"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/133 Esas, 2023/152 Karar
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacı şirketin gıda ve tekstil kimyasallarının ihraç ve dağıtım işi ile iştigal ettiğini, şirkete ait mamul ve hammaddelerin davalılardan ... Ardiye Ltd. Şti.ye ait depoda istiflendiğini, ancak 06.05.2008 tarihinde depoda çıkan yangın nedeniyle mamul ve hammaddelerin bir bölümünün zarar gördüğünü, Küçükçekmece 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/149 D.İş sayılı tespit dosyasında yangının davalı ... EDAŞ'ın sorumluluğunda bulunan elektrik şebekesine ait havai hat kablosunun kopması sonucu oluştuğunun belirlendiğini ileri sürerek; zarar gören mamul ve hammaddelerin karşılığı olan 47.867,02 USD, 25.769,81 Euro ve 17.843,15 TL'nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... EDAŞ vekili; aynı olaya ilişkin Küçükçekmece 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2008/207 D.İş dosyasında alınan raporla yangına kendilerine ait hatların sebep olmadığının tespit edildiğini, bu sebeple şirketin hiç bir kusur ve sorumluluğu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... Ltd. Şti. vekili; olayla ilgili olarak Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/151 D.İş sayılı dosyasında alınan raporda diğer davalı tarafından yeraltında döşenmiş çoklu bakır kabloların aşırı yüklenme sebebiyle kısa devre yapması ve buna bağlı olarak etrafta bulunan bir takım tahta parçaların ve molozların yanma derecesi düşük olduğundan buraya sirayet etmesi sonucu elektrik direğinin yerinden patlama şeklinde alev almasıyla yangının meydana geldiğinin belirtildiğini, kusurlu tarafın diğer davalı olduğunu, yangın sebebiyle açılan ceza davasının sonucunun beklenmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 25.04.2012 tarihli ve 2008/831 E., 2012/227 K. sayılı karar davalı ... EDAŞ aleyhine açılan davanın kısmen kabulü ile 47.867,02 USD karşılığı 75.869,02 TL, 25.769,81 Euro karşılığı 51.668,40 TL ve 17.843,15 TL nin faizi ile birlikte bu davalıdan tahsiline, davalı ... Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın olayda kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı BEDAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 18.11.2013 tarihli ve 2013/15227-16099 E. K. sayılı ilamla; eldeki davanın konusunu oluşturan yangına taksirle neden olma suçu kapsamında Küçükçekmece 3. Sulh Ceza Mahkemesinde açılan davanın derdest olduğu, davanın esasını oluşturan maddi olgularla ilgili taraflarca delil olarak gösterilen görülmekte olan ceza davasının sonucunun, eldeki hukuk davası için bekletici sorun yapılması ve o davada belirlenen maddi olgularla dava konusu uyuşmazlıkta yer alan unsurlar karşılaştırılmak suretiyle yangının çıkış sebebinin belirlenmesi açısından uzman bilirkişi kurulundan rapor alınması ve sonucuna göre bir hüküm kurulması gerektiğinden bahisle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 03.07.2014 tarihli ve 2014/139 E., 2014/479 K. sayılı kararları davanın davalı ... Ltd. Şti. yönünden reddine, davalı ... EDAŞ yönünden kabulü ile 47.867,02 USD karşılığı 75.869,20 TL, 25.769,81 Euro karşılığı 51.668,40 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek Merkez Bankasının dövize uyguladığı en yüksek faiziyle birlikte ve yine 17.843,15 TL zarar bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte tahsiline karar verilmiş; karar, davalıların Boğaziçi EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Dairece verilen 21.10.2015 tarihli ve 2014/19621 E., 2015/16276 K. sayılı ilamla; Küçükçekmece 3. Sulh Ceza Mahkemesinde davalı ... Ltd. Şti. yetkilileri hakkında açılan davada, sanıkların herhangi bir kusurlarının bulunmadığı, Boğaziçi EDAŞ'ın %100 oranında ve asli kusurlu olduğu gerekçesiyle sanıkların ayrı ayrı beraatlerine dair verilen karar temyiz edilmeksizin 29.11.2013 tarihinde kesinleştiği, bozma ilamına uyulması ile bozma ilamında belirtildiği şekilde inceleme yapılması gerektiği, bozma ilamında belirtildiği üzere yangının çıkış sebebinin belirlenmesi açısından uzman bilirkişi kurulundan rapor alınarak sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile bilirkişi raporu alınmadan, yazılı şekilde hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Üçüncü Bozma Kararı
1.Bozmaya uyan Mahkemece verilen 05.10.2017 tarihli ve 2016/96 E., 2017/390 K. sayılı kararları davanın davalı ... şirketi yönünden reddine, davalı ... EDAŞ yönünden kısmen kabulü ile 47.822,48 USD karşılığı 75.798,63 TL, 24.813,51 Euro karşılığı 49.751,87 TL tazminatın dava tarihinden işleyecek Merkez Bankası'nın dövize uyguladığı en yüksek faiziyle birlikte ve yine 17.843,15 TL zarar bedelinin ise dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte tahsiline, fazlaya ilişkin istemin (1.916,53 TL) reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2.Dairece verilen 21.05.2018 tarihli ve 2018/724 E., 2018/5506 K. sayılı ilamla; Mahkemece kısa kararda red miktarı maddi hesap hatası sonucunda1.916,53 TL olarak yazılmış ise de, talep edilen toplam miktardan kabul edilen miktar düşüldüğünde (145.380,75 -143.393,65 =1.987,10) aslında 1.987,10 TL miktarın reddine karar verildiği, bu şekilde hükümle gerekçe arasında çelişki yaratıldığı gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
D.Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı şirketin davalı ... Ltd. Şti'ne ait yerde bir kısım kimyasal maddeleri istifleyerek sattığı, 06.05.2008 günü çıkan yangın sonucu bir kısım emtiaların yandığı, davalı ... Ltd. Şti. ve davacı şirketin aldırılan ve Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşen raporlarla da sabit olduğu üzere kusurlu bulunmadığı, davalı ... EDAŞ'ın ihmali suretiyle yukarıda belirtilen oranda kusurlu bulunduğu gerekçesiyle; davalı ... Ltd. Şti. hakkındaki davanın reddine, davanın davalı ... EDAŞ yönünden kısmen kabulü ile davacının 47.822,48 USD ve 24.813,51 Euro'nun dava tarihindeki kurları üzerinden hesaplanacak tazminata dava tarihinden itibaren Merkez Bankasınca dövize uygulanacak en yüksek faiziyle, 17.843,15 TL zarar bedelinin ise dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte taleple bağlı kalınarak tahsiline, 1.987,89 TL'lik talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan Boğaziçi EDAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; yangının şirketten kaynaklanmadığının dosya kapsamındaki delillerden anlaşıldığını, bilirkişi raporlarının hatalı olduğunu, emsal davaların lehlerine olacak şekilde redle sonuçlandığını, dosyada alınan raporlarda diğer davalı depolama şirketine %60 ve %40 kusur verildiği halde bu raporların göz ardı edildiği, diğer davalının kusurunun tüm raporlarda belirlenip Mahkemece gerekçesiz olarak tüm kusurun şirkete yüklendiğini, Mahkemece çelişkinin giderilmesi gerekirken bilirkişi yerine geçildiğini, mevzuat gereği kendine yüklenen yükümlülükleri tam ve eksiksiz olarak yerine getirdiğini, zararın meydana gelmesinde aynı zamanda depo işletmecisi olan davacı tarafın da müterafik kusuru olup bu hususun nazara alınmadığını, davacı yanın kimyasal madde depolanması için seçtiği deponun mevzuata uygun olup olmadığını araştırması gerektiği, yangına geç müdahale edilmesi gibi nedenlerle zararın arttığının gözetilmediğini, zarar miktarının tamamen davacının tek yanlı beyanlarına göre belirlendiğini, haksız fiil tarihi itibari ile depoda mevcut kimyasal maddelerin cinsini ve miktarını gösterir fatura vb. hiçbir bilgi veya belge sunulmayıp kimyasal madde miktarının, dosya kapsamında yer alan hangi bilgi veya belgeye göre tespit edildiğinin anlaşılamadığını, diğer davalı tarafından dosyaya ibraz edilmiş ürün listesi başlıklı belgeye istinaden tespit ve hesaplama yapmışsa da işbu belgede yer alan ürünlerin, belirtilen tarihler itibari ile depo girişlerinin gerçekten de yapılıp yapılmadığını gösterir irsaliyeli fatura ile ihtilaf konusu olay tarihi itibari ile ne miktarda ürünün depolanmaya devam edildiğini gösterir ticari defter ve kayıtların dosyada mevcut olmadığını, maliyetli fiyatının içeriği açık olmadığı için denetim imkanı da tanımadığını, davacının uğradığı gerçek zararın malzemenin olay tarihi itibarıyla iç piyasadaki Türk Lirası karşılığı bedeli olduğunu, davacının talebi yasal faiz olmasına rağmen talep aşılmak suretiyle Türk Lirası alacağa reeskont faizi uygulanmasının hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı şirkete ait eşyaların, davalı ... Ltd. Şti.ne ait depoda bulunduğu sırada çıkan yangında hasar görmesi nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın (Anayasa) 141 inci maddesi
2.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 297 nci maddesi
3. Değerlendirme
1. Bozmaya uyan Mahkemece, son bozma ilamı sonrası tekrar bilirkişi raporu alınmasına karar verilerek farklı heyetlerden kusur durumuna ilişkin bilirkişi raporları alınmış, daha sonra çelişkinin giderilmesi için de bilirkişi raporu alınmış ise de bu raporlar hakkında bir değerlendirme yapılmadan ve alınan bu raporlara neden itibar edilmediği açıklanmadan, hangi davada kesinleşen raporun esas alındığı hususu belirtilmeden, başka davalarda kusur durumunun kesinleştiğinden bahisle hüküm kurulmuş, tazminat tutarı bakımından da bir değerlendirmeye yer verilmemiştir.
2. Diğer bir anlatımla; Mahkemece, Anayasa'nın ve 6100 sayılı Kanun'un onadığı anlamda bir gerekçe oluşturulmadan karar verildiği, kararın hangi sebep ya da sebeplerle verildiğine ilişkin açıklama ve gerekçeyi içermemesi usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
3.Bozma nedenine göre, davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1.Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Kanun'un Geçici 3 üncü maddesi sıfatıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1056 sayılı Kanun) 428 inci maddesi uyarınca davalı yararına usulden BOZULMASINA,
2.Bozma nedenine göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.09.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.