğunu, davalı Üniversiteye ödemelerin diğer müvekkili ... tarafından oğlu adına yapıldığını, içerisinde bulundukları maddi imkansızlıklardan dolayı ödeme yapamadıklarından Üniversiteye olan bakiye borç nedeniyle müvekkili ...'a diplomasının verilmediğini, müvekkili ...'ın herhangi bir sınava giremediğini ve mağduriyet yaşadığını belirterek; müvekkili ...'ın kamu ve özel alanda ilgili kurumlarca açıklanan sınavlara başvurabilmesi için diplomasının ve traskript belgesinin verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili; Üniversite aleyhine açılan davada yetkili Mahkemenin İdare Mahkemeleri olduğu gibi davacı sıfatının sadece ...'a ait olduğunu, müvekkili Üniversitenin Vakıf Üniversitesi olduğunu, davacının Üniversiteye kayıt yaptırdığı tarihte yürürlükte olan Yönetmelikte öğrencinin mükellefiyetlerinin tamamını yerine getirmeden diploma veya mezuniyet belgesi alamayacağının hüküm altına alındığını, davacının Yönetmelik kapsamında öğrenim ücretini ödemekle yükümlü olduğunu ve 17.389,00 TL dönem borcu ve 2.000,00 USD tek ders öğrenim borcunun olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Kurum vekili; görevli Mahkemenin İdare Mahkemeleri olduğunu, müvekkilinin davalı sıfatı bulunmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hem 20.06.2012 tarihli ... Üniversitesi Öğrenci Kayıt, Kabul Önlisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği'nin 25 inci maddesinin üçüncü fıkrasında hem de 16.06.2017 tarihinde yürürlüğe giren yayınlanan ... Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği'nde, öğrencilerin Üniversite ile ilgili mükellefiyetlerini yerine getirmeden diploma ve mezuniyet belgesinin verilemeyeceğinin düzenlendiğinin görüldüğü, dosyaya celp edilen Ankara 7. Tüketici Mahkemesinin 15.04.2021 tarihli ve 2020/53 E., 2021/177 K. sayılı kararında; davacının ... Üniversitesi, davalının ... olduğu, davalının öğrenim borcu nedeniyle başlatılan Ankara 31. İcra Müdürlüğünün 2019/5017 ve 2019/5018 sayılı takip dosyalarında itirazın iptaline karar verilmiş olduğunun görüldüğü, yargılama safahatında 2. celsede bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmekle birlikte verilen kesin süre içerisinde bilirkişi ücretinin dosyaya yatırılmadığı görüldüğünden bilirkişi incelemesi yapılmayarak dosya kapsamı itibariyle değerlendirme yapıldığı, öğrencilerin diploma belgelerini alabilmeleri için Üniversite ile ilgili mükellefiyetlerinin tamamını yerine getirmelerinin gerektiği, bu mükellefiyetlerden birisinin de öğrenim ücreti olduğu, dosya kapsamında yer alan tüm belgelere ve taraf beyanlarına göre davacı ...'ın Üniversite öğretim ücretinin tamamını davalı Kuruma ödemediği anlaşıldığından, ücret ödenmeksizin diploma veya mezuniyet belgesinin kendisine verilmesini talep etme imkanının bulunmadığı, diğer davalı Kurumun ise Üniversite öğrenimine ilişkin sözleşmenin tarafı olmadığı, öğrenim ücretinin tahsili ve mezuniyet belgesinin verilmesi konularında herhangi bir yetkisinin bulunmadığı, davaya konu işlemlerin tesisinde dahilinin bulunma nedeniyle bu davalıya husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili; gerekçeli kararın yazım tarihinden 4 ay sonra taraflara tebliğ edildiğini, davalı Üniversiteden istenmesine rağmen bir kısım bilgi ve belgeyle dava dosyasına sunmadığını, Mahkemenin de bu konuda ihtarat yapmadığını, dosyada yeteri kadar gider avansı olduğundan bilirkişi ücreti için ek olarak 100,00 TL yatırıldığını, bilirkişi ücretinin yatırılmadığı şeklindeki gerekçenin yerinde olmadığını, bilirkişi görüşü alınmadan karar verildiğini, davalı Üniversite tarafından davacı ...'a karşı açılan davanın sonucu beklenmiş ise de istinaf sonucunun beklenmediğini, davacının yargılama sürecinde davalı hesabına yaptığı 18.000,00 TL ödemeden kararda bahsedilmediğini, tedbir taleplerinin neden reddedildiği konusunda kararda gerekçe bulunmadığını ifade ederek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı ...'ın davalı Üniversiteye öğrenim borcu olduğunun açık olduğu gibi diplomanın verilebilmesi için mevcut borcun (öğrencinin öğretim kurumuna ilişkin yükümlülüğünün) ifasının Yönetmelik hükmü uyarınca şart olduğu, bilirkişi incelemesi yaptırılmasının eldeki delil durumu açısından sonuca etkili ve usul ekonomisine uygun olmayacağı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili; istinaf sebeplerini tekrar etmiş, ayrıca davalı YÖK'ün Mahkemeye davalı Üniversiteyi denetlediğine dair bir rapor sunmadığını, davalı Üniversitenin mevcut Yönetmelik'ine göre her yıl belirlenen öğrenim ücretinin onaylı tutarlarını açıklanmasının Anayasal bir zorunluluk olduğunu, davacı ...'ın davalı Üniversiteye borcunun ne kadar olduğunu ya da alacaklı olduğunu bilmeden Üniversite adına borçlu olarak kabul edildiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, diploma ve transkript belgesinin verilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 20.06.2012 tarihli ... Üniversitesi Öğrenci Kayıt, Kabul Önlisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği'nin 25 inci maddesinin üçüncü fıkrası.
2. 16.06.2017 tarihli ... Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği'nin 28 inci maddesinin beşinci fıkrası.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye, özellikle mezun durumda olan davacı ...'a diploma veya mezuniyet belgesinin verilebilmesinin yukarıda verilen Yönetmelik hükümleri ile öğrenim ücretinin ifası koşuluna bağlandığı, davacı ...'ın öğrenim ücretini ödeme yükümlülüğünü yerine getirmediğinin anlaşılmış olmasına göre, davacıların temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacılar harçtan muaf olduğundan peşin alınan temyiz harçlarının iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.