"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/328 E., 2022/250 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalılardan ...'yı İstanbul S.Mermerci Polis Meslek Yüksekokulunda öğrenci iken Bakanlık makamının onayı ile Emniyet Müdürlüğü kadrosuna atandıktan sonra 10.10.2008 tarihinden sonra memuriyet ile ilişiğinin kesildiğini, davalının meslekten ilişiğinin kesildiği 21.10.2008 tarihi ile 4 yıllık mecburi hizmet süresini dolduracağı 23.06.2011 tarihine kadar olan 2 yıl 8 ay 2 günlük arta kalan hizmet süresi esas alındığında 17.891,06 TL ödenmesi gereken tazminat alacağı bulunduğunu ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 17.891,06 TL'nin davalı ... ve kefil olan diğer davalılardan müştereken ve müteselsilen, 1.336,34 TL fazla ödenen maaş alacağının ise; 21.10.2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan tahsilini karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalılar ... ve ..., davanın reddini istemiştir.
2. Diğer davalılar, davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 23.06.2015 tarihli ve 2010/450 E., 2015/420 K. sayılı kararıyla; davalılardan ...'nın bakiye mecburi hizmet süresine karşılık gelen 10.482,72 TL'nın tüm davalılardan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen, yersiz ödenen 1.336,34 TL ücret alacağının ise; dava tarihinden önce davacı Kurumun yazısının tebliği ile temerrüt olgusunun mülga Borçlar Kanunu'nun 101 inci maddesi gereğince gerçekleştiği 21.10.2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı ile davalılardan ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15/04/2021 tarihli ve 2020/12068 E. 2021/4204 K. İlamıyla;"(1)numaralı bentle davanın temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra, (2) numaralı bentte; 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanunu'nun 15 inci maddesinden kaynaklanan eğitim ve öğretim alacağının tahsili istemine ilişkindir.
Dava tarihinde yürürlükte olan 4652 sayılı Kanun'un 15 inci maddesinde; ‘‘Fakülte,enstitü ve polis meslek yüksekokullarından lisans, lisansüstü veya önlisans eğitimi yapanlar (yabancı uyruklular hariç) her öğreti yılı karşılığında iki yıl süreyle mecburi hizmetle yükümlüdür. Bunlarda mezun olup olmadığına bakılmaksızın mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde istifa edenler veya ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler ya da sağlık sebebi hariç, başka herhangi bir sebeple ayrılanlar, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarının dört katını tazminat olarak ödemek zorundadır. ’’ denilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 27.09.2012 tarihli ve 2012/28 E., 2012/134 K. sayılı kararı ile 4652 sayılı Kanun'un 15 inci maddesinde yer alan "dört katını" ibaresi Anayasaya aykırı bulunarak iptaline karar verilmiş, bu karar 01.01.2013 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış ve yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra (01.07.2013 tarihinde) yürürlüğe girmiştir. Ayrıca 6638 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu, Jandarma Teskilat, Görev ve Yetkileri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 37 inci maddesi ile 4652 sayılı Kanunu'nun 15 inci maddesinde değişiklik yapılarak 4 katı ibaresi kaldırılmıştır. Buna göre hükme esas alınan raporda yapılan masrafların 4 katının alınmaması doğrudur.
Ancak hesaplama yapılırken davalı ...’nın A.S Mermerci Polis Meslek Yüksekokulunda 2 yıl eğitim ve öğretim görmesi nedeniyle 4 yıl (1.460 gün)mecburi hizmet yükümlülüğünün bulunduğunu belirterek davalının noksan hizmet süresi 977 gün hesaplanmış, eğitim gördüğü sürede (03.10.2005-22.06.2007) yapılan masrafın 1 günlük maliyeti bulunarak noksan hizmet süresi ile çarpımı neticesinde 10.482,72 TL tazminat yükümlülüğü hesaplanmıştır.
4652 sayılı Kanunu'nun 15 inci maddesinde;‘‘...yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak yapılmış olan öğretim masraflarını tazminat olarak ödemek zorundadırlar.’’ dendiğine göre, davalı ...’nın 23.06.2007 tarihinde aday polis memuru olarak atandığı ve 21.10.2008 tarihinde ilişiği kesildiği anlaşıldığından; davalının hizmet süresi 485 gün, noksan hizmet süresi 975 gündür. Davalıya yapılan masraf 6.695,21 TL olduğuna göre söz, konusu tazmimat eksik yükümlülük süresine oranlanmalıdır (6695,21 TL x975/1450=4.501,95 TL).
Bu durumda, yazılı şekilde hesaplama yapan bilirkişi raporuna göre hüküm kurulmuş olması, hatalı olup, bozmayı gerektirir..." gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı ...’nın 23.06.2007 tarihinde aday polis memuru olarak atandığı ve 21.10.2008 tarihinde ilişiği kesildiği, davalının hizmet süresi 485 gün, noksan hizmet süresinin 975 gün olduğu, davalıya yapılan masraf 6.695,21 TL olduğuna göre söz konusu tazmimatın eksik yükümlülük süresine oranlanması gerektiğinden bahisle; davanın kısmen kabulüne, 4.501,95 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, dava konusu 1.336,34 TL yersiz ödenen ücret alacağının 21.10.2008 tarihinden tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; Anayasa Mahkemesi kararının davada uygulanma imkanı bulunmadığını, hükme esas alınan ve Anayasa Mahkemesi kararı esas alınarak hazırlanan bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, kefalet ve taahhütname hükümlerinin dikkate alınmadığını ileri sürerek; kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4652 sayılı Kanun'un 15 inci maddesinden kaynaklanan eğitim ve öğretim alacağının tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 ile 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları.
3. Değerlendirme
Mahkemece uyulan bozma ilamında belirtilen hukuki esaslar gereğince karar verildiği, bozma kapsamı dışında kalarak kesinleşen ve karşı taraf yararına usuli kazanılmış hak durumunu oluşturan kısımlar hakkında yeniden inceleme yapılarak karar verilemeyeceği, anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
14.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.