"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1251 E., 2023/1846 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 21. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2005/395 E., 2020/44 K.
Taraflar arasındaki Kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin ... Eczanesinin sahibi ve mesul müdürü olduğunu, davacı ile davalı Kurum arasında ilaç temini hususunda 2004 yılı için sözleşme imzalandığını, Kuruma fatura edilen bazı reçetelerde yer alan Zyprexa ve Diovan adlı ilaçlara ait fiyat kupürleri ile bazı reçetelerin şeklen sahte olduğu iddiasıyla müvekkili ve başkaca eczacılar hakkında ... bünyesinde oluşturulan teftiş kurulunca soruşturma başlatıldığını, gerekli araştırma yapılmadan ve varsayımlara dayanılarak hazırlanan 13.09.2005 tarihli rapora istinaden Adana Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğunu, ayrıca soruşturma raporuna istinaden 2004 yılı Mali Bütçe Uygulama Talimatına ek Protokolün “Sözleşmenin Feshini Gerektiren Hususlar” başlıklı III. bölümünün 1. maddesinin (j) bendinde yer alan eylemleri gerçekleştirdiği gerekçe gösterilerek 14.10.2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 7 yıl süreyle tek taraflı olarak sözleşmenin feshedilmesine ilişkin 07.10.2005 tarihli kararın alındığını, müvekkilinin Kurumu zarara uğratmak gibi bir kastının olmadığını, yapılan işlemin mevzuata aykırı olduğunu ileri sürerek, sözleşmenin 7 yıl süreyle feshine ilişkin kararın iptali ile aynı koşullarda devamına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; Kurum müfettişlerince yapılan soruşturma sonucunda, ... Eczanesince fatura edilen ve sahte ilaç fiyat kupürü ihtiva eden, yine akne tedavisinde kullanılması mümkün olmayan majistiral ilaç içerdiği belirlenen ve şeklen sahte olarak düzenlendiği tespit edilen reçeteleri sandığa fatura edip tahsil etmek suretiyle Kurum zararına sebebiyet verdiğinin tespit edildiğini, bu nedenle fesih işleminin sözleşmeye ve mevzuata uygun olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; tüm dosya kapsamı ve uzman bilirkişi heyetinden alınan rapor doğrultusunda, davalı Kurum işleminin yerinde olmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne ve sözleşmenin 7 yıl süreyle feshine ilişkin davalı işleminin iptaline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; her ne kadar dava dilekçesindeki taleplerinin sözleşmenin feshinin iptali ile aynı koşullarda devamı olsa da, feshin sonucu olarak cezai şart bedelinin Kurum alacaklarından mahsubu işleminin de iptalinin gerektiği, Mahkemeye sundukları 03.02.2020 tarihli dilekçede ve 11.02.2020 tarihli karar celsesinde, gerekirse harcı tamamlamak üzere taraflarına süre verilmek suretiyle 153.851,00 TL tutarındaki reçete bedeli ve cezai şart tahsiline ilişkin Kurum işleminin de iptalini talep ettiklerini, ancak Mahkemece talep hakkında bir karar verilmediği gibi gerekçeli kararda da kabul edilmeme nedenine ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadığını, bu talebin davanın kısmen ıslahı olarak kabul edilmesi gerektiğini ileri sürerek, Mahkeme kararının kaldırılmasını ve cezai şart tahsiline ilişkin kurum işleminin de iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı Kurum vekili; tarafların 2004 yılı Protokolünün bütün hükümlerini kabul ve taahhüt ettiğini, davacının protokol hükümlerine uymaması nedeniyle sözleşmesinin feshedildiğini, müvekkilinin bir kamu kurumu olup tacir olmadığından hukuka aykırı avans faizi talebinin de reddinin gerektiğini belirterek, Mahkeme kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 26 ncı maddesi hükmüne göre Mahkemenin tarafların iddia, savunma ve talepleri ile bağlı olup, dava konusu edilmeyen bir şeyin ıslah yoluyla davaya ithaline ve dava konusu haline getirilmesine yasal açıdan olanak bulunmadığı (YHGK'nın 26.09.2011 tarihli ve 2011/1-364 E.- 2011/453 K. sayılı ilamı), dolayısıyla ıslahla, dava konusu olmayan bir istemin dava kapsamına alınmasının mümkün olmadığı, usulüne uygun bir dava açılmaması karşısında Mahkemece bu konuda karar verilmemesinin de yerinde bulunduğu gerekçesiyle, taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Taraf vekilleri; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı eczacı hakkında uygulanan Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası,
2. 6100 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye ve özellikle hükme esas alınan bilirkişi raporunun taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli olup, uzman bilirkişi heyetince davalı Kurum tarafından davacıya uygulanan cezai yaptırımın yerinde olmadığı yönünde görüş bildirilmesine; 6100 sayılı Kanun'un 26 ncı maddesi uyarınca hakimin tarafların iddia, savunma ve talepleri ile bağlı olup, dava konusu edilmeyen bir şeyin ıslah yoluyla davaya ithaline ve dava konusu haline getirilmesine hukuken olanak bulunmamasına göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.