"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/27 E., 2019/976 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacı tarafından15.07.2007 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi ile davalıya kiraya verilen işyerine ait ödenmeyen kira bedellerinin tahsili için icra takibi başlatıldığını, takibe davalının haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek; itirazın iptali ile takibin devamına, davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; 15.07.2007 başlangıç tarihli sözleşmede, davalı kiracının kira bedelinin %40'ını ödeyeceğinin kararlaştırılmasına rağmen davacı tarafından tüm kira bedelinin talep edildiğini, ayrıca davacı ile aralarında cari hesap ilişkisi olduğunu ve alacaklı oldukları bu hesaptan kira bedellerinin de takibi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 03.06.2016 tarihli ve 2015/569 E., 2016/545 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulü ile 77.249,60 TL asıl alacak ve 266,67 TL işlemiş faiz alacağına ilişkin itirazın iptaline, takibin bu miktar üzerinden devamına ve asıl alacağın %20'si oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 26.09.2017 tarihli ve 2017/1338 E., 2017/12720 K. sayılı ilamla; "...kira sözleşmesinde, davalı kiracının kira bedelinin %40'ından sorumlu olacağı, ancak belirli kriterlerin yerine getirilmemesi durumunda kiracının sorumlu olacağı kira miktarının artırılacağı kararlaştırılması karşısında, tarafların ticari defterleri ve delilleri değerlendirilerek bu hususta uzman bilirkişi raporu alınarak davalı kiracının kira bedelinin ne kadar kısmından sorumlu olması gerektiği belirlenmeli ve taraflar arasındaki cari hesap alacağına ilişkin İstanbul 13. İcra Müdürlüğünün 2015/15545 sayılı takip dosyası da getirtilerek davalının takas mahsup talebi konusunda olumlu olumsuz bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir." gerekçesiyle, hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozmaya uyularak dosyaya kazandırılan bilirkişi raporunda, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin Ek-1 işletmeci bayi değerlendirme kriterlerine göre davalı kiracının kira bedelinin %40’ından sorumlu olacağının, buna göre davacının 10.02.2015 takip tarihi itibariyle kira bedeli 26.159,16 TL ve işlemiş faiz 746,65 TL talep edebileceğinin belirtildiği, raporun hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davalının İstanbul 8. İcra Müdürlüğünün 2015/3457 sayılı dosyasındaki itirazının kısmen iptali ile takibin 26.159,16 TL asıl alacak, 746,65 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 26.905,81 TL üzerinden devamına, asıl alacak 26.159,16 TL'ye takip tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, asıl alacak olan 26.159,16 TL'nin %20'si oranında hesaplanacak icra inkar tazinatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; taraflar arasındaki sözleşmenin haklı sebeple feshedildiğini, performanstan bağımsız olarak dahi davalının bedelin tamamından sorumlu olması gerektiğinin gözden kaçırıldığını, sözleşme feshedildiği halde kiralananın tahliye edilmediğini, davalıya ait ticari defterlerin yasal süresi içinde kapanış onayları yaptırılmadığından ispat kuvveti bulunmadığını, müvekkili şirketin ticari defterlerinin esas alınması gerektiğini, işletmeci bayilik sözleşmesinde de müvekkili şirketin defter ve kayıtlarının münhasıran delil olacağı konusunda hüküm bulunduğunu, kira destek oranının tek taraflı azaltılabileceği ya da kesilebileceğini, davalının sözleşmenin (3-1) maddesinde belirtilen performansı gösteremediğinden sözleşmede bahsi geçen desteği alamadığını, sözleşmede açıkça hizmet kalitesi puanı, cihaz bulunurluğu ve aktivasyon hedef gerçekleştirme kriterlerine dayalı olarak ayrı ayrı değerlendirme yapılacağı belirtilmişse de hükme esas alınan bilirkişi raporunda yalnızca hedef gerçekleştirme kriteri bakımından değerlendirme yapıldığını, diğer kriterlerin değerlendirilmesinin yapılmadığını, verilerin gerek dönemsel gerekse de puan itibari ile yanlış yorumlandığını belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ödenmeyen kira bedelinin tahsili amacıyla başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 ve 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları.
3. Değerlendirme
Mahkemece uyulan bozma ilamında gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yapılarak, yine o ilamda gösterilen hukuki esaslar gereğince karar verildiği, bozmanın kapsamı dışında kalan ve davalı yararına usuli kazanılmış hak oluşturan kısımlara yönelik temyiz itirazlarının ise incelenemeyeceği, sözleşmenin "Tarafların hak ve yükümlülükleri" başlıklı maddesinin (l) nolu bendinde yer verilen düzenlemeye göre hizmet kalitesi puanı, cihaz bulunurluğu ve aktivasyon hedef gerçekleştirme kriterlerine göre davalı kiracının üçer aylık dönemlerdeki performansına göre ödeyeceği kira bedelinin ne kadar olduğunun belirleneceği, ilgili hüküm ve bilirkişi raporuna göre kiracının tüm kira bedelinden sorumlu olabilmesinin ancak üstüste üçer aylık dört dönemde de değerlendirmeye esas kriterler bakımından belirlenen oranın altında kalması şartına bağlı olduğu, buna göre davacı tarafça sunulan tablolar esas alınarak düzenlenen bilirkişi raporu esas alınarak karar verildiği anlaşılmakla, davacı tarafın temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken harçtan peşin alınan fazla harcın istek halinde temyiz edene iadesine,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
06.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.