"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak ve kira bedelinin indirilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı ile imzaladığı kira sözleşmesine konu kır kahvesinin kullanıma uygun olmayan haliyle teslim edildiğini, bu yerin davalı kiraya veren tarafından kullanıma uygun hale getirilmemesi sebebiyle kendisinin kullanıma uygun hale getirdiğini, kira sözleşmesinin imzalandığı 10.03.2009 tarihinden faaliyete geçirildiği 31.12.2013 tarihine kadar kır kahvesinin işletilememesi nedeniyle kazanç kaybı bulunduğunu ileri sürerek; 1.000,00 TL yoksun kalınan kazanç, 1.000,00 TL yapılan masraf bedeli olmak üzere şimdilik 2.000,00 TL belirsiz alacağın davalıdan tahsiline ve kira bedelinin geriye dönük bir şekilde indirilmesine karar verilmesini talep etmiş; 18.02.2016 tarihinde sunduğu ıslah dilekçesi ile yoksun kalınan kazanç talebinin 97.891,21 TL, yapılan masraflar bedeli talebinin 404.028,00 TL, geriye dönük kira bedellerinden indirim talebinin ise 170.489,76 TL olduğunu belirtmiştir.
II. CEVAP
Davalı; kır kahvesinin faaliyette olmadığını bilen davacının sözleşmeyi buna rağmen imzaladığını, nitekim kır kahvesinin kullanılamadığı dönemlere ilişkin aylık kira bedelinin bu durum göz önünde bulundurularak belirlendiğini ve böylece kira bedelinde bir indirimin zaten gerçekleştirilmiş olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 12.11.2019 tarihli ve 2019/828 E., 2019/1830 K. sayılı kararıyla; davacının yapılan imalat ve tadilat bedellerini talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 404.028,00 TL imalat için yapılan masraf bedelinin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 17.06.2020 tarihli ve 2020/1774 E., 2020/3060 K. sayılı ilamla; davacının tüm, davalının ise sair temyiz itirazları reddedildikten sonra, davacının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderleri isteyebileceği, bu nedenle mahkemece; kiracı tarafından yapılan imalatların hangisinin zorunlu ve faydalı giderler, hangilerinin lüks giderler olduğunun ayrı ayrı belirlenmesi, zorunlu, faydalı ve sökülüp götürülemeyecek imalatların yapım tarihi itibariyle rayiç bedelleri tespit edilip, kiracının kiralananı kullandığı süreyle orantılı olacak şekilde yıpranma payları da düşülmek suretiyle, tespit edilecek tutarın hükmedilmesi gerektiğinden bahisle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilamı doğrultusunda aldırılan ek raporla yapılan imalatların tümünün zorunlu ve faydalı giderler olduklarının tespit edildiği, imalatların imal tarihleri nazara alınarak hesaplanan bedellerinden yıpranma payının düşülmesiyle davalının sorumlu olduğu miktarın 372.187 TL olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile 372.187 TL'nin, 1.000,00 TL'lik kısmının dava tarihinden, 371.187,00 TL'lik kısmının ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin ise reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 20.02.2023 tarihli ve 2022/8476 E., 2023/154 K. sayılı kararıyla, hükmün onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı, davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili; imalat için yapılan masrafların tahsiline karar verilmesinin hatalı olduğunu, kira sözleşmesi kapsamında iki adet büfe, altı adet tuvalet, bir adet kır kahvesi kiralaması yapılmış olup, kır kahvesi haricindeki tesislerin kullanıma hazır halde, kır kahvesinin ise natamam çatısı örtülü kaba inşaat seviyesinde kiracıya teslim edildiği hususunun değerlendirilmediğini, bilirkişinin raporuna esas aldığı m² değerlerinin hatalı olduğunu ileri sürerek; onama kararının lehine olacak şekilde düzeltilerek Mahkeme kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu giderlerin davalı kiraya verenden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 529 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
Mahkemece uyulan bozma ilamı gerekleri yerine getirilmek suretiyle, taraflar yararına oluşan usuli müktesep haklar da gözetilerek davacının talep edebileceği faydalı ve zorunlu masraf alacaklarının hesaplandığı ve buna uygun alınan bilirkişi raporu doğrultusunda karar verildiği anlaşılmakla, davalı vekilinin karar düzeltme taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezasının karar düzeltme isteyene yükletilmesine,
20.12.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.