"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1275 E., 2023/1254 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 5. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/1610 E., 2021/320 K.
Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 03.12.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davacı vekilleri Avukat ... ve Avukat ... ile davalı vekili Avukat ...’ın sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin daha derinlemesine incelenmesi ve bu konuda bir araştırma yapılması gerektiği heyetçe zorunlu görüldüğünden, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 24 üncü maddesinin birinci fıkrası ve Yargıtay İç Yönetmeliği'nin 21inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca görüşmenin bırakıldığı 09.12.2014 tarihinde dosyadaki bütün kâğıtlar okunarak, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; taraflar arasında 03.10.2012 tarihli rödövans sözleşmesi bulunduğunu, sözleşmesinin (6.) maddesinde, rödövans bedelinin tespiti bakımından sözleşmede belirlenen birim fiyatın her yıl güncellenmesinin kararlaştırıldığını, 25.03.2016 tarihinde ek porotokol-1 başlıklı ek sözleşme düzenlenerek, sözleşmenin (6.) maddesinin değiştirildiğini, bu ek protokolle 2016 yılı ve sonrası yıllar için rödövans birim fiyatının belirlenmesinde Piyasa Takas Fiyatının (PTF) yıllık bazda değişiminin esas alınacağının kararlaştırıldığını, müvekkilinin 20.01.2019 tarihinde üretime başladığını ve sözleşmeye göre bu tarihten itibaren rödövans bedeli ödendiğini, rödövans bedelinin tespitinde esas alınacak birim fiyatın sözleşmede yer alan 4,69 krş/kwh teklif birim fiyatının, 2016 yılına kadar geçen dönem için sözleşmenin (6.) maddesinde belirlenen ÜFE oranında, 2016 yılı ve sonrasında PTF yıllık bazda değişim oranına göre arttırılarak güncellenmesi suretiyle tespit edildiğini, ödemelerin de bu esaslara göre belirlenmiş rödövans bedelleri üzerinden yapıldığını, davalı Kurumun 03.07.2020 tarihli yazı ile 25.03.2016 tarihli ek protokol-1 hükümlerini uygulanmayacağını, söz konusu protokol için yönetim kurulu kararı alınmadığını, bu sebeple rödövans birim fiyatının, sözleşmenin değiştirilmeden önceki hükmündeki gibi belirlenmesine karar verildiğini bildirerek geçmiş dönem için fark ödenmesini istediğini, taraflar arasında Kurumu temsile yetkili kişilerin imzasını taşıyan ek protokol 1’in Kurumu bağlayıcı olup olmadığı, buna bağlı olarak rödövans bedelinin tespiti bakımından ek protokol 1 hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağı konusunda anlaşmazlık oluştuğunu, tüzel kişilerin üçüncü kişilerle olan sözleşme ilişkilerinde, tüzel kişiyi temsil yetkisine sahip organın bulunması ve imzalamasının gerekli ve yeterli olduğunu, bundan başka tüzel kişinin karar organlarının kararının bulunup bulunmadığının ancak tüzel kişinin iç ilişkileri bakımından hukuki sonuç doğurduğunu, üçüncü kişilerle akdedilen sözleşmenin geçerliliği bakımından bir hukuki sonuç doğurmadığını, uyuşmazlık konusu protokolün, davalı ... temsilen imza yetkisini haiz genel müdür ve yönetim kurulu başkanı ile genel müdür yardımcısı tarafından imzalandığını ve noter tarafından onaylandığını, protokol ekinde davalı Kuruma ait geçerli ve o tarih itibariyle güncel imza sirkülerinin de yer aldığını, buna göre müvekkili ile akdedilen dava konusu protokolün yetkili organ ve kişiler tarafından imzalanmış olmakla geçerli olarak doğduğunu ve tarafları bağlayıcı hale geldiğini ileri sürerek; taraflar arasında akdedilmiş olan 03.10.2012 tarihli rödovans sözleşmesinin (6.) maddesinin, rödovans sözleşmesi eki, ek protokol-1 ile değiştirilmiş olduğunun ve ek protokol-1'in geçerli ve tarafları bağlayıcı olduğunun tespiti ile rödovans bedelinin belirlenmesine ilişkin muarazanın giderilmesine karar verilmesi talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; müvekkili Kurumun karar organının yönetim kurulu olup, genel müdür ve genel müdür yardımcılarına, yönetim kurulunca bir yetki verilmediği takdirde sözleşme değişikliğinin gerçekleşmeyeceğini, davalı şirketin gerek böyle bir değişiklik için yönetim kurulu kararı gerektiğini, gerekse yapılan değişiklik hakkında yönetim kurulu kararı olmadığını bilebilecek durumda olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 26.03.2016 tarihli ek protokol 1 ile 03.10.2012 tarihli rödovans sözleşmesinin (6.) maddesinin değiştirildiği ve yeni bir madde oluşturulduğu, ek protokol 1'in davalı Kurumun genel müdür ve genel müdür yardımcısı tarafından imzalandığı, bu protokolün yönetim kuruluna sunulup onaylandığına dair bir kararın bulunmadığı, genel müdür ve yardımcısının, yönetim kurulundan yetki almadan ek protokol 1'i imzaladığı, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin (KHK) 13/1 maddesine göre genel müdürün görevinin yönetim kurulu kararları doğrultusunda davalı ... yönetmek olduğu, ilk sözleşmenin aksine ek protokol 1'in ise maden siciline şerh edilmediği, ek protokol 1'in yönetim kurulunca onaylanmamasının mevzuata aykırılık teşkil ettiği, bu anlamda rödovans bedelinin ek protokol 1'e göre değil sözleşmeye göre hesaplanması gerektiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; ek protokolde imzası bulunanların, Kurumu temsile tam yetkili olduğunu, ek protokolün imzalandıktan sonra bir süre uygulanarak benimsendiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan 03.12.2012 tarihli rödövans sözleşmesini davalı Kurum adına imzalayan genel müdür ve genel müdür yardımcısının ana sözleşmeyi imzalama yetkileri bulunduğuna göre bu sözleşmeye ilişkin başka belgeleri ve protokolleri de imzalama yetkilerinin de bulunduğu, davalı Kurum tarafından 25.03.2016 tarihli ek protokol-1'in iptaline yönelik bir dava açılmadığı ve 25.03.2016 ek protokol-1 ile ana sözleşmenin (6.) maddesindeki rödövans bedelinin belirlenmesine ilişkin hükümde yapılan değişiklik doğrultusunda rödövans bedellerinin ödendiği gerekçesiyle; istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına, davanın kabulüne, taraflar arasında düzenlenen 03.10.2012 tarihli rödövans sözleşmesinin eki olan 25.03.2016 tarihli ek protokol-1'in tarafları bağlayıcı olduğunun ve rödövans bedelinin hesaplanmasında 25.03.2016 tarihli ek protokol-1'in uygulanacağının tespiti ile muarazanın bu şekilde giderilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; dava konusu ek protokolün, yetkide ve usulde parallellik ilkesine aykırı olarak oluşturulduğundan geçersiz olduğunu, bu ilkeye aykırı olarak yapılan bir sözleşme değişikliğinin bir süre uygulanmış olsa bile geçerli olduğunu kabul etmenin mümkün olmadığını, ayrıca bu sözleşme değişikliğinin geçersizliğini sağlamak için dava açılmasına gerek olmadığını, maden siciline şerh edilmiş bir sözleşmede yapılmış bir değişikliğin sicile şerh edilmemiş olmasının da usulde paralellik ilkesine aykırı olduğunu ve sözleşme değişikliğinin geçerliliğine olumsuz yönde etki edeceğini ileri sürerek, kararı bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kira bedelinin belirlenmesine dair düzenlenen ek protokolün geçerli olup olmadığı hususunda ortaya çıkan muarazının giderilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 ve 13 üncü maddeleri,
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtilen gerekçeye; davaya konu ek protokolün, rödövans sözleşmesini davalı adına imzalayan yetkililer tarafından imzalandığı, ek protokol hükümlerine göre belirlenen rödövans bedelinin ödendiği anlaşılmakla davalının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
28.000,00 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.