"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/354 E., 2023/408 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şebinkarahisar Asliye Hukuk Mahkemesi
(Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2019/54 E., 2022/81 K.
Taraflar arasındaki ayıplı aracın misliyle değişimi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı şirketten 20.12.2018 tarihinde Nissan Qashgai marka ve modelde sıfır araç satın aldığını, 20.01.2019 tarihinde seyir halinde iken aracın motor ikaz lambasının yanması üzerine servise başvurduğunu, oksijen sensöründe arıza tespit edilmesi nedeniyle yenisinin takıldığını, 18.03.2019 tarihinde aynı hata nedeniyle tekrar servise götürdüğünü, bu kez iki oksijen sensörünün de değiştirildiğini, yaklaşık iki ay sonra yine motor ikaz lambasının yanması üzerine noter aracılığı ile davalıya 24.04.2019 tarihli ihtarnamenin gönderilerek ayıplı aracın yenisi ile değiştirilmesini talep ettiğini, ihtara cevap verilmediğini, ancak müşteri hizmetlerinin araması ve yönlendirmesi üzerine 06.05.2019 tarihinde yine servise başvurduğunu, servis tarafından meydana gelen sorunun yakıt kaynaklı olabileceğinin bildirildiğini, yaklaşık 5 aylık süre içerisinde aynı hata nedeniyle defalarca servis hizmeti aldığını, ancak sorunun halen giderilemediğini ve motor arıza ikaz lambasının yanmaya devam ettiğini, araçta üretimden kaynaklı ayıp bulunduğunu ileri sürerek, dava konusu aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının aracında meydana gelen arızanın yakıt kaynaklı olduğunu, 6502 sayılı Kanun'un seçimlik hakların kullanımında tüketiciye sınırsız bir irade serbestisi tanımadığını, aracın oksijen sensöründe meydana gelen arıza nedeniyle misliyle değişim talebinde bulunulmuş ise de bu parçanın değişiminin araçta değer kaybı yaratmayacağını ve araç değişim talebinin orantısız olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre dava konusu aracın birden fazla kez servise girdiği, servis girişlerinde ayrı ayrı oksijen sensörlerinin değiştiği ve bu duruma karşılık yine aynı şekilde oksijen sensörü arızasının devam ettiği, raporda ayrıca sorunun üretimden kaynaklı olup araçta gizli ayıp bulunduğunun belirtildiği; davacının aracı satın alındıktan sonra birçok kez servise başvurduğu anlaşıldığından zamanaşımı süresi içerisinde ihbarın yapıldığının kabulü gerektiği, aracın birçok kez servise girmesine rağmen ayıbın giderilemediği ve tekrar ettiği, davacının sıfır araba alması karşılığında sorunsuz şekilde aracı kullanmak istemesinin gayet doğal olup, yine aracın arıza lambasının yanması sonucunda araçta başkaca arızaların gizlenip bu şekilde kullanılmasının doğru olmadığı, davacının aracın onarımı için yeterli çabayı gösterdiği gerekçe gösterilerek; davanın kabulü ile dava konusu aracın davacı tarafından tüm takyidatlardan arınmış olarak davalıya iadesi karşılığında, davalı tarafından aynı tip ve modelde yenisiyle değiştirilmesine; ayıpsız misliyle değiştirilmesinin mümkün bulunmaması halinde (fatura bedeli olan 158.944,47 TL'den aşağı olmamak üzere) 2004 sayılı İİK’nın 24 üncü maddesi gereğince işlem yapılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; Mahkemece, dava konusu aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin mümkün olmaması halinde fatura bedeli olan 158.944,47 TL'den aşağı olmamak üzere İİK’nın 24 üncü maddesi uyarınca işlem yapılması yönünde verilen hükmün infazda karışıklık ve tereddüt yaratacağını ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve yeniden hüküm kurulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; dava konusu araçta satın almadan sonra iki kez oksijen sensörünün değiştiğini, servis tarafından tamir sonrası davacının yakıt kaynaklı arıza konusunda bilgilendirildiğini, davacının üçüncü arıza nedeniyle onarımı kabul etmediğini, araçta meydana gelen arızanın yakıt kaynaklı olduğunu, dosyada aldırılan bilirkişi raporlarıyla da sensörün bozulabilecek basit bir eleman olup, yenilenmesi halinde araçta değer kaybı oluşturmayacağının tespit edildiğini, bilirkişinin talep ettiği DPF doluluk ölçümünün taleplerine rağmen yapılmadığını, yakıt kaynaklı arıza nedeniyle misli ile değişim kararı verilemeyeceğini ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; her ne kadar davacı vekili tarafından, hüküm fıkrasının 3 üncü bendi yönünden istinaf yoluna başvurulmuş ise de söz konusu bendin 2004 sayılı İİK'nın 24 üncü maddesine uygun olup, misliyle değişim talebine konu aracın davalının elinde bulunmaması halinde, anılan kanun hükmü kapsamında icra müdürünün görevinin devam edeceği ve araştırma yükümlülüğünün ortadan kalkmayacağı, buradaki amacın davaya konu aracın bedelinin "en az" bu fiyattan ödenmesi olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
2. Davalı vekilinin istinaf itirazlarının incelenmesinde; somut olayda davacının, dava konusu aracı 20.12.2018 tarihinde 158.944,47 TL bedelle davalıdan satın aldığı, garanti süresi içerisinde iken 21.01.2019 tarihinde araçta motor lambası yanarak uyarı verdiği, davacı tarafından aracın yetkili servise getirildiği ve yetkili servisçe oksijen sensörü değişimi yapıldığı, 19.03.2019 tarihinde yine aynı arızanın meydana gelmesi üzerine tekrar davacı tarafından yetkili servise başvurulduğu, servisçe yeniden oksijen sensörü değişimi yoluna gidildiği, buna rağmen yetkili servis kayıtlarından anlaşılacağı üzere 06.05.2019 ve 02.11.2019 tarihlerinde de aynı arızanın devam ettiği; Mahkemece üç ayrı bilirkişi heyetinden rapor alındığı ve tüm raporlarda aracın motor ikaz lambasının halen yandığı, araçta kötü yakıt kullanımının bulunmadığı, aracın oksijen sensörlerinin değişiminin yapılmasına rağmen halen bu sorunun devam ettiği, araçtaki motor arıza lambasının yanmasının birçok sebepten ileri gelebileceği, ancak servis tarafından bunların belirlenemediği ve giderilemediği, aracın bu şekilde ikaz lambası yanar vaziyette kullanılmasının son derece tehlikeli olduğunun bildirildiği, tüm bu olgular dikkate alındığında, davacı tarafından aynı arıza sebebiyle birden çok kez servise başvurulmasına rağmen arıza giderilemediğinden, Garanti Belgesi Yönetmeliği’nin 9 uncu maddesi gereğince davacının misliyle değişim talebinde haklı olduğu, ücretsiz onarım hakkını kullanan davacıya ait aracın onarımının yapılamamış olması ve aracın sınıfı, bedeli, ülkemizde araç sahibi olmanın zorluğu göz önüne alındığında artık hakkaniyet kapsamında değerlendirme yapılamayacağı gerekçesiyle davalı vekilinin başvurusunun da esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf itirazlarını tekrar ederek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının satın aldığı aracın ayıplı olması nedeniyle davalı taraftan ayıpsız misli ile değişimini isteyip isteyemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 8, 9, 10 ve 11 inci maddeleri ile 56 ncı maddesinin üçüncü fıkrası.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle dosyada mevcut tüm bilirkişi kurulu raporlarında, aracın motor ikaz lambasının halen yandığının, araçta kötü yakıt kullanımının bulunmadığının, oksijen sensörlerinin değiştirilmesine rağmen halen bu sorunun devam ettiğinin, araçtaki motor arıza lambasının yanmasının birçok sebepten ileri gelebileceğinin, ancak servis tarafından bunların belirlenip giderilemediğinin, aracın bu şekilde ikaz lambası yanar vaziyette kullanılmasının son derece tehlikeli olduğunun bildirilmesine ve Mahkemece, bilirkişi raporları doğrultusunda misliyle değişime karar verilmesinin yerinde olduğunun anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun bulunduğundan, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.