"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2012/890 E., 2022/567 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali, tescil, bedel iadesi, tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraflarca temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davalı ... tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı ... ile ... İnş. San. ve Tic. A.Ş. ( ...) arasında imzalanan sözleşmeyle, ... Belediyesine ait Konya ili ... İlçesi ... Mahallesinde bulunan taşınmaza 512 daire yapılmasının ve yapılan dairelerden %25’inin ... Belediyesine ait olacağının kararlaştırıldığını, sözleşmenin imzalanmasından sonra davalıların yoğun bir şekilde satış kampanyasına başladıklarını, açıklamaları nedeni ile halkta ... ve inanç oluşturulduğunu, ... Belediyesinin ... telkinleri dikkate alınarak 18.09.2007 tarihli sözleşme ile F Blok ... Apartmanı 8. Kat 7 nolu Bağımsız bölümü, ... A.Ş.’den 140.000,00 TL bedel karşılığı satın aldığını ve satış bedelini ödediğini, sözleşmede teslim süresi 30.11.2008 tarihi olmasına rağmen davalılarca teslim yükümlülüğünün yerine getirilmediğini, teslim ve tescil yönünden davalılara başvurulması üzerine ... Belediyesi tarafından sözleşmenin feshedildiğinden bahisle bu yükümlülüğün yerine getirilmediğini, fesih nedeniyle davalı ... A.Ş.’nin işten el çektirilerek yapılan inşaatlara ... tarafından el konulduğunu ileri sürerek, tapu iptali ve tescil talebinin mümkün olmaması halinde davalıya ödenen bedelin ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte, kira kaybı ve tüm zararların hesaplanarak davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiş, 5.12.2011 tarihli dilekçesiyle de; tapu iptali ve tescil, kira tazminatı ve eksik iş tazminatı, bunun mümkün olmaması halinde 136.000,00 TL ödenen bedel, 49.180,81 TL dava tarihine kadar işlemiş faizin dava tarihinden itibaren faizi ile davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Belediyesi; davacının ihtilaf konusu talepleri yönünden dava tarihinden önce başvuru yapılmadığından temerrütün oluşmadığını, ... Belediyesinin satış sözleşmesinin tarafı olmadığı gibi herhangi bir satış bedelinin de ödenmediğini, buna göre husumet yöneltilemeyeceğini, davacı ile davalı şirket arasındaki sözleşmenin şekil şartlarından yoksun olup geçersiz olduğunu, davacının taleplerinin ancak yüklenici firmanın edimini eksiksiz olarak yerine getirmesi halinde talep edebileceğini, davalı şirketin Belediyeye karşı yüklendiği edimleri eksiksiz olarak yerine getirmediğinden gerek yüklenici şirketin ve gerekse de halefi olan davacının herhangi bir talepte bulunamayacağını, yüklenici şirketin Belediye ile imzaladığı kat karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında edimlerini gereği gibi ve zamanda yerine getirmediğinden sözleşmenin 17.08.2011 tarihinde feshedildiğini, mahkemenin görevli olmadığını, davacı taleplerinin zamanaşımına uğradığını savunarak, açılan davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
2.Davalı ... A.Ş.; şirket ile diğer davalı ... arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalanarak Gedavet Konutlarının inşa edildiğini, sözleşmeye dayanılarak konutların satışına başlandığını, sözleşme gereğince şirket tarafından diğer davalı ... Belediyeye daireler teslim edildikten sonra sözleşmenin Belediyece feshedildiğini, diğer davalının şirkete karşı edimlerini yerine getirmediğini, şirkete hak edişlerini ödemediğini, şirketin zarara uğradığını, dairelerin teslim edilmesindeki gecikmede herhangi bir kusurunun bulunmadığını, davanın açılmasına sebebiyet vermediğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı ile davalı ... A.Ş. arasındaki satış sözleşmesinin kararlaştırılan tarihte ifa edilmediği, ... Belediyesi ile ... A.Ş. arasında imzalanan sözleşmenin 17.08.2011 tarihinde feshedilmesi neticesi ifasının da mümkün olmadığı, yüklenici ... A.Ş. tarafından, ... Belediyesi aleyhine Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/409 E. sayılı dosyasıyla açılan davanın feshin iptali olmayıp feshin haksız olduğunun tespiti ile tazminat isteğine ilişkin olduğu, neticede Mahkemece 29.05.2013 tarihinde feshin haklı olduğundan bahisle davanın reddine karar verildiği, dolayısıyla gerek sözleşmenin ifasının imkansız hale gelmesi ve gerekse de davacının fesih talep etmekle menfi zararını isteyebileceği, menfi zararın, alacaklının sözleşme yapılmasaydı uğramayacağı fiili zararlar ile yoksun kaldığı kârı kapsadığı, bunun da sözleşme kapsamında ödenen bedel ile taşınmazın dava tarihindeki rayiç bedeli ile ödenen bedel arasındaki fark olduğu, Belediyenin sorumluluğunun ... sorumluluğu olduğu, TBK 51 ... maddesi uyarınca somut olayın özelliği ve hakkaniyet gereği belediyenin kusuru daha hafif olduğundan belediyenin sadece sözleşme kapsamında ödenen bedel yönünden sorumlu tutulması gerektiği, zarar yönünden yüklenici firmanın kusurlu olduğu dikkate alınarak zarardan sadece ... A.Ş.’nin sorumlu olduğu, emsal alınan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulundan onaylanarak geçen Mahkeme dava dosyaları ve kararlarının da aynı şekilde olduğu, dava dilekçesiyle 15.000,00 TL sözleşme kapsamında ödenen bedel, geç teslimden kaynaklı kira tazminatı ve sair zararların tahsili talep edildiği, her ne kadar davacı vekili tarafından 05.12.2011 tarihi itibariyle açıklama ve delil dilekçesi sunmak suretiyle; tapu iptali ve tescil, kira tazminatı ve eksik iş tazminatı, bunun mümkün olmaması halinde 136.000,00 TL ödenen bedel, 49.180,81 TL dava tarihine kadar işleyen faiz yönünden talepte bulunulmuş ise de; yargılama aşamasının ... sürmesi, dosyanın muhteviyetinin yoğunluğu, aynı nitelikte 180 adet dava dosyası bulunması ve davacı tarafın da söz konusu dilekçeyi ileri sürmeyerek yeniden ıslah talep etmesi ve ... ıslah dilekçesi sunması nedeniyle mahkemece değerlendirilemediği, dava dilekçesi ve 05.12.2011 tarihli dilekçe kapsamlarının incelenmesinde; dava dilekçesiyle sair zararlar talep edilmesine rağmen 05/12/2011 tarihli dilekçeyle zarar yönünden talebinin bulunmadığı, bunun yerine dava dilekçesiyle ödeme tarihinden itibaren ticari faiz talebini açıklamak suretiyle ödeme tarihinden dava tarihine kadar işleyen faizin talep edildiği, dolayısıyla faiz alacağı talebinin nitelik itibariyle aynı olduğu, kaldı ki; 05/12/2011 tarihli dilekçenin mahkemece verilen ara karar doğrultusunda talebin açıklaması niteliğinde verildiği, talebin artırılmasına veya ıslahına ilişkin herhangi bir talebin bulunmadığı, davacı vekili tarafından sunulan 14.07.2022 tarihli dilekçeyle; açık ve kesin olarak 14.000,00 TL olarak göstermiş oldukları taşınmaz bedelini 136.000,00 TL olarak, yine 1.000,00 TL olarak gösterdikleri menfi zararı ise 14.000,00 TL olarak ıslah ettikleri, bu durumda 05.12.2011 tarihli dilekçenin ıslah niteliğinde olmayıp talep açıklaması niteliğinde olduğu dikkate alınarak son verilen 14.07.2022 tarihli dilekçenin ıslah dilekçesi kabul edilmek suretiyle davanın çözümüne gidildiği, zamanaşımı süresinin 17.08.2011 tarihinden itibaren 10 yıl olup bu sürenin 17.08.2021 tarihi itibariyle dolduğu, sözleşme bedelinin dava tarihi itibariyle belirlenebilir olup sözleşme bedelinden 14.000,00 TL talep edilmekle buna ilişkin davanın kısmi dava niteliğinde olduğu, kısmi davada alacağın kalan bölümünün de talep edilen alacağa yönelik zamanaşımı ile sınırlı olduğu, davacı tarafça her ne kadar sözleşme bedelinden arta kalan kısım yönünden 14.07.2022 tarihinde ıslah dilekçesi sunmuş ise de; ıslah ile artırılan miktar yönünden zamanaşımı süresinin dolmuş olduğu ve davalı tarafından zamanaşımı itirazında bulunulduğu, diğer zarar yönünden de ifanın imkansızlaştığı tarihten itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu, dava dilekçesiyle 1.000,00 TL zarar talebinde bulunulduğundan ıslah dilekçesiyle artırılan bölümün zamanaşımına uğradığı, aynı olaya ilişkin Mahkemece zamanaşımı hususunda verilen kararların Yargıtay tarafından onandığı, bu nedenle zamanaşımına uğramayan dava dilekçesindeki talep yönünden karar verilmesi gerektiği anlaşıldığından davanın kısmen kabulüyle; tapu iptali ve tescil yönündeki davanın reddine, terditli tazminat talebinin kısmen kabulüne, 14.000,00 TL sözleşme bedelinin davalılardan müştereken ve müteselsilen, 1.000,00 TL rayiç fiyat farkının davalı ... İnşaat San. Tic. A.Ş'den olmak üzere toplam 15.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, kira kaybı tazminatı, müspet zarar ve ödeme tarihinden itibaren ticari faiz isteği ile ıslah ile, ıslahla artırılan miktar yönünden açılan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYIZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı ile davalı ... Belediyesi temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 08.03.2023 tarihli ve 2022/8102 E., 2023/493 K. sayılı ilamıyla; bir davada iki kez ıslah yapılamayacağı, davacının sunduğu 05.12.2011 tarihli dilekçenin ıslah dilekçesi olarak kabul edilerek, yapılacak değerlendirmenin sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği, bozma nedenine göre davalı Belediyenin tüm, davacının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmediği gerekçesiyle, Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı, davalı ... Belediyesi karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı; davacının talep açıklama dilekçesinin ıslah dilekçesi olarak kabulünün hatalı olduğunu, temyiz itirazları dikkate alınmadan kararın davacı lehine bozulduğunu, Mahkemenin kararına emsal aldığı Hukuk Genel Kurulu kararının sadece husumetin belirlenmesine ilişkin olduğunu, sözleşmede peşin ödeme ibaresi bulunmasına rağmen peşin ödemeye ilişkin ödeme makbuzunun bulunmadığını, ticari defterlerle satışın desteklenmediğini, belgelerin sahte olup olmadığının incelenmediğini, mahkemenin senet asıllarını ödeme olarak kabul etmesinin doğru olmadığını, ... ilkesinin Türk Hukuk Sisteminde bulunmaması nedeniyle sorumlu tutulamayacaklarını, dilekçe tarihleri itibariyle 211 adet dava açan bulunduğunu, bu davaların 277 daireye isabet ettiğini, dava açanlardan 113 adedinin aynı dairelerden hak talep ettiklerini, sözleşmelerin sonradan düzenlenme ihtimali olup bu iddianın mahkemece araştırılmadığını, sonradan sözleşme imzalayanların kendisine karşı ... ilkesinin söz konusu olmadığını, mahkemece bu hususun hiç dikkate alınmadığını, davacının sözleşmenin asıl muhatabı olan diğer davalı şirketin iflas işlemlerinin sürdüğü Ankara 21. İflas İdaresine başvuru yaptığına ve iflas masasına kayıt yaptırdığına ilişkin herhangi bir ibare bulunmadığını belirterek, kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu iptal tescil, bedel iadesi, tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
a. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 16.05.2019 tarihli ve 2018/13-977 E., 2019/572 K. sayılı kararı
b. 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un, 4 ve 30 uncu maddeleri
c. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun, 117, 125 ... ve 146 ncı maddeleri
ç. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun, 125 ... maddesi
d. Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 10.10.2022 tarihli ve 2022/6208 E., 2022/7561 K. sayılı kararı
3. Değerlendirme
Karar düzeltme yoluyla incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davalının karar düzeltme talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... Başkanlığının karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezası ile bakiye harcın karar düzeltme isteyene yükletilmesine,
19.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.