"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1174 E., 2023/1575 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2012/160 E., 2022/500 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin ve cezai şartın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; davacılara ait ... Optik firmasında yapılan soruşturma neticesinde düzenlenen soruşturma raporu ile söz konusu müessesenin Kurumla olan sözleşmesinin 2010 yılı Optik Sözleşmesinin ilgili maddesi gereğince 5 yıl süre feshedildiğini ve 22.000,00 TL cezai şart uygulandığını, cezai şart ve fesih işlemine davacılar tarafından itiraz edildiğini, sözleşmenin (5.4) maddesi uygulandığında en fazla 10.000,00 TL bir cezai şart uygulanabilecek iken davalı Kurumun 22.000,00 TL cezai şart uygulanmasına karar verdiğini, olayın gerçekleştiği tarih itibari ile uygulanabilecek tek sözleşmenin, 2010 yılı SGK Optik Sözleşmesi olup 2011 yılına ait SGK Optik Sözleşmesinin uygulanmasının hukuka aykırılık teşkil ettiğini, fesih işleminin iptali gerektiğini belirterek, haksız ve fahiş 22.000,00 TL'lik cezai şartın borçlusu olmadıklarının tespitine ve Kurumca verilen sözleşmelerinin feshi kararının geçersiz olduğuna karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Kurum vekili; muhtelif şikayet dilekçelerinde gözlük, cam çerçevesi almadıkları halde gözlük haklarının kullanıldığı iddiası üzerine yapılan araştırmada reçetelerin özel ... Tıp Merkezi doktoru tarafından düzenlendiği ve şikayet konusu reçetelerin ... Optik unvanı adı altında Aysel sahipliğinde faaliyet gösteren optisyenlik müessesesi tarafından fatura edildiğinin tespit edildiğini, cezanın uygulanmasında hata olmadığını, adı geçen müessesenin muvazaalı olarak işletildiğinin tespiti nedeni ile Kurumla yapılan sözleşmelerin 5 yıl süre ile feshedildiğini, davacının dilekçesinde cezai şartın uygulanmasına ilişkin işlemi kabul ettiğini, ancak bu cezai şartın 10.000,00 TL olması gerektiğini ileri sürdüğünü, cezai şartın 10.000,00 TL'lık kısmını açıkça kabul ettiğini, ancak dilekçenin talep bölümünde cezai kısmın tamamına itiraz ettiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tarafın bilirkişi ücretini dosyaya yatırmadığı, bilirkişi ücreti niteliği itibariyle delil avansı mahiyetinde olduğu, tarafın belirlenen sürede delil avansı giderini yatırmaması halinde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 324 üncü maddesi gereği dayandığı o delilinden vazgeçmiş sayılacağı, davalı vekiline aynı maddenin ikinci fıkrası gereği 07.11.2021 tarihli duruşmada bilirkişi ücretini yatırmak isteyip istemediğinin sorulduğu, davalı vekilinin bilirkişi ücretini yatırmak istemediklerini belirttiği, davanın niteliği gereği de kamu düzenine ilişkin olmadığı dolayısıyla somut davada 6100 sayılı Kanun'un 325 inci maddesinin de uygulama yeri olmadığı, aynı sayılı Kanunun 266 ncı maddesi gereğince dava konusunun hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgiyle de çözümlenmesi mümkün olan bir husus olmadığı, bu haliyle davacının davasını mevcut delillerle ispat edemediği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili; 6100 sayılı Kanunun 324 üncü maddesi uyarınca delil avansının yatırılmaması halinde o delilin ikamesinden vazgeçmiş sayılacağının düzenlendiğini, bu durumda Mahkemenin davayı mevcut delil durumuna göre değerlendirerek karar vermesi gerektiğini, ancak Mahkemenin mevcut deliller üzerinden hiçbir şekilde değerlendirme yapmadan davanın reddine karar verdiğini, davalı tarafça talep edilen cezai şart miktarı hukuki dayanaktan yoksun olmakla birlikte asıl olan ağır olan cezai şart maddesinin uygulanması olup cezaların birden fazla uygulanıp artırılması olmadığını, davacılara ait optik sözleşmesinin haksız ve mesnetsiz olarak feshedildiğini, davalı tarafın kanun önünde eşitlik ilkesine aykırı davrandığını, uygulanması talep edilen cezai şartının kanunun çizdiği sınırlar dâhilinde olmadığını ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi incelemesi yapılması için gerekli masrafı yatırmak üzere verilen kesin süre içerisinde davacı tarafça bilirkişi ücretinin yatırılmamış olması nedeniyle bu delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılacağı dosya kapsamında yer alan diğer deliler ile de davanın ispatlanamamış olması karşısında, Mahkemece davanın ispatlanamadığı gerekçesiyle reddine karar verilmesinde isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Kurum tarafından davacılar hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu optik sözleşmesine göre uygulanan cezai şart ve sözleşmesin feshi işleminin yerinde olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanunu'nun 266 ncı ve 324 üncü maddeleri
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtilen gerekçeye, sağlık hizmeti sunulmadığı halde kuruma fatura edilmesi nedeniyle gerçekleşen cezai şart yönünden 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 59 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre tutanakların aksi sabit oluncaya kadar geçerli olmasına, uyuşmazlığın çözümünün özel ve teknik bilgiyi gerektirdiği, usulüne uygun olarak verilen kesin süreye karşın davacı tarafça bilirkişi ücretinin yatırılmamasına, dolayısıyla davacı tarafın dosya kapsamındaki diğer deliller ile söz konusu tutanakların aksini ispatlayamadığının anlaşılmasına göre, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.11.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.