"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen istirdat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 4. Hukuk Dairesince Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğünden maden sahasının rödovans ihalesini 28.08.2012 tarihinde aldığını, 03.10.2012 tarihinde rödovans sözleşmesi imzaladığını, ... Kolin Termik Santrali için 10.12.2015 tarihinden itibaren 35 yıl süre ile üretim lisansı aldığını, bu termik santralin kurulacağı alanda orman alanının da bulunduğunu, davalı idareye ağaçlandırma bedeli yanında ilave ağaçlandırma bedeli altında 787.732,30 TL ek ücret tahakkuk ettirildiğini, ruhsat alınabilmesi için mevzuatta yer verilmeyen bu ücret ve bunun KDV'si olmak üzere 22.11.2016 tarihinde toplam 929.524,11 TL'nin davalı hesabına ödendiğini, tahsil ettiği ücretin gerekçesinin ... İzin ve İrtifak Dairesi Başkanlığı tarafından Orman Bölge Müdürlüklerine yazılan 18.07.2013 tarihli yazı olduğunu, 6831 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası, aynı Kanun'un 16 ncı maddesi Uygulama Yönetmeliği'nin tanım ve kısaltmalar başlıklı 3 üncü maddesi, aynı Kanun'un 18 inci maddesinin Uygulama Yönetmeliği'nin 8 inci maddesi ve 9 uncu maddesinde ilave ağaçlandırma bedeli altında bir ücretin ödeneceğine dair hüküm bulunmadığını, faaliyete başlamak için alınması gerekli izinler ve ödenmesi gerekli olan bedellerin düzenlendiğini, ağaçlandırma bedellerinin bir defaya mahsus alınan bedel olduğunu ileri sürerek; 929.524,11 TL'nin 22.11.2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, davacı şirketin 6831 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca orman arazisi içerisinde termik santrali kurmak istemesi üzerine bedeli mukabilinde izin verildiğini, Orman Genel Müdürlüğünün 16.7.2013 tarihli talimatı ile orman sayılan alanların üstün kamu yararı olması sebebiyle ilave ağaçlandırma bedellerinin talep edildiğini, ilave ağaçlandırma bedelinin herhangi bir ihtirazi kayıt konulmaksızın davacı tarafından ödendiğini, kamu yararı gözetilerek mevzuata uygun olarak düzenlenen talimatlarının yürürlükte bulunduğunu, talimatlara uygun hesaplanan bedellerin iadesi talebinin yerinde olmadığını, 6831 sayılı Kanun'un 17 ve 18 inci madde uygulanmasına dair Yönetmelikte alınan teminatların bile iadesinde faiz ödenmeyeceği açıkça belirtilmiş iken avans faizi ile birlikte ödenen paranın iadesinin yersiz olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 07.12.2017 tarihli ve 2016/525 E., 2017/576 K. sayılı kararıyla; kamu yararı gözetilerek bozuk veya ağaçsız sahaların tercih edilmesi amacıyla davalı tarafından çıkarılan genelgeyle alınması kanun ve yönetmelik gereği uygun görülen ağaçlandırma bedeline ilaveten alınan ilave ağaçlandırma bedelinin davalı idarenin hesabına yatırılmasında herhangi bir sakınca bulunmadığı, davacı şirketin davalı idare ile sözleşme imzalamadan önce ilgili genelge gereğince bilerek ve isteyerek taahhütte bulunduğu, ödeme yaparken de ihtirazı kayıt koymadığı, davacının yatırdığı ilave ağaçlandırma bedelinin ve KDV'sinin iadesini istemekte haklı bir sebep bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 30.06.2020 tarihli ve 2019/2367 E., 2020/1226 K. sayılı kararıyla; davacı şirket tarafından herhangi bir ihtirazi kayıt konulmaksızın ... Orman Bölge Müdürlüğü hesabına 22.11.2016 tarihinde 141.791,81 TL ve 787.732,30 TL'lik miktarlar "358051141352 tahakkuk no ile ... AS İlave Ağaçlandırma Bedeli" şerhiyle yatırıldığı, dava tarihinden önce davacı tarafın borcu öderken herhangi bir ihtirazi kayıt bildirmediği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 01.02.2021 tarihli ve 2020/2945 E., 2021/364 K. sayılı ilamıyla; davanın dayanağı olan 16.07.2013 tarihli 880 sayılı “Rüzgâr Enerji Santralleri, ... Enerji Santralleri ve Termik Santralleri İzinlerinde Ayrıca Alınacak Ağaçlandırma Bedeli” konulu genelgenin iptali istemi ile Danıştay 8. Dairesinin 2014/5904 E., 2019/4614 K. sayılı kararının kesinleşmesinin beklenerek neticesine göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda davanın dayanağı olan 16.07.2013 tarihli ve 880 sayılı “Rüzgâr Enerji Santralleri, ... Enerji Santralleri ve Termik Santralleri İzinlerinde Ayrıca Alınacak Ağaçlandırma Bedeli” konulu genelgenin iptali istemi ile açılan davanın bekletici mesele yapılmasına karar verildiği, İdare Mahkemesi kararı ile söz konusu genelgenin iptaline karar verildiği, kararın 27.01.2022 tarihinde kesinleştiği, davacının iptal edilen genelgeye dayalı olarak yaptığı ödemenin dayanağının kalmadığı ve ilave ağaçlandırma bedeli adı altında yapmış olduğu ödemenin iadesi talebinde haklı olduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile 929.524,11 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; İdarece tahsil olunan ilave ağaçlandırma bedelinin, alındığı tarihte yürürlükte olan 16.07.2013 tarihli Bakanlık Makamı emrine dayandığını, rödövans sözleşmesinin 17 nci maddesine göre, davacının, sözleşme kapsamındaki faaliyetleri ile ilgili olarak işin kapsamına giren kanun, tüzük ve yönetmeliklerle vesair mevzuat ile ilgili tüm faaliyetlerin ve yükümlülüklerin yerine getirilmesinden ve doğacak zararlardan sorumlu olduğunu, davacının 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca orman arazisi içinde termik santrali kurma talebi üzerine idarece bedeli mukabilinde izin verildiğini, orman sayılan alanlardaki ..., ... ve ... izin talepleri mer'i mevzuat hükümleri gereğince değerlendirildiğini ve uygun bulunan talepler lisans süreleriyle sınırlı olmak kaydıyla izne konu edildiğini, davacı şirkete izin verilen ormanlık alanın ilave ağaçlandırma bedeli ödenmesi şartıyla izin verilebilecek özel nitelikte bir yer olduğunu, davacı şirketin ihtilaf halinde ilgili mevzuat hükümlerine göre hareket edileceğini taahhüt etmesi nedeniyle izin verildiğini, ilave ağaçlandırma bedeli istenilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığını, davacı şirket tarafından ilave ağaçlandırma bedelinin davalı idareye ödenmesi esnasında herhangi bir ihtiraz-i kayıt konulmadığını, Danıştay tarafından verilen iptal kararında dahi davanın sonucunun etkilenmeyeceğini, davacının herhangi bir alacağı bulunmadığını savunarak, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı idare tarafından tahsil edilen ilave ağaçlandırma bedelinin iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 2119 sayılı YİBK,
3. Değerlendirme
16.07.2013 tarihli ve 880 sayılı ve "Rüzgar Enerji Santralleri, ... Enerji Santralleri ve Termik Santralleri İzinlerinde Ayrıca Alınacak Ağaçlandırma Bedeli" konulu Genelgenin iptaline dair idare mahkemesi kararının kesinleştiği, davalının davacıdan tahsil ettiği ağaçlandırma bedelinin yasal dayanağının kalmadığı, mahkemece uyulan bozma ilamında belirtilen hukuki esaslar gereğince karar verildiği anlaşılmakla, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.