"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/548 E., 2023/258 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Denizli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/321 E., 2019/859 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ... Özel Sağlık Hizmetleri Turizm Gıda Tarım Hayvancılık Kozmetik Sanayi ve Tic Ltd. Şti. (... Ltd. Lti.) ve davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ... şirketi vekili, davalı ... vekili Avukat ... tarafından duruşmasız, davalılar ... ve ... vekili Avukat ... tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 05.11.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davacı ve asli müdahil vekili Avukat ... ile davalılar vekili Avukat ...'un sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı ... Ltd. Şti. vekili; müvekkili şirket ile davalıların ortak olduğu ... Turizm Tic. Tarım Akaryakıt İnş. Mim. Müh. İth. ve İhr. Ltd. Şti. (... Ltd. Şti.nin, davalılara ait arazide hizmet verecek olan hastane, kaplıca kompleksinin alt yapısının ve inşaatının yapılarak 20 yıl süre ile sözleşmedeki koşullara uygun olarak işletilmesini kararlaştırdıklarını, davalılara ait arazide inşaata başlandığını ve birçok harcama yapıldığını, ancak müvekkilinin davalılar tarafından aldatıldığını, verilen sözlerin ve taahhütlerin yerine getirilmediğini, yaptıkları harcamaların da ödenmediğini beyan ederek; fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 260.000,00-TL'nin en yüksek ticari faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, bilirkişi raporlarıyla alacağın belirlenmesi üzerine 18.12.2018 tarihli dilekçesiyle 564.986,00-TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
2. Davacı vekili 01.02.2019 tarihli dilekçe ekinde müvekkili ile ... arasında düzenlenen 30.11.2018 tarihli temlikname örneğini sunmuş, davanın 250.000,00-TL'si yönünden temlik alan ...'ın davacı yanında asli müdahil olarak davaya kabul edilmesini talep etmiş, 07.02.2019 tarihli makbuzla peşin harç ve başvurma harcının yatırıldığına dair dekontu sunmuş, mahkemece müdahale talep eden ...'ın davada asli müdahil sıfatıyla yer almasına karar verilmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili; davacı tarafın iddia ettiği sözleşmeyi kabul etmediklerini, akdi ilişkinin tarafları olan şirketlerin ayrı tüzel kişiliklere sahip tacir olduğunu, müvekkilinin sözleşmenin tarafı olmadığını, sadece inşaatın yapıldığı taşınmazın 1/2 müşterek mülkiyet payına sahip olduğunu, ortağı olduğu şirket adına imza yetkisine sahip bulunmadığını, bu davada taraf sıfatlarının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... vekili; müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, ... Ltd.Şti. ve ... Ltd. Şti. arasındaki yatırım ortaklığı anlaşmasının feshedilmediğini, bu durumda böyle bir dava açılmasında hukuki yarar olmadığını, davacının bahsettiği Karahayıt'ta inşa edilecek sağlık merkezi ile ilgili tüm görüşme ve anlaşmaların ...- ... şirketi yetkilisi Kadir ... ile yapıldığını, müvekkilinin bu sürece yazılı ve sözlü bir katkısı olmadığını, müvekkili ve kız kardeşi diğer davalının zaten kullanım hakkını ortağı oldukları şirkete devretmiş olmaları nedeniyle bu husustaki anlaşmalara dahil edilmediklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.Denizli 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 08.05.2014 tarihli, 2013/616 E., 2014/97 K. sayılı kararıyla davaya bakmakla Asliye Hukuk Mahkemeleri görevli olduğundan dosyanın görevli Denizli Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği ve talep üzerine dosyanın Asliye Hukuk Mahkemesi esasına kaydedildiği anlaşılmıştır.
2.İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalıların ...- ... Ltd. Şti'nin resmi hissedarları oldukları, inşaatın yapımına geçilebilmesi için başta belediye olmak üzere resmi dairelere davalıların çeşitli şekillerde bildirimde bulundukları ve projenin görüşme, yapım aşamaları ve hatta taraflar arasında ihtilaf çıktıktan sonraki aşamadan birebir haberdar oldukları, davalılardan ...'ın ayrıca projenin müellifi olduğu anlaşıldığından davalıların husumet itirazlarının yerinde olmadığı, hükme esas alınan 15.11.2018 havale tarihli bilirkişi raporunda belirlendiği gibi davacının davalıların maliki olduğu araziye yaptığı faydalı masrafları talep edebileceği, davacının yaptığı imalatlar toplamından davalı tarafça yapılan ödemelerin de mahsup edildiği gerekçesiyle; davacının ve asli müdahil ...'ın davalarının kabulü ile 564.986,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak 250.000,00 TL'sinin asli müdahile, 314.986,00 TL'sinin ise davacı şirkete verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... Ltd. Şti. vekili ve davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı ... Ltd. Şti. vekili; davada taraf sıfatı bulunmayan ... Ltd. Şti.'nin savunmalarına itibar edilerek ... Beton A.Ş.'ye ödediğini iddia ettiği 219,463-TL ve 66.251,74 -TL'nin toplam hesaptan düşülmesinin usul ve kanuna aykırı bulunduğunu, ayrıca ... Beton Ltd. Şti. ile yapılan "protokol'' başlıklı belgede belirtildiği üzere davaya konu taşınmazda ... Beton tarafından yapılacak inşaat işlerinin 3/5'lik kısmının ... şirketi tarafından, geri kalan 2/5'lik kısmının ise ... şirketi tarafından karşılanacağının kararlaştırıldığını, dolayısıyla bu şirketin ödediğini iddia ettiği 66.251,74 TL'nin 3/5' inin müvekkil tarafından ödeneceği şartının da dikkate alınmadığını, inşaat için ... Beton A.Ş'.ye verilen çeklerin bu şirket tarafından ödendiğine dair herhangi bir fatura ya da makbuzun da dosyaya sunulmadığını, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili müvekkillerinin sözleşmenin tarafı olmadığını, davacı şirketin yatırım sözleşmesinin feshine ilişkin bir irade beyanının bulunmadığını dolayısı ile iş bu dava yönünden temerrüt unsurunun oluşmadığını, işte tam bu sebeple iş bu dava derdest iken iş bu davanın davacısına karşı açılan feshin tesbiti ve müdahalenin meni'ne ilişkin Denizli 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/57 E. sayılı davasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili Avukat ...; karar başlığında feri müdahil şirket isminin yanlış yer aldığını, taraflar arasında bir yazılı bir akit olmadığını, sadece şifahen yapılmış görüşmelerle alınan bir kararın mevcut olduğunu, müvekkilinin sadece belediyeye verilen yapı denetim hizmet sözleşmesinde yasal mevzuat gereği imzası bulunduğunu, dava konusu olayda vekaletsiz iş görme olgusunun kabul edilemeyeceğini, “sözleşmelerin nisbiliği ilkesi” nin yok sayıldığını, Feri müdahil ile davacı arasındaki aktin hiç irdelenmediğini, davacının feri müdahil ile arasındaki akit yürürlükte iken davayı açtığını, bilirkişilerin, natamam inşaatın arsaya değer kattığını bildirdiklerini oysa arsa için artık alıcı yelpazesinin daraldığını, sadece aynı nitelikte inşaatı yapmak isteyen alıcıların yönelebileceği bir taşınmaz haline geldiğini beyan ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalıların inşaata konu parselin hissedarları olup, ayrıca feri müdahil şirketin de sözleşme tarihi itibariyle ortağı oldukları, 01.03.2013 tarihli mütabakat metni içeriğinden ve inşaata yapılan harcamaların açılan dava ile davacı tarafından istenilmiş olmasına göre davacı ile feri müdahil şirket arasındaki sözleşmenin feshedildiği sonucuna ulaşıldığı, davalılardan arsa paydaşı ...'ın davacı tarafından yapılan inşaatın proje müellifi olması, diğer davalının şirket ortağı olup, inşaat izni alınması için gerekli işlemleri yapıp yapılan inşaattan haberdar olması karşısında davalıların savunmasında ileri sürebileceği bir hususun ayrı bir dava açılmak suretiyle ileri sürülerek bu hususun bekletici mesele yapılmasının usul ve kanuna uygun olmadığı, bu durumda davalı tarafın istinafında belirttiği Denizli 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/57 Esas sayılı dosyası sonucunun beklenilmesine gerek bulunmadığı, her ne kadar davalılar sözleşmenin tarafı olmadıklarını savunmuş iseler de, davalılara ait bu taşınmaza davacı tarafından yapılan inşaat harcamaları sebebiyle davalıların taşınmazında 850.701,00 TL'lik faydalı masraf yapıldığının bilirkişi raporları ile belirlendiği, Mahkemece toplam inşaat maliyetinden 219.463,00 TL çek bedeli ile ... Şirketine yapılan ödemeler bedeli olan 66.251,74 TL'nin düşülmesi suretiyle sonuca gidilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle ve oy çokluğu ile davacı ... Ltd. Şti. vekili ve davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... Ltd. Şti. ve davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı ... Ltd. Şti. vekili; istinaf kararındaki muhalefet şerhine katılmadıklarını, karşı üyenin sonucunun beklenmesini istediği davanın 11.09.2019 tarihinde açıldığını, işbu davanın ise 22.08.2013 tarihinde açıldığını ve 12.09.2019 tarihinde karara çıktığını, istinafça 219.463.00 TL ve 66.251,74 TL'nin (kabul anlamına gelmemekle birlikte) müvekkilin alacağından düşülmesine yönelik ilk derece mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiş ise de temlik alan ...'ın iyi niyetli 3. kişi olduğunu, dolayısıyla ...'nın borçlarından ya da onun lehine yapılan ödemelerden sorumlu tutulamayacağını beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar vekilleri; istinaf başvuru dilekçelerinde yer alan beyanlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalıların maliki olduğu arsa üzerine davacı şirketçe yapılan inşaat için yapılan yararlı harcamaların iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 77 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine, mahkeme kararında belirtilen gerekçelere göre; hükme esas alınan raporda; davacının yaptığı işlerin bedelinin 850.701,00 TL olduğu, taraflarca uzlaşılan 219.460,00 TL bedelin ... şirketince ödendiği ve zemin düzenlenmesine dair 66.251,74 TL'nin de ... şirketi tarafından ödendiği dikkate alınarak davacının talep edebileceği imalat bedelinin 564.988,26 TL olabileceği bildirilmiş olup, davacı vekili tarafından sunulan 18.12.2018 tarihli talep artırım dilekçesiyle; bilirkişi raporunda belirlenen 564.986,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte tahsilinin talep edildiği, hükme esas alınan raporun taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli olduğu, ayrıca istinaf aşamasında ileri sürülmeyen hususların temyiz aşamasında ileri sürülemeyeceği, her ne kadar davalılarca taraflar arasında sözleşme ilişkisi bulunmadığı ileri sürülse de davalıların söz konusu yatırımın her aşamasından haberdar oldukları ve yapılan inşaatın davalıların maliki olduğu taşınmaz üzerinde değer artırıcı etkisi bulunduğunun tespit edildiği anlaşılmakla taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
2. Fer'i müdahil ... Turizm Tic. Tarım Akaryakıt İnş. Mim. Müh. İth. ve İhr. Ltd. Şti. vekili, şirket birleşmesi nedeniyle yeni ünvanın ... Turizm San. Ve Tic. A.Ş. olduğunu, 09.09.2016 havale tarihli dilekçesi ile mahkemeye bildirmiş olup, Mahkeme ve Bölge Adliye Mahkemesi karar başlığında şirketin yeni ünvanının belirtilmemiş olması mahallinde her zaman düzeltilebilecek maddi hata niteliğinde olup, bu husus bozma sebebi yapılmamıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
28.000,00 TL vekalet ücretinin karşılıklı alınarak birbirlerine verilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.