"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1439 E., 2023/1053 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Eskişehir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/298 E., 2021/165 K.
Taraflar arasındaki alacak (mal alım sözleşmesinden kaynaklanan) davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; müvekkilleri şirketlerin iş ortaklığı ile davalı ... arasında akaryakıt alımı işi kapsamında 365 takvim günü süreli 30.12.2016 tarihli Mal Alımına Ait Sözleşme akdedildiğini, sözleşme süresi boyunca davalı ... tarafından toplamda 10.741.600,00 litre motorin alımı yapılacağının taahhüt edildiğini ancak sadece 6.127.235,00 litre motorin alımı yapıldığını, ihale toplamına göre alınması zorunlu olan % 80 oranındaki motorin miktarı asgari 8.593.280,00 litre olmasına karşın 2.466.045,00 litre eksik motorin alımı yapılmış olduğu hususlarının tespit edildiğini, sözleşmenin 24.3. maddesi ve 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 24 üncü maddesi çerçevesinde toplam 474.675,06 TL'nin eksik iş bedeli olarak müvekkili şirketlere ödenmesinin yasal bir zorunluluk olduğunu, davalı Belediyeye Mersin 6. Noterliğinin 25.04.2019 tarih, 13813 yevmiye nolu ihtarnamesi keşide edilmek suretiyle davaya konu olan bedelin ödenmesinin ihtar edildiğini ancak davalı tarafın ödemediğini beyan ederek fazlaya ilişkin tüm dava, talep ve faiz haklarının saklı kalmak kaydı ile davalarının kabulü ile 474.675,06 TL alacaklarının 25.04.2019 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; ihale kapsamında alınacağı vaat edilen motorinin alınmaması sebebiyle davacının kalan motorinin elinde kalması söz konusu olmayıp yüklenicinin talep ettiği gerçek giderin mevcut olmadığını, yüklenicinin akaryakıt üreticisi olmadığını, akaryakıt temin eden aracı firma olduğunu, 2017 yılı ihalesi kapsamında 10.741,600 litre motorin vaat edildiğini ancak yıl içerisinde öngörülmeyen arızalar nedeniyle aktif araç sayısının azaldığını ve 6.127.235 litre motorin alımı gerçekleştiğini, belirtilen eksik motorin alım miktarının depolanmasının mümkün olmadığını, bu nedenle talep edilen motorin miktarının %80'ine tekabül eden oranda motorin alımı gerçekleşmediğini, davacının fesih iddiasıyla ilgili bir talebi olmadığını, kar kaybı koşullarının gerçekleşmediğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Eskişehir Asliye Ticaret Mahkemesinin 12.06.2020 tarihli, 2020/335 Esas, 2020/212 Karar sayılı kararı ile davaya bakmakla Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle verilen görevsizlik kararının kesinleşmesi ve talep üzerine dosyanın geldiği İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; tüm dosya kapsamı ve bilirkişi raporu doğrultusunda; taraflar arasında imzalanan sözleşme doğrultusunda davalı belediyenin davacı şirketlerin oluşturduğu iş ortaklığına yüklenilen işin % 80 altındaki kısmını yaptırmış olmasından ötürü,davacı şirketlerin davalı belediyeden gerçek giderleri ve karına karşılık 403.777,88 TL alacaklı olduğu ve bu miktarın davacı tarafça davalı idareden talep edilebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 403.777,88TL'nin temerrüt tarihi olan 03.05.2019 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; 2017 yılı akaryakıt ihalesi kapsamında vaat edilen tutardan 2.466.045 litre eksik motorin alımının ilgili yıl içinde kurum araçlarının sık sık arıza yapması ve aktif araç kullanımının azaltılması nedeniyle gerçekleştiğini, davacının fesih talebinin bulunmadığını, kar kaybı koşullarının gerçekleşmediğini, eksik alım miktarının idarece depolanmasının mümkün olmadığını, belediyenin depolama sorumluluğu olmadığını, davacının akaryakıt üreticisi olmayıp aracı firma olduğunu, verilen kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamı, mevcut delil durumu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yeterli, denetime ve somut olayın özelliklerine uygun olması, davalı ... tarafından 2017 yılı akaryakıt ihalesi kapsamında davacıya vaat edilen tutardan 2.466,045 litre eksik motorin alındığı sabit olup bunun davalı belediyenin de kabulünde olması, gerek 4735 sayılı Kanun'un 24.maddesi gerekse taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 24.3 maddesi hükümleri uyarınca, sözleşmenin %80'i ile sözleşme fiyatlarına göre yapılan iş tutarı arasındaki farkın davacı tarafından talep edilebilmesinin kararlaştırılmış olması, bilirkişi heyeti tarafından yapılan ve mahkemece hükme esas alınan hesaplamaların, taraflar arasında imzalanan sözleşme hükümlerine uygun olması ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf başvuru dilekçesinde yer alan beyanlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında imzalanan mal alımına ait sözleşme hükümleri doğrultusunda alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 24 üncü maddesi.
2.Taraflar arasında imzalanan 30.12.2016 tarihli Mal Alımına Ait Sözleşmenin 24.3.maddesi.
3.Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine ve kararda belirtilen gerekçelere göre, hükme esas alınan bilirkişi raporunun taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli olduğu, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin ve 4735 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen hükümleri gereği, sözleşmenin %80'i ile sözleşme fiyatlarına göre yapılan iş tutarı arasındaki farkın davacı tarafından talep edilebilmesinin kararlaştırılmış olduğu anlaşılmakla davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.