"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/682 E., 2022/1865 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/393 E., 2020/134 K.
Taraflar arasındaki Kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraflarca istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararının taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; Ankara Eczanesi’nin sahibi olduğunu, Kuruma fatura ettiği 4 adet reçetedeki ilaçların reçete sahiplerine teslim edilmediği gerekçesiyle Kurumca 21.01.2016 tarih ve 88430792/04/ECZ/422921/1.132.615 sayılı yazı ile 2016 yılı SGK kapsamındaki kişilerin TEB üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 5.3.2 nci maddesi uyarınca 34.535,66 TL reçete bedeli ile 86.369,50 ceza-i şartın ödenmesi gerektiğinin bildirildiğini, ancak kendisinin de mağdur olduğunu,
ilaçları reçeteleri getiren kişilere teslim ettiğini, kimlik kontrol etme yükümlülüğünün bulunmadığını, söz konusu işleme ilişkin ceza soruşturması yapıldığını, davalı Kurumca tesis edilen işlemin iptali ile davalı SGK ile arasındaki muarazanın men'ine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde; davacı hakkında uygulanan cezai işlemin yerinde olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; reçete sahiplerinin beyanlarına göre reçetelerde yazılı ilaçların kendilerince teslim alınmadığı, davacı eczacı tarafından protokole uyulmadığı, Sağlık Uygulama Tebliğinin (SUT) 1.6 ncı maddesi gereğince usulüne uygun kimlik doğrulaması yapılmadığı, eczacının Kuruma fatura ettiği kağıt/manuel reçete muhteviyatı ilaçların reçete sahibine ya da ilacı alana teslim edildiğine ilişkin imzanın reçete sahibi ve ilacı teslim alana ait olmadığı anlaşıldığından davacı eczacı tarafça kuruma fatura edilen reçete tutarının 2 ... olan 34.547,80 TL cezai şartın tahsili işleminin Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamındaki kişilerin Türk Eczacıları Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2016 yılı protokolünün 5.3.2 nci maddesi gereğince, 34.535,66 TL reçete bedelinin tahsili işleminin aynı protokolün 4.3.6 ncı maddesi gereğince yerinde olduğu anlaşıldığından, davanın kısmen kabulüne; davalı tarafça 21.01.2016 tarih ve 88430792/04 ECZ/422921/ 1.132.615 sayılı yazısı ile uygulanan 86.369,50 TL cezai şart ve 34.535,66 TL reçete bedeli olmak üzere ödenmesi istenen toplam 120.905,16 TL cezai şarta ilişkin 51.821,70 TL lik kısmının iptaline ve bu konuda yaratılan muarazanın men'ine, fazlaya ilişkin talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinafa Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflarca istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
1. Davacı istinaf dilekçesinde; davaya konu dört adet reçete sahibi olan ..., ..., ... ve ...'nın beyanları ile de ... olduğu üzere hastaların hiçbir zaman adı geçen hastaneye ve doktorlara gitmediklerini, muayene olmadıklarını, bunun da dava konusu reçetelerin sahte olduğunu gösterdiğini, bu nedenle bu dört hastaya ait reçetelerin protokolün 5.3.10 uncu maddesi kapsamında kaldığını, davalı Kurum tarafından 5.3.2 nci maddeye göre işlem yapılmasının hatalı olduğunu, protokolün 5.3.10 uncu maddesine göre hakkında ceza-i işlem uygulanabilmesi için yapılacak sahtecilikle bağlantısının hiçbir şüpheye mahal vermeyecek şekilde ortaya konması gerektiğini, reçete sahiplerinin salt beyanlarına itibar edilmesinin hatalı olduğunu mahkemece gerekli araştırma ve incelemelerin yapılmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı istinaf dilekçesinde; bilirkişi raporuna karşı yaptığı itirazın dikkate alınmadığını, eksik incelemeye dayalı karar tanzim edildiğini, davacı eczanenin 2012 yılı protokolüne uymadığını, yasa
gereği SHS'lere yükümlülük getiren reçete karşılığı ilaçları ... kişilere kimlik tespitinde bulunmadığını ve bu nedenle kurum zararına sebebiyet verdiğinin ... olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; reçete sahiplerinin dinlenmesi sonrasında dosyada mevcut raporlar arasındaki çelişkiyi giderecek nitelikte 2012 ve 2016 yılı protokollerinin de irdelendiği, açıklamalı, gerekçeli, taraf ve yargı denetimine uygun içerikte alınan 18.06.2020 tarihli bilirkişi heyet raporu esas alınarak verilen kararın, mahkemece dosyada bulunan delillerin takdirinde hata yapılmadan iddia ve savunma ile birlikte hukuka uygun şekilde değerlendirilmek suretiyle dairemizce de benimsenen yasal ve hukuksal gerekçelere ve maddi delillere dayandırılarak verilmiş olduğu anlaşılmakla, usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen karara karşı taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yinelemek suretiyle verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
2. Davalı temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yinelemek suretiyle verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının 2016 yılı SGK kapsamındaki kişilerin TEB üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 5.3.2 nci maddesini ihlal ... etmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2016 yılı SGK kapsamındaki kişilerin TEB üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 5.3.2 nci maddesi şu şekildedir;
“Eczacının Kuruma fatura ettiği reçetelerde (e-reçete olarak düzenlenenler hariç) bulunması gereken ve reçete muhteviyatı ilaçların reçete sahibine ya da ilacı alana teslim edildiğine ilişkin imzanın, reçete sahibine veya ilacı alana ait olmadığının tespit edilmesi halinde, reçete bedelinin 2 (iki) ... tutarında cezai şart uygulanarak eczacı yazılı olarak uyarılır, tekrarı halinde reçete bedelinin 5 (beş) ... tutarında cezai şart uygulanarak sözleşme feshedilir ve 1 (bir) ay süre ile sözleşme yapılmaz. Ancak hastanın veya ilacı teslim ... kişinin ilacı aldığını beyan etmesi durumunda bu madde hükmü uygulanmaz. ”
2. 2016 yılı SGK kapsamındaki kişilerin TEB üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 6.12 nci maddesi şu şekildedir;
“Bu Protokolün yürürlük tarihinden önce herhangi bir nedenle Kurumca veya Kuruma devredilen kurumlarca sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczacının bu işleme karşı dava açmış olması ve açılan davanın Protokolün yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmemiş olması halinde yazılı talebi ile; Kurumca tespit edilen ve sözleşmesinin feshedilmesi ve/veya cezai şart uygulanmasına ilişkin fiil/fiiller için bu Protokolün (5) ve (6) numaralı maddelerinde yer ... hükümler uygulanır. Ancak Kurumca tahsil edilmiş olan cezai şart ve yersiz ödeme tutarları geri ödenmez, mahsup edilmez.
Bu protokolden önceki protokollerde sözleşmenin feshi ve cezai şart gerektiren maddelerden bu protokolde kaldırılmış olanlar nedeniyle sözleşme feshi ve/veya cezai şart uygulanmış olan işlemler, konusu kalmadığından durdurulur ve işlem yapılmaz.
Bu Protokolün yürürlük tarihinden önce (5.3) numaralı maddede sayılan fiillerden dolayı sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczanelerin yazılı talebi üzerine, bu Protokoldeki cezai şart ve fesih hükümleri uygulanır. Ancak eczanenin feshine ilişkin fiil için; bu Protokol hükümlerinde eczacının yazılı olarak uyarılması ve/veya “tekrarı halinde” ... bir yaptırım belirtilmiş ise, bu Protokolün yürürlük tarihinden önce yapılmış fesih işlemi “yazılı olarak uyarı” ve/veya fesih işlemine esas fiil ise tekrara dayalı yaptırımlar için ilk fiil olarak kabul edilir.
Bu madde hükmü uygulanırken daha önce Kuruma devredilen kurumlar ile yapılan protokoller gereği sözleşmesi feshedilen eczacı için, fesih tarihinden itibaren geçen süre bu Protokol hükümlerine göre sözleşme yapılmayacak süreden düşülür.”
3.Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre; dava dışı ... ... isimli kişinin Kurum müfettişlerince alınan beyanında reçeteleri doktorların haberi olmadan yazdığını kabul etmiş olması ve davacının beyanında da dava konusu reçetelerin kalfası ... ... tarafından ... ...’dan alındığını ve ilaçları ... ...’ya teslim ettiklerini ama sisteme bizzat hastalara teslim edilmiş gibi kaydettiklerini beyan etmesi nedeniyle cezai işleme konu reçete arkasındaki yazı ve imzaların reçete sahiplerine ait olmadığı anlaşıldığından cezai işlemin yerinde olduğu, 2016 yılı SGK kapsamındaki kişilerin TEB üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 6.12 nci maddesi uyarınca davacı hakkında 2016 yılı protokolünün uygulanması için davacının dava açmış olmasının yazılı talebi olduğu kabul edilerek hakkında 2016 protokolü uygulanıp ceza miktarı belirlendiğinden mahkeme kararı yerinde olmakla tarafların temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.