"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/191 E., 2023/110 K.
Taraflar arasında birleştirilerek görülen tazminat davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece; asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı/birleşen davada davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; kiralananda 09.11.2009 tarihinde çıkan yangının kiracı olan davalının yatak odasında başladığını, yangına odaya yan odadan çekilen kablo üzerinden beslenen elektrikli alıcıların açık bırakılması ya da meydana gelen arızanın neden olduğunu, kiralananın kullanılamaz durumda olduğunu, yapılan tespit sonucu bilirkişilerce 15.962,00 TL zarar belirlenmiş ise de hasarın daha büyük olduğunu ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 50.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; 09.11.2009 tarihinde müvekkilinin evde olmadığı sırada kiracı olduğu taşınmazda yangın çıktığını, yangının binanın eski olması ve sıva altı kablolarının yetersiz ve yıpranmış olmasından çıktığının tahmin edildiğini, ev eşyalarının tamamen yandığını, maddi zararın 60.000,00 TL olarak tespit edildiğini savunarak, davanın reddini istemiş, birleşen davada ise; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 60.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 21.03.2013 tarihli ve 2010/83 E., 2013/136 K. sayılı kararla; dosyaya kazandırılan elektrik uzmanlığı görüşü içeren üç ayrı bilirkişi raporunda yangının tesisatın eskimesi sebebine dayandırılmasının mümkün olmadığı, ancak yangının yatak odasındaki elektrik açma kapama düğmesindeki mekanik arızadan kaynaklandığının ifade edilebileceğinin belirtildiği, kiracının yangın tarihinden önce 4,5 yıl kadar daireyi kullandığı, bu sürenin uzunluğu dikkate alındığında daire sahibinin elektrik düğmesindeki mekanik arızadan sorumlu tutulmasının mümkün olmayacağı, ayrıca kiracının mal sahibine bu yönde bir uyarı yaptığı iddiası da dosya kapsamı itibariyle bulunmadığından her ikisinin de kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle, asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 6. Hukuk Dairesinin 28.01.2014 tarihli ve 2013/16342 E., 2014/1002 K. sayılı ilamıyla; " ... Mahkemece talimatla dosya üzerinden İTÜ bilirkişi heyetinden rapor alınmış ise de bu raporda sadece davalı yönünden kusur incelemesi yapılmış, davacı yönünden bir kusur incelemesi yapılmamıştır. Bu nedenle 12.01.2010 tarihli bilirkişi heyetinden alınan rapor hüküm kurmaya yeterli değildir. Öte yandan taksirle yangına neden olma suçundan Karşıyaka Sulh Ceza Mahkemesine açılan 2009/194-1073 Esas, Karar sayılı davada davalı berat etmiş ise de bu dosya henüz Yargıtayda olup kesinleşmemiştir. Bu nedenle, yukarıda esas ve karar numarası belirtilen Sulh Ceza Mahkemesinin dosyasının sonucunun beklenilmesi, kesinleştiğinde Sulh Ceza Mahkemesi dosyasının celp edilip tüm dosya içindeki bilirkişi raporları birlikte değerlendirilerek taraf kusurlarının belirlenmesi için konusunda uzman yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir..." gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 12.01.2016 tarihli ve 2014/619 E., 2016/7 K. sayılı kararıyla; ceza dosyasındaki bilirkişi raporu ve dosyadaki heyet bilirkişi raporu doğrultusunda, asıl davada davalıya (kiracıya) atfı kabil bir kusurun olmadığı, birleşen davada ise; yangına uğrayan dairenin elektrik iç tesisatının, dava konusu yangına sebep olan elektrik anahtarı da dahil olmak üzere, davacı kiracının kendi girişimi ve insiyatifi ile tek taraflı olarak tadil edilmiş olup Kanunun ev sahibine yüklediği sorumluluğa neden olan illiyet bağı kesildiği, ev sahibinin sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle; asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce verilen 15.11.2018 tarihli ve 2017/9436 E., 2018/11608 K. sayılı ilamla; "... BK 53 (TBK 74) maddesi doğrultusunda yapılacak değerlendirmeye göre, ceza mahkemesince verilen beraat hükmü eldeki davaya bakan mahkemeyi bağlamayacağından, söz konusu beraat kararı esas alınarak hazırlanan bilirkişi raporu dayanak yapılarak hüküm tesisi doğru değildir. Bu itibarla, TBK.'nun 369/2 maddesine göre oturma hakkı sahibi olan kiracının binanın bakımındaki eksiklikten doğan zararlardan malik ile birlikte müteselsilen sorumlu olduğu, TBK.'nun 318. maddesine göre; büyük onarımların kiracı tarafından ancak kiraya verene haber verilerek giderilebileceği, TBK.'nun 316. maddesine göre, kiracının kiralananı özenle kullanmak yükümlülüğü, TBK.'nun 334. maddesine göre; kiracının kiralananı ne durumda almış ise kira sözleşmesinin bitiminde o durumda geri vermekle yükümlü olduğu nazara alınmak suretiyle somut olayda kiracının sorumluluğunun bulunup bulunmadığının; dava konusu kiralanan taşınmazın yer aldığı binanın durumu, kullanım şekli, yaşı vs. hususlar nazara alınarak da aynı zamanda yapı sahibi olan kiraya verenin binanın yapım-bakım sorumluluğu yönünden müterafik kusuru bulunup bulunmadığının tespit edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken hatalı bilirkişi raporuna dayanılmak suretiyle eksik inceleme ile karar verilmesi hatalıdır... " gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davaya konu olan yangının elektrik lambasının açma kapama düğmesindeki kısa devreden kaynaklandığı, kiraya veren ev sahibi olup evi kullanıma hazır ve güvenli bir şekilde kiracısına teslimle yükümlü bulunduğu, bu şekliyle elektrik hatları yenilenmeksizin kiralananın kiracıya teslim edildiği, kiracının yangın sebebiyle uğradığı 60.920,00 TL'den taleple bağlılık ilkesine göre 60.000,00 TL'yi talep edebileceği; kiraya veren kendi kusuruna dayalı olarak zararının giderilmesini isteyemeyeceği gerekçesiyle; asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulü ile 60.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı/birleşen davada davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalının kiracılığı süresince tamire ilişkin bir bildirimde bulunmadığını, bilirkişi raporlarında yangının tesisattaki eksiklikten meydana geldiğine dair bir tespit yer almadığını, hukuk hakiminin ceza mahkemesindeki beraat kararı ile bağlı olduğuna dair itirazın dikkate alınmadığını, ceza dosyasına sunulan 27.09.2010 tarihli dilekçede davalının avizeyi ve anahtarı değiştirdiğini belirttiğini, yangının davalının yaptırdığı tamirattan kaynaklandığını, büyük onarımlara ilişkin önceden bildirim yükümlülüğü bulunduğunu, tesisatta bir takım değişiklikler yapan kiracının yangına sebep olmuş olabileceğini, kabul anlamına gelmemekle tesisatta bu kadar büyük çapta değişiklik yapan kiracının tesisatın eskiliğini görüp de bildirim yapmamasının da kusurunu gösterdiğini, yapının bakımındaki eksikliğin ispatlanamadığını, tadilatların yangına etkisinin değerlendirilmediğini, tesisatın değiştirilmesi tarihi, tesisatçının nitelikli olup olmadığı ve malzeme kalitesi hakkında araştırma yapılmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun varsayıma dayalı olduğunu, önceki raporlarda yangının tesisatın eskiliğinden kaynaklandığına dair bir tespit bulunmadığını, dairede kaçak akım rölesi bulunduğunu, kabul anlamına gelmemekle tamir gerektiren bir durum olması halinde bir bildirim yapılması gerektiğini, bu itibarla bildirim yapmayan kiracının kusurlu olduğunu, bozma ilamı çerçevesinde inceleme yapılmadığını, bilirkişilerin hesaplama yöntemine itiraz ettiklerini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; asıl davada kiralananda çıkan yangın nedeniyle meydana gelen hasar bedelinin tahsili, birleşen davada ise, yangından dolayı kiracının eşyalarının yanması nedeniyle eşya bedelinin tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı ile 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararları.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen mahkeme kararının bozma ilamında belirtilen hukuki esaslar gereğince verildiği, bilirkişi raporunun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu, özellikle yangının davalı kiracının evde bulunmadığı sırada çıktığı, davacı kirayaverenin dava dilekçesinde yangının yatak odasından çekilen kablo üzerinden beslenen elektrikli alıcıların açık bırakılması ya da bu elektrikli alıcılarda meydana gelen arızadan kaynaklandığı iddiasına karşılık, alınan bilirkişi raporları ile kiracının kullandığı elektrikli alıcıların fazlalığı nedeniyle tesisatın zorlandığının söylenemeyeceğinin tespit edilmesi, kesinleşen ceza mahkemesi kararına göre de evde yangın çıkmasına sebebiyet verecek bir delile rastlanılmadığının belirtilmesi nedeniyle yangının meydana gelmesinde kiraya verenin kusurlu olduğu anlaşılmakla, davacı/birleşen davada davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince birleşen dava yönünden karar düzeltme yolu kapalı, asıl davada kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
18.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.