"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2348 E., 2023/2572 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/407 E., 2022/97 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; davalının istinaf başvurusunun esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden davanın kısmen kabulüne, karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin ortez ve protez imalat ve satışı yaptığını, davalı Kuruma yönelik müvekkili tarafından satılmış herhangi bir ortez ve protez bulunmadığını, yine davalı Kurum tarafından müvekkiline ödenmiş herhangi bir ödeme de bulunmadığını, buna karşın davalı Kurum tarafından müvekkiline 31.10.2016 tarihli ve 3821461 sayılı başmüfettiş Z.K. tarafından hazırlanmış soruşturma raporuna istinaden 385.208,37 TL yersiz ödeme tahakkuku yapıldığını, müvekkilinin alacağından davalı Kurumun kesinti yapması neticesinde haricen tahakkuk işleminden haberdar olduğunu ve .... Noterliğinin 23.01.2017 tarihli ve 02198 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı Kuruma bu usule ve yasalara aykırı tahakkuk işleminin kaldırılması için başvurduğunu, bu ihtarnamenin davalı Kuruma 26.01.2017 tarihinde tebliğ edilmiş olmasına rağmen bugüne kadar davalı Kurum tarafından olumlu veya olumsuz bir karar verilmediğini ileri sürerek; davalı Kurum tarafından fazla ve yersiz ödemeden dolayı müvekkili aleyhine tahakkuk ettirilen 385.208,37 TL'den dolayı bir borcunun bulunmadığının tespiti ile haksız ve dayanaksız tahakkuk nedeniyle müvekkilinin kesilen istihkaklarının kesildikleri tarihten itibaren davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; başmüfettiş Z.K. tarafından davacı hakkında 18.08.2016 tarihli ve 209338/05/SRŞ/02 sayılı soruşturma raporu hazırlandığını, soruşturmanın konusunun ise davacı şirketin de içinde bulunduğu bazı ithalatçı/ distribütör ortopedi firmaları ile uygulama ve satış merkezi bayileri tarafından genel sağlık sigortalıları ile bakmaya yükümlü oldukları kişilere ayakta tedavilerinde mevzuatta öngörülen nitelikleri taşımayan ve daha ucuz olan mikroişlemcili dizüstü ve diz dezartikülasyonu protezleri uygulanmak satmak, mevzuatında tanımlanan aynı mikroişlemcili protezmiş gibi Türkiye İlaç ve Tıbbı Cihaz Ulusal Bilgi Bankasına kayıt/bildirim yapılmak ve faturalandırılmak suretiyle Kurumun zarara uğratılması olduğunu, ayrıca İstanbul'da ikamet eden B.Y., D.K., Z.T ve A.D.'nin alınan ifadelerinde; İzmir'e hiç gitmediklerini ve uygulamasını yaptırmadıklarını belirttiklerini, Rel- K Marka diz eklemli protezlerinin, İzmir'de faaliyette bulunan davacı şirket tarafından faturalandırıldığının tespit edildiğini, yapılan incelemeler neticesinde davacı şirket tarafından ithalat, dağıtımı ve uygulaması yapılan Rek- K marka diz ekleminde firma tarafından talep edilen bilgi ve belgelerin sunulmaması ve dolayısıyla mevzuat uygunluğunun belgelendirilmemesi nedeniyle yapıları ödemelerin tamamının yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verildiğini, müvekkili Kurum tarafından davacı şirkete tahakkuk ettirilen yersiz ödemelerde hukuka aykırılık bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Davanın açıldığı Konya 3. İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması üzerine dosyanın gönderildiği İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hastaların hastalıkları nedeniyle başvurdukları hastanelerden aldıkları raporlar ve reçete edilen protezler arasında bir uyumsuzluk gözlenmediği, protezler için fatura edilen miktarlar ile o dönemki SUT Ek-5/C fiyat listesinde yer alan Mikro İşlemcili, Swing-Stance faz kontrollü modüler dizüstü protezi ve Mikro İşlemcili, Swing-Stance faz kontrollü modüler diz dezartikülasyonu protezleri arasında bir uyumsuzluk olmadığı, hastalar adına düzenlenen ilk sağlık kurulu raporlarının SGK tarafından belirlenmiş olan hakem hastanelerden biri olan Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesinde oy birliği ile onaylandığı, fonksiyonel sınıflandırma düzeyinin K4 olduğu, hastaların mikro işlemcili swing-stance faz kontrollü modüler diz üstü protezler için eğitim almış ve kullanabilmekte olduklarının SGK tarafından belirlenmiş olan hakem hastanelerden biri olan Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesinde tespit edildiği, bu durumun SGK'nın Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) mevzuatına uygun olduğu, hastalara reçete edilen ve üç ayrı heyet tarafından onaylanan protez uygulamalarında herhangi bir uyumsuzluk gözlenmediği, 12.04.2021 ve 20.10.2021 tarihli bilirkişi raporlarının hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile davalı Kurumun davacı şirket hakkında 3821461 sayılı başmüfettişlik tarafından hazırlanan soruşturma raporuna istinaden 27.12.2016 tarihli toplam 385.208,37 TL tutarındaki ve 3612 nolu takiple talep edilen tahakkuk işleminin iptaline, istihkak kesintisi olmaması nedeniyle bu hususta karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; davacı yararına nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; davanın kısmen kabulüne karar verilmesine rağmen davalı yararına vekalet ücretine hükmedilmediğini, bilirkişi raporundaki tespit ve değerlendirmeler ile soruşturma raporundaki tespit ve değerlendirmelerin çelişkili olduğunu, bu çelişki giderilmeden karar verilemeyeceğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu işleme esas ve davacı tarafından ithal ve dağıtımı yapılan protezlerin davalı Kuruma dava dışı ... Ortopedi Rehabilitasyon ve Spor Malzemeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından fatura edildikleri gibi, davalı Kurum tarafından sigortalılarının tedavisi nedeniyle alınan protez bedellerinin dava dışı adı geçen firmaya ödendiği bilirkişi raporları ile sabit olmakla, davacı yanın davalı ile dava dışı ... Ortopedi Rehabilitasyon ve Spor Malzemeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında oluşan sözleşmenin tarafı olmadığı ve ödemelerin de davacıya yapılmadığı, yapılan ödemelerin Kurum zararı iddiası ile davacı yandan tahsiline dair dava konusu işlemle hukuka uygun olmadığı, davacının ödemeleri almadığı ve sözleşmelerin tarafı olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerekirken, değişik gerekçe ile davanın kısmen kabulü isabetsiz olduğu, davanın konusu itibariyle iptali istenen borç değeri üzerinden davacı yararına nispi vekalet ücreti yerine maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin ve davalı Kurumun da harçtan muaf olmasına rağmen bu hususun gözetilmemesinin de doğru olmadığı gerekçesiyle; davalının istinaf başvurusunun esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne, davalı Kurumun davacı şirket hakkında 3821461 sayılı başmüfettişlik tarafından hazırlanan soruşturma raporuna istinaden 27.12.2016 tarihli toplam 385.208,37 TL tutarındaki ve 3612 nolu takiple talep edilen tahakkuk işleminin iptaline, istihkak kesintisi olmaması nedeniyle bu hususta karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde bildirdiği sebepleri tekrarlayarak, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından distribütörlüğü yapılan diz protezlerinin Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasına yapılan bildirimden farklı olduğu iddiasıyla davalı Kurum tarafından yersiz ödenen miktarın tahsili amacıyla tesis edilen tahhakkuk işleminden borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun "Sözleşmenin kurulması" ana başlıklı 1 inci maddesi,
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 266 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye ve özellikle taraflar arasında akdi ilişki bulunmamasına, satış işleminin ... Ortopedi şirketi tarafından yapıldığının ve davacının taraf olmadığının, bilirkişi raporlarının da hüküm kurmaya elverişli, taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine açık olduğunun anlaşılmasına göre davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.11.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.