"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2474 Esas, 2023/3061 Karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 24. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/184 E., 2023/154 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı BEDAŞ vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı BEDAŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin abone olduğu tesisata enerji almak için 21.07.1996 tarihinde davalı şirkete enerji talep dilekçesi verdiğini, müvekkiline ait enerji nakil hattından onayı ve izni olmaksızın üçüncü şahıslara enerji verildiğini, enerji nakil hattının usulüne uygun Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Yönetmelikleri doğrultusunda devralınmadığını, davalı şirkete yapılan başvuruların sonuçsuz kaldığını ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik, 5.000,00 TL tazminatın enerji nakil hattının müvekkilinin izninin olmadığı tarihten başlayarak yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiş, 06.03.2023 tarihli ıslah dilekçesi ile 306.282,29 TL trafo bedeli, 1.767.042,00 TL kaçak enerji bedeli olmak üzere dava değerini toplam 2.073,323,29 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava konusu trafo ve tesislerin kurulduğu tarih itibariyle mülkiyetinin ve işletme hakkının TEDAŞ'a ait olduğunu, müvekkili şirketin tesislerin sadece işletme hakkını devraldığını, husumetin TEDAŞ'a yöneltilmesi gerektiğini, ENH'nın işletme bakım ve onarımının müvekkil şirket tarafından yapıldığını, 12.02.2017 tarihinde yürürlüğe girecek düzenlemeyi beklemeden erken açılan davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporu doğrultusunda, trafonun davacı tarafından yaptırıldığı, davacı tarafın trafo bedelini talep etme hakkı olduğu, elektrik kullanım bedeline yönelik talebin ise dağıtım şirketinin davaya konu enerji hattını kullanması, başkalarının bağlanmasını sağlaması ilgili yönetmelik hükümleri gözetildiğinde aykırılık teşkil etmediği dahili davalı TEDAŞ yönünden ise davalılar arasındaki sözleşme uyarınca sorumluluk davalı BEDAŞ'a devredildiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, 306.282,29 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı BEDAŞ'tan tahsiline, davalı TEDAŞ yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı BEDAŞ vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı BEDAŞ vekili; davacının dava dilekçesinde talep etmediği tesis bedelini, Bölge Adliye Mahkemesi kararı ve sonrasında mahkemece davanın açıklanması suretiyle istenmesinin mümkün olmadığını, davacının istinaf sonrası dava dilekçesinde talep ettiği talepleri ve davasını değiştirmesi, genişletmesi ve tesis bedelinin tahsil edilmesi talebinde bulunmasına rıza ve muvafakatlarının olmadığını, Mahkemenin bilirkişi inceleme kararına ve buna dayalı olarak verilen rapora itirazlarının nazara alınmadığını davacı tarafından tesis edilen dağıtım varlıklarının 20.08.1996 tarihindeki enerji müsaadesine dayalı olarak 18.12.1996 tarihinde geçici kabulünün yapıldığını, davanın 11.12.2016 tarihinde açıldığını, 10 yıllık sözleşme zamanaşımı süresinin geçtiğini, anılan tarihlerde dağıtım işinin TEDAŞ tarafından yapıldığını, dava konusu talep bakımından müvekkil şirkete husumet düşmediğini, dava konusu trafo ve tesislerin mülkiyetinin dahili davalı TEDAŞ'a ait olduğunu, müvekkil şirket tesislerin mülkiyetine sahip olmadığını, sadece işletme hakkını devraldığını, davaya konu tesisin çok uzun zaman önce işletme hakkının dahili davalı TEDAŞ'a ait olduğu dönemde kurulduğunu, TEDAŞ Genel Müdürlüğü ile %100 hissedarı olduğu BEDAŞ arasında İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinin imzalandığını, istinaf mahkemesinin kaldırma ilamına göre, dava konusu dağıtım varlıklarının bedelinin istenilmesi mevzuat ve davacının aldığı enerji müsaade belgesi gereği mümkün olmadığını, Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği gereği dava konusu tesislerin bedelinin istenemeyeceğini, dava konusu tesisler bedelsiz olarak veya işletme ve bakım karşılığı devredilecek tesisler olup mahsubu gereken ve fakat mahsubu yapılmamış tesislere yönelik düzenlemelerden yola çıkarak hak talebinde bulunulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, bilirkişinin mevzuatı değerlendirmediğini, taraflar arasındaki izne ilişkin belgeler getirtilerek bu konuda yeniden bilirkişi incelemesi yapılması gerektiğini, Mevzuat gereği bağlantı ya da sistem kullanım anlaşması olmadan tesis bedellerinin iadesi söz konusu olmadığını, mahsuplaşma işlemi gerçekleşmediğini, davacı ile davalı müvekkil şirket arasında bağlantı anlaşması bulunmadığını, mevzuat kapsamında bu anlaşma imzalanmadan ne söz konusu yatırım tutarları hesaplanabildiğini ne de bu tutarlar dağıtım şirketinden talep edilebildiğini, bilirkişinin yapmış olduğu hesaplama da mevzuata aykırı olduğunu, hesaplamaya esas alınan unsurların açık olmadığını, yeterli açıklamalarda bulunulmadığını, denetime elverişli olmadığını, dava konusu varlıklar 1996 yılında tesis edilmiş olup o tarih itibarıyla bulunan bedel son derece fahiş olup bu bedelin eski TL mi yoksa yeni YTL olduğu da belli olmadığını, fahiş olarak yapılan hesaplamayı kabul etmediklerini, bilirkişinin dağıtım varlık bedellerinin iadesi şekline ilişkin belirlemesinin de mevzuata aykırı olduğunu, Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği’nin 10/2 fıkrası kapsamında talep edilebilecek miktarın kullanıcının dağıtım bedelinden peyderpey düşülmesi gerektiğini ileri sürerek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı BEDAŞ ile dahili davalı TEDAŞ arasında akdedilen 24.07.2006 tarihli işletme hakkı devir sözleşmesinde yer alan düzenlemeler ile
Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğindeki düzenleme uyarınca dağıtım şirketinin sorumlu bulunduğu, TEİAŞ'a yapılan bir devir bulunmadığı, talep ve konunun mülkiyet durumu ile ilgili olmadığı, bu nedenle davalı BEDAŞ'ın şirketin husumet yokluğuna ilişkin istinaf sebebinin yerinde görülmediği, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 17.05.2018 tarihli ve 2016/18362 E., 2018/5395 K. sayılı, 27.09.2018 tarihli ve 2016/20468 E., 2018/9184 K. sayılı ilamlarında da vurgulandığı üzere; yatırım programı içerisinde davalının yapması gerekli olan yatırımın abone (davacı) tarafından yapılması nedeniyle talep edilebilecek bedel ve tahsil şeklinin yönetmelik hükümlerine göre belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği, alınan kök ve ek bilirkişi raporlarında söz konusu trafo bedelinin 306.282,29 TL olarak hesaplandığı, kaçak elektrik bedelini talep edemeyeceği, davacı ancak davalının yapması gereken trafo sistemini kendisinin yapması nedeniyle trafo bedelini talep edebileceği, bu bağlamda bilirkişi incelemesi ile belirlenen trafo bedeli açısından davanın ispatlandığı, davacının davalıdan söz konusu trafo bedeli olarak 306.282,29 TL talep edebileceği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı BEDAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacıya ait Enerji Nakil Hattından rızası dışında üçüncü kişilere enerji verilmesi sebebi ile kullanılan enerji ve trafo bedelinin tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1-01 Mart 2003 tarihli Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin 6 ncı maddesi
2-28.01.2014 tarihli ve 28896 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği'nin geçici ve son hükümleri
3. Değerlendirme
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeye, özellikle bilirkişi raporunun hüküm vermeye elverişli olmasına, dava dilekçesindeki talep, ıslah dilekçesi ve derece mahkemelerinin kabulü değerlendirildiğinde taleple bağlılık ilkesine aykırılığın söz konusu olmamasına göre, davalı BEDAŞ vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.