"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1469 E., 2022/1513 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bor 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/542 E., 2022/14 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davacı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 04.02.2025 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davacı vekili Avukat ...'in sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili ile dava dışı eşi arasında çıkan tartışma sonucu eşinin yaralandığını ve müvekkilinin gözaltına alınarak 04.02.2019 tarihinde tutuklandığını, eşi ve çocuklarının müvekkil üzerine kayıtlı bulunan taşınmaz ve araçları belli bir bedel karşılığında eşi ve çocuklarına satmaları halinde kendisine maddi olarak yardım edeceklerini söylediklerini, bunun için diğer davalı ...'ya araç satım yetkisi içeren vekaletname verdiğini, vekilin de davalı oğluna noterde vekaletname ve satış yapmak suretiyle davaya konu iki adet çekiciyi devrettiğini, fakat her iki davalının da müvekkilin hesabına herhangi bir bedel yatırmadığını, müvekkilin cezaevinde olması, maddi olarak zor durumda bulunması ve iyi niyetinden faydalanmak suretiyle hileli davranışlarla, adına kayıtlı taşınırların satış suretiyle bedelsiz devredilmesi ve hiçbir ödeme yapılmaması nedeniyle bu davanın açıldığını, Yargıtay'ın yerleşik içtihatları gereği vekil edenin yararı ile bağdaşmayacak bir eylem veya işlem yapan vekilin de bundan sorumlu olacağını ileri sürerek; satışı yapılan araçlarının bedelinin tespit edilerek ve satış tarihinden itibaren yasal faiz uygulanması suretiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL'nin davalılardan müteselsilen ve müştereken tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 06.12.2021 tarihli ıslah dilekçesi ile; talebini 410.000,00 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalılar davaya süresi içinde cevap vermemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının bildirdiği ve dosya kapsamında toplanan deliller ile davalıların bir hile veya vekalet görevini kötüye kullandığına dair bir ispatın bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, karara karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının davaya konu araç satışlarını davalıların hileli davranışları ya da davacının hataya düşürülmesi suretiyle gerçekleştirdiklerini ve bu kapsamda davalı ...'nın vekalet görevini kötüye kullandığını yeterli ve kesin delillerle ispat edememesi nedeni ile davanın reddine ilişkin kararda yasa ve dosya kapsamı yönlerinden bir aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davaya konu araçların, davalı ... tarafından belli bir bedel ile hem diğer davalı ...'a hem de 3. kişiye devredildiği sabit olup satış bedellerinin müvekkile ödenmediğini, davalıların da herhangi bir bedel ödemediğini beyan etmesi karşısında mahkemece bu hususun ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, iki adet aracın vekil aracılığıyla devri nedeniyle ödenmeyen satış bedellerinin tahsili istemine ilişkindir.
1.Davalılar süresi içinde davaya cevap vermeyerek dava dilekçesinde yazılı iddiaların tamamını inkar etmişlerdir.
Davalı ...; devir karşılığında davacının eşi ve oğlundan herhangi bir para almadığını, bu nedenle de davacıya herhangi bir ödemediğini beyan etmiştir. Yine diğer davalı ... vekili; söz konusu araç devrinin davacının müvekkilinin annesi ...'nın silahla yaralaması ve bunun neticesinde Niğde 1. Ağır Ceza Mahkemesinde davacıdan şikayetçi olmaması karşılığında yapılan anlaşma gereği yapıldığını beyan etmiştir.
Dava, ... yönünden hukuki niteliği bakımından 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 508. maddesine dayanan vekilin hesap verme yükümlülüğüne ilişkin olup, TBK’nın 508. maddesinde; vekilin vekâlet verenin istemi üzerine yürüttüğü işin hesabını vermek ve vekâletle ilişkili olarak aldıklarını vekâlet verene verme borcu ile vekâlet verene tesliminde geciktiği paranın faizini de ödemekle yükümlü olduğu hususu düzenlenmiştir. Hesap verme borcu hukuksal nitelikçe bir yapma borcudur. Davalı vekaleten işlem yaptığı satışta, satış bedelinden sorumlu olduğu kadar, adına hareket ettiği davacının zararına satış gerçekleştirilmesi söz konusu olmuşsa davacının bundan doğan zararından da sorumludur.
TBK'nın 508. maddesi hükmünce, vekilin vekil edeninin adına veya yararına yaptığı tüm işlerden dolayı hesap verme yükümlülüğü gereği davalı vekil, satış bedelini aldıktan sonra davacıya ödeme yaptığını ispatla mükelleftir. Başka bir deyişle, davada ispat yükü vekil olan davalıdadır.
Dosyanın incelenmesinde, vekil ...'nın davacı adına kayıtlı ... plakalı aracı davacıdan aldığı vekalet ile davalı ...'a, ... plakalı aracı ise dava dışı 3. kişiye sattığı sabit olup, davalı satıştan elde ettiği bedeli davacıya ödediğini ispat etmekle yükümlüdür. Ancak, davalının süresi içinde cevap dilekçesi sunmadığı ve delil bildirmediği, ayrıca mahkemedeki beyanında devir karşılığı herhangi bir bedel almadığını ve bu nedenle davacıya ödeme yapmadığını açıkça ikrar etmiş olduğu anlaşılmakla hesap verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen ve müvekkili ile diğer davalı oğlu ... arasında araçların bedelsiz devri konusunda bir anlaşma bulunduğunu da yasal delillerle usulüne uygun şekilde kanıtlayamayan ...'nın her iki aracın satış tarihi itibariyle tespit edilen rayiç değerinden sorumlu olduğu anlaşılmakla davacının bu yöndeki temyiz talebinin kabulü ile kararın bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
2. Davalı ... yönünden temyiz itirazlarının incelenmesinde; araçlardan yalnızca birini devralan ve karşılığında bedel ödemediğini kabul eden ve davacı ile arasında şikayetten vazgeçilmesi karşılığında bedelsiz olarak aracın devredileceği yönünde anlaşma bulunduğunu ispatlayamayan davalının devraldığı 51 KG 257 plakalı aracın satış tarihi itibariyle tespit edilen rayiç değerinden sorumlu olduğu anlaşılmakla davacının bu yöndeki temyiz talebinin kabulü ile kararın bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi Kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının aynı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca davacı yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
28.000,00 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 04.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.