"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/49 E., 2022/191 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının ... Villa Park sitesinde bulunan 115 ada 19 parsel, Y-1 nolu bölümde kiracı olduğunu, davalının taşınmazı satın aldıktan sonra tek taraflı olarak aidat tutarını 800,00 TL'ye çıkarttığını, ödemeyenlerin elektrik ve sularını kesmeye başladığını, kira sözleşmesinde aidat tutarının 100 USD olarak belirlendiğini, davalının fiili müdahaleleri neticesinde evini terk etmek zorunda kaldığını belirterek; aidat tutarının 2010 ve 2011 yılları için sözleşmede yazan aylık 100,00 USD olarak geçerli olduğunun tespitine, davalı şirket tarafından fazla talep edilen 2010 yılı için 7.740,00 TL ve 2011 yılı için 7.600,00 TL için borçlu olmadıklarının tespitine, 2010 yılı aidatları için fazla olarak yatan 2.940,00 TL aidatın istirdadına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 22.03.2016 tarihli ve 2015/215 E., 2016/215 K. sayılı kararla; davanın kısmen kabulü ile davacının 2010-2011 yılları için aylık aidatın 100 dolar tespiti olduğu yönündeki talebinin reddine, davacının 2010 yılına yönelik istirdat talebinin kısmen kabulü ile 1.681,18 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, davacının, davalıya 2010 yılı için 7.740,00 TL aidat borcu olmadığının tespitine, davacının davalıya 2011 yılı için 3.883,29 TL aidat borcu olmadığının tespitine, diğer taleplerin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 10.12.2019 tarihli ve 2019/5340 E. 2019/9857 K. sayılı ilamla; davalının temyiz itirazları reddedildikten sonra, dava dışı kiraya veren ... Otelcilik ve Turizm A.Ş. ile davacı arasında imzalanan 04.10.2000 tarihli ve 99 yıl süreli kira sözleşmesine konu taşınmazın 11.03.2010 tarihinde davalı tarafından satın alındığı ve davalının kira sözleşmesinin tarafı haline gelip sözleşme ile bağlı olduğu, sözleşmenin (7/5.) maddesinde "Kiracı, ... Villa Park alanlarının bakımı, düzenlenmesi, jeneratör, bahçe ve çevre düzenlemesi, güvenlik hizmetleri ve benzeri harcamalar için 100 USD aylık gider katılım payını şirkete ödemekle yükümlüdür. ... Villa Park hizmetlerinde aylık katılım payı her yıl 31 Ocak tarihine kadar şirkete peşin olarak ödenecektir. Kiracı bu bedeli peşinen kabul eder. Aidat ödemeleri Villanın kesin tesliminden itibaren başlayacaktır. Yıllık katılım payları kiracı temsilcilerinin katılımıyla ve müştereken çalışma ile tespit edilir" hükmüne yer verildiği, ödenecek aidat miktarı açıkça gösterilip aidatın belirlenmesi usulünün de ayrıca düzenlendiği, madde içeriğinde tek taraflı aidat belirleme yetkisinin yönetime verilmediği, dolayısıyla davalının tek taraflı olarak aidat tutarı belirlemesinin sözleşmeye aykırı olduğu, davacının talepleri yönünden sözleşme hükümlerine göre inceleme yapılarak karar verilmesi gerektiğinden bahisle, karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kısmen kabulüne; 2010-2011 yılları için aylık aidat bedelinin 100 USD olduğu talebinin kabulü ile bu yıllara ilişkin aidat bedelinin 100 USD olduğunun tespitine; davacının davalıya 2011 yılı için 7.450,86 TL, 2010 yılı için ise 7.740,00 TL aidat borcu olmadığının tespitine; davacının 2010 yılı için davalıya fazla ödediği 4.394,05 TL'nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; taleple bağlılık kuralına aykırı şekilde hüküm tesis edildiğini, 2010 yılı için 2.940,00 TL talep edilmesine rağmen Mahkemece 4.394,00 TL'nin tahsiline karar verildiğini, aylık aidatın tespiti şirket tarafından usulüne uygun genel kurul kararıyla gerçekleştiğinden 100 USD olarak tespitinin hukuka aykırı olduğunu, 2010 ve 2011 yılı aidatlarının şirket tarafından alınıp kesinleşmiş olan genel kurul kararları gerğei 678,00 TL ve 800,00 TL olduğunu, kararda işletme planı olduğu belirtilmiş ise de taşınmaz üzerinde kat mülkiyeti kurulmadığından bu yöndeki gerekçenin hatalı olduğunu, bilirkişi raporlarının hukuka aykırı ve birbiriyle çelişkili olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.04.02.1959 tarihli,13/5 sayılı ve 09.05.1960 tarihli, 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları.
2.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 26 ncı maddesi
3. Değerlendirme
1.Mahkemece uyulmasına karar verilen bozma ilamı doğrultusunda karar verildiğinin, bozma ilamında açıkça belirtilen ve bozma ilamının kapsamı dışında kalarak kesinleşen yönlere ilişkin yeniden inceleme yapılmasının mümkün olmadığının anlaşılmasına göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2.Davacı tarafça 2010 ve 2011 yılları için sözleşmede yazan aylık 100,00 USD olarak geçerli olduğunun ve davalı şirket tarafından fazla talep edilen 2010 yılı için 7.740,00 TL ve 2011 yılı için 7.600,00 TL için borçlu olmadıklarının tespitine, 2010 yılı aidatları için fazla olarak yatan 2.940,00 TL nin tahsiline karar verilmesi talep edilmiş, davacı tarafça yargılama sırasında ıslah da yapılmamış ancak Mahkemece 6100 sayılı Kanun'un medeni usul hukuku yargılamasına hakim olan ilklerden "taleple bağlılık" ilkesini düzenleyen 26 ncı maddesine aykırı olacak şekilde talep aşılarak davacının 2010 yılı için davalıya fazla ödediği 4.394,05 TL'nin tahsiline karar verilmiştir.
3.Hal böyle olunca Mahkemece; 2010 ve 2011 yılları aidat tutarının taraflar arasındaki sözleşme uyarınca 100,00 USD olduğuna hükmedildiğinden bu tutar esas alınarak 2010 ve 2011 yılları için taleple bağlı kalınarak borçlu olunmayan tutarın ve 2010 yılı için varsa fazla ödenenin iadesine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde talep aşılarak hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Kanun'un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
04.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.