"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1445 E., 2022/1405 K.
DAVA TARİHİ : 17.07.2020
HÜKÜM : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kızıltepe 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/261 E., 2021/196 K.
Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... EDAŞ vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; Kızıltepe İlçesi Alakuş Köyünde ikamet ettiklerini, mesken abonesi oldukları davalı ... EDAŞ tarafından bütün tarımsal sulama abonelerinin elektriğinin kesileceğini, borcunu ödeyen kişiler için jeneratör tesis ederek bu kişilere enerji yerine mazot satacağını, bu sistemi uygulamak için köy muhtarlarıyla görüştüklerini, jeneratörleri muhtarlara zimmetleyerek teslim edeceğini bunun karşılığında muhtarlardan senet alacağını ve bu şekilde yeni uygulamaya geçileceğini bildirdiğini, bu sistemin kabul edilmemesi üzerine yöredeki 40 tane köyün elektriğini 16.05.2019 tarihinden itibaren mono faza düşürdüğünden kesilen diğer iki hattan enerji alan bütün evlerin elektriksiz kaldığını, ayrıca içme suyu kuyusunun da 2 aydır çalışmadığını, davalı TEİAŞ kuruluş amacına aykırı olarak diğer davalının jeneratör kullanımını kolaylaştırdığını, Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerinde elektrik enerjisinin hangi şartlar dahilinde yapılacağı ayrıntılı olarak düzenlendiğini, yürürlükteki hiçbir yönetmeliğin davalılara jeneratör dağıtma ve mazot satma yetkisi ve hakkı vermediğini ileri sürerek; davalı şirketlerin köye jeneratör koymak suretiyle elektrik dağıtım işi yapmak şeklinde yarattığı muarazanın önlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... EDAŞ; meskenlere yasal mevzuat gereği monofaz üzerinden usulüne uygun bir şekilde enerji verdiğini, meskenlere trifaz ile enerji verilmesi bilimsel ve teknik olarak mümkün olmadığını, kaçak trafoya elektrik verilmesi gibi bir yükümlülüğü bulunmadığını, köy içme sularının Arsu'nun sorumluluğunda olduğunu, köyün içme suyunu besleyen ana trafo jeneratör desteği ile çalıştırmak istenilmişse de köylülerce izin verilmediğini, aboneliği olmayan köy içme suyu şebekelerine enerji verme zorunluluğu ve yükümlülüğünün olmadığını, davacıların asıl amacının trifaz enerji ile çalışan tarımsal sulama motorlarını aktif hale getirerek fatura ve kaçak borcu olan sahaları sulamaya açmak olduğunu, jeneratörlerinin yakıt ve bakım ve her türlü ikmal masraflarının kendileri tarafından yapılacağını, elektriğin trafo merkezlerinden tamamen kesilmediğini, sadece tri fazdan mono faza düşürüldüğünü, abone sahibi meskeninde güç artırımı talebinde bulunuyorsa Dağıtım Sistemine Bağlantı Anlaşmasının içinde yazılı olan yükümlülükleri (tadilat projesi, dağıtım şirketine enerji müsaderesi, depo fark bedeli, iç tesisat tadilatı ve sayaç değişikliği) yerine getirerek başvuru yapması gerektiğini, içme suyu şebekesine dair tek yükümlülüğünün şebeke aboneliği varsa enerji temini olduğunu, birçok köydeki içme suyu şebekesinin aboneliğinin olmadığını, aboneliği olan şebekelerde ise MARSU idaresinin yüklü miktarlarda ödenmemiş tahakkuk faturası borcu bulunduğunu ileri sürerek; davanın reddini istemiştir.
2. Davalı TEİAŞ; davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı şirketin trafo hattını üç fazdan tek faza indirerek elektriği kullanılamaz hale getirip jeneratör ile elektrik dağıtımını gerçekleştirmeye çalışması şeklindeki uygulamasının kamu hizmeti niteliğinde olan elektrik sağlama hizmetinin esaslarına ve mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle; davanın kabulüne, davalı şirketin köye jeneratör sistemi ile elektrik hizmetini sunmaya çalışması durumunun yönetmeliğe aykırı olduğunun tespiti ile, davalı şirket tarafından davacıların elektrik aboneliklerinin bulunduğu Mardin İli Kızıltepe İlçesi Alakuş Mahallesine üç (3) faz (trifaz) bağlantısı olarak temin edilen elektrik enerjisinin tek faz (mono faz) seviyesine düşürülmesi nedeniyle oluşan muarazanın menine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... EDAŞ vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporunun çelişkili olduğunu, karara dayanak olan bilirkişi raporunun gerçeklikten ve objektif verilerden uzak olup fahiş şekilde hesaplandığını, eksik inceleme ve değerlendirme ile hazırlanan rapor doğrultusunda verilen kararın hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; mahallindeki olası kaçak kullanımların nasıl tespit edileceği ve müeyyidesinin ne olacağının Yönetmelikte belirlendiği, Yönetmelik kapsamında davalının elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisini ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlaması gerektiğinin açıkça düzenlendiği gerekçesiyle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... EDAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde sunduğu nedenleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı şirketçe elektrik hizmetinin verilmesi sırasında yaratılan muarazanın önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 1 inci maddesine göre, Kanunun amacı; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin yapılmasının sağlanmasıdır.
2. 30 Mayıs 2018 tarihli Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin Tedarikçilerin yükümlülükleri başlığı altında yer alan 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; tedarikçilerin, elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlayacağı hüküm altına alınmıştır.
3. Değerlendirme
1. Davacılar tarafından davalı şirketlerin köye jeneratör sistemi kurarak elektrik dağıtımını sağlamasının yönetmelik hükümlerine ve abonelik sözleşmesine aykırı olduğunun tespiti ile muarazanın önlenmesi talebiyle davalılar aleyhine açılan davada, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilerek hüküm fıkrasına "davalılar" yerine sadece "davalı şirket" ve "davalı" ibareleri yazıldığı, davalı ibaresinin her iki davalıyı da kapsadığı anlaşılmıştır.
2. Kaliteli ve kesintisiz olarak aboneye sunulması gereken elektrik enerjisinin jeneratör sistemi ile sunulmaya çalışılmasının yürürlükteki mevzuata aykırı olduğunun tespiti ile üç faz bağlantısı olarak temin edilen elektrik enerjisinin tek faz seviyesine düşürülmesi suretiyle oluşan muarazanın menine karar verilmesi, usul ve kanuna uygun bulunduğundan davalının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.