"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1104 E., 2023/2507 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şarkışla Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/552 E., 2021/318 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili; mülkiyeti kendisine ait olan ... plakalı traktörü satması için davalılardan ...'e 15.8.2017 tarihinde vekaletname verdiğini, adı geçen davalının da aracı diğer davalı ... 'a 229.510,00 TL karşılığında sattığını, ancak kendisine herhangi bir ödeme yapmadığını, davalılar arasındaki satışın geçersiz olduğunu, zira davalılardan ...'un diğer davalı ...'e ait iş yerinde çalıştığını, aralarında el ve işbirliği bulunduğunu ileri sürerek; dava konusu traktörün satışının iptali ile adına tescili, olmadığı takdirde ise satış bedelinin faizi ile birlikte davalı ...'den tahsilini istemiş, 08.01.2021 havale tarihli ıslah dilekçesi ile dava dilekçesinde 229.510,00 TL olarak belirttiği dava değerini 275.00,00 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... bizzat verdiği cevap dilekçesinde; davacı ile yetkilisi olduğu dava dışı Sivas Traktör...Limited Şirketi arasında 01.04.2017 tarihli sözleşmenin imzalandığını, kendisinin bu şirketin yetkili temsilcisi olduğunu, davacının, dava dışı Sivas Traktör...Limited Şirketinden 5713 model taktörü satın alıp, karşılığında da kendisine ait olan iş bu dava konusu ... plakalı traktörü şirkete (takas yoluyla) sattığını, ancak banka kredisinde sorun yaşanması nedeniyle, davacının eşi adına kredi çekilmek sureti ile davacının satın almış olduğu 5713 model traktörün yine onun talebi ile eşi adına faturalandırılarak kaydedildiğini, çekilen kredi kapsamında şirketin hesabına 222.637,00 TL geçtiğini, davacının eşine satılan traktörün bedelinin ise 300.000,00 TL olduğunu, bu nedenle şirketin bakiye 77.363,00 TL alacağı kaldığını, dava konusu traktör üzerinde Ziraat bankasının rehni olduğundan davacının bankaya olan kredi borcu 174.900,00 TL'nin yarısı olan 87.450,00 TL'nin kendisi tarafından ödendiğini, davacının şirkete yine 30.000,00 TL borcu için senet verdiğini, bu senedin başkasına ciro edildiğini, ancak senet bedeli davacı tarafından ödenmediğinden şirket ortağı ......, tarafından şirket borcunun kapatıldığını, davacının eşi adına satılan traktörün kasko ve sigorta masrafları davacıya ait olduğu halde 6.000,00 TL ödediğini yine satın alınan traktörün kabin süspansiyonu için masraflar yapıldığını, neticeten davacının 200.000,00 TL bedelli traktörüne karşılık 206.795,00 TL'lik ödeme yapıldığını, her ne kadar davacıya ait traktörün satış bedeli 229.510,00 TL olarak belirtilmiş ise de piyasa değerinin 200.000,00 TL olduğunu, kaldı ki 01.04.2007 tarihli sözleşmede de traktöre 200.000,00 TL değer biçildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... ... Cevap bizzat verdiği dilekçesinde; davacının tarafına dava açmasının tek sebebinin diğer davalının davacıda olan alacağını talep etmek için başlattığı icra takibi olduğunu, ... plakalı traktörü kendisinin satın aldığını, kendisinin bir çok traktörünün olduğunu, traktör alım satım işi yaptığını, diğer davalının cevap dilekçesindeki beyanlara katıldığını, davacının satıp parasını aldığı traktör için vekalet verdiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 01.04.2017 tarihli sözleşmenin ifasına yönelik davacı tarafından vekil tayin edilen davalı ...'in 09.10.2017 tarihli imza sirkülerinden Sivas Traktör şirketi yetkilisi olduğu ve kendisinin ... plaka sayılı traktör satışı hususunda 15.08.2017 tarihinde vekil tayin edildiği, dava dışı davacının eşi ...in...plaka sayılı traktörü dava dışı Sivas Traktör şirketinden satın aldığı, davalı ...'in dava konusu traktörü davalı ... ...'a 229.510,00 TL satış bedeli karşılığında devrettiği, dava konusu uyuşmazlığın temelinin 01.04.2017 tarihli sözleşmeden kaynaklandığı ve sözleşme kapsamında davacıya ait traktörün 200.000,00 - 220.000,00 TL arasında değerlendirileceğine dair hüküm bulunduğu, davacı asilin keşif mahallindeki beyanı ile sözleşme kapsamında...plaka sayılı traktörün davacının eşi adına satışının yapıldığı anlaşıldığından davalı ...'in vekaletnamede kendisine tanınan sorumluluk ve yetki dahilinde dava konusu traktörü diğer davalıya devrettiği, davalı vekilin sözleşme kapsamında vekalet görevinin sınırları içerisinde hareket ettiği, davalıların çıkar ilişkisi ve kötü niyetli olarak satış işlemi gerçekleştirildiği iddia edilmiş ise de sözleşmeye dayalı olarak verilen vekaletname ile resmi şekilde satış yapıldığı anlaşıldığından vekalet görevinin kötüye kullanılması nedeniyle satışın iptali ve traktörün davacı adına tescili istemi yönünden davanın reddine karar vermek gerektiği, davacı tarafından davalıya dava konusu traktörün satışı için verilen vekaletnamenin 01.04.2017 tarihli sözleşme kapsamında sözleşmenin ifası amacıyla gerçekleştirildiği kanaatine ulaşıldığından dava konusu ... plaka sayılı traktörün sözleşme kapsamında "takasa alınan traktörün fiyatı 200.000,00 TL -220.000,00 TL arasında değerlendirilecektir" hükmünün yer aldığı anlaşılmakla sözleşmelerin nisbiliği prensibi gereğince sözleşmenin Sivas Traktör şirketi ile yapıldığı ve dava konusu traktörün satış bedelinin iadesi talebi yönünden davalı ...'in sorumluluğu bulunmadığı, satış bedelinin iadesi davası yönünden ise davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; Mahkemenin, davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine yönelik kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, kendisine ait ... plakalı Massey Fergusan 6614 marka aracın satışı için davalı ...'e 15.08.2017 tarihinde vekalet verdiğini, bunun üzerine davalı ...'in diğer davalı olan ...'a dava konusu olan traktörü devrettiğini, ancak satış bedelini kendisine ödemediğini, davalı ... ...'un davalı ...'in ortağı ve yöneticisi olduğu şirketin çalışanı olduğunu, asgari ücretle çalışan bir işçinin bu derece pahalı bir traktörü satın almasının mümkün olmayacağını, bu nedenle satış sözleşmesinin kabulünün mümkün olmadığını, davanın niteliğinin, vekalet yetkisinin kötüye kullanılması olduğunu, Mahkemece bu husus göz ardı edilmek sureti ile adi satış sözleşmesine dayanarak hüküm verildiğini, dosyada bulunan satış sözleşmesinin tarafı Sivas Traktör Ltd. Şti. ise de, olayda vekaletin davalı ...'e verildiğini, dava dışı Sivas Traktör Ltd. Şti.'ne vekaletname vermediğini, ayrıca traktörün diğer davalı ... ...'a satışının da Sivas Traktör Ltd. Şti. tarafından değil davalı ... tarafından gerçekleştirildiğini, bu nedenle Mahkemenin vermiş olduğu kararın açıkça hatalı olduğunu, öte yandan sözleşmede geçen ... traktörün, eşi olan ......., tarafından alındığını, parasının nakden ödendiğini, adi nitelikte olan satış sözleşmesinin geçerliliğini kaybettiğini, davalıların traktör bedelini kendisine ödemekle sorumlu olduklarını, vekaleti kötüye kullanan davalının hesap verme yükümlülüğü bulunduğunu, Mahkemece tanık beyanlarına dayanılarak hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, ayrıca dosyaya sunulan uzman görüşünün de dikkate alınmadığını ileri sürerek, kararın kaldırılmasını ve yeniden hüküm kurularak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının keşif sırasındaki imzalı beyanı ile kabul etmiş olduğu 01.04.2017 tarihli sözleşmenin, fesih, iptal ve benzeri nedenlerle ortadan kaldırıldığı ya da hükümsüz kılındığı ispat edilemediği gibi, bu konuda herhangi bir delilin de bulunmadığı, 15.8.2017 tarihli vekaletnamenin, 01.04.2017 tarihli sözleşmenin ifası amacıyla verildiğinin kabulü gerektiği, o halde davacının, 01.04.2017 tarihli sözleşme gereğince satım ve takas yoluyla dava dışı şirkete teslim etmiş olduğu kendisine ait ......., - ... plakalı traktör nedeniyle bir alacağı var ise dava dışı şirkete karşı dava açması gerekirken, 01.04.2017 tarihli sözleşmenin tarafı olmayan davalıya karşı iş bu davayı açmış olmasının isabetli olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; müvekkilinin şahsına ait ... plakalı Massey Fergusan........, marka aracın satışı için davalı ...'e vekalet verdiğini, bunun neticesinde davalı ...'in diğer davalı olan ...'a dava konusu olan traktörü devrettiğini, satış bedelini müvekkiline iade etmediğini, davalı ... ...'un, davalı ...'in ortağı ve yöneticisi olduğu şirketin çalışanı olduğunu, asgari ücretle çalışan bir işçisinin bu derece pahalı bir traktörü almasının mümkün olmayacağını, davanın müvekkilinin davalı ...'e vermiş 15.08.2017 tarihli vekalet sözleşmesinden kaynaklandığını, satış sözleşmesinin tarafının Sivas Traktör Ltd. Şti. olduğunu, davanın konusunun vekalet yetkisinin kötüye kullanılmasından ibaret olduğunu, bu nedenle vekaleti kötüye kullanan davalının müvekkiline karşı hesap verme zorunluluğu olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, vekaletin kötüye kullanıldığı iddiası ile davalılar arasındaki araç satış sözleşmesinin iptali ile ... plakalı traktörün davacı adına tescili, olmadığı takdirde araç satış bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Kanun'un 506 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen davada, davacı ile dava dışı davalı ...'in yetkilisi olduğu şirket arasında imzalanan ve imzası inkar edilemeyen 01.04.2017 tarihli sözleşmenin geçerli olduğu, sözleşme içeriği de dikkate alındığında davacı tarafından davalı ...'e verilen 15.08.2017 tarihli vekaletin iş bu sözleşme kapsamında verildiği, davacının, 01.04.2017 tarihli sözleşme gereğince satım ve takas yoluyla dava dışı şirkete teslim etmiş olduğu kendisine ait ... plakalı traktör nedeniyle bir alacağı var ise dava dışı şirkete karşı dava açması gerektiği, olayda vekaletin kötüye kullanılması olgusunun bulunmadığı da dikkate alındığında; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre karar usul ve kanuna uygun olup, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.