"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/26 E., 2022/48 K.
Mahkeme kararının taraflarca temyiz edilmesi üzerine, Dairece kararın bozulmasına dair verilen kararın taraflarca düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalının faaliyette bulunduğu maden sahası ile ilgili ödemesi gereken 6831 sayılı Orman Kanunu’nun (6831 sayılı Kanun) 16. maddesine ve aynı maddenin Uygulama Yönetmeliği'nin 8. ve 22. maddeleri kapsamında bedeli alınmayan 230.969,34 m² alan için hesap edilen 202.428,93 TL arazi izin bedeli, aynı alan için 202.963,39 ağaçlandırma gideri ve 6.000,00 TL teminat bedeli olmak üzere toplam 411.392,32 TL'den eski izin alanına göre davalı tarafça ödenen 80.874,63 TL'nin düşülerek kalan 330.517,69 TL'nin 20.09.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davaya konu maden sahasının başka maden sahalarından yapılan eklemelerle meydana geldiğini, ağaçlandırma gideri ve teminat bedelinin bir kereye mahsus olarak ödendiğini, diğer izin alınan dosyalarda ödenen ağaçlandırma ve teminat bedellerinin bu saha için belirlenen tutardan indirilmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 27.05.2015 tarihli ve 2012/39 E., 2015/32 K. sayılı kararıyla; davanın kabulüne, 330.517,69 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek olan yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
Mahkeme kararının davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 21.06.2016 tarihli ve 2015/9089 E., 2016/8144 K. sayılı ilamıyla; davaya konu izin sahasında bir orman mühendisi, maden mühendisi ve harita mühendisi eşliğinde keşif yapılarak önceki izin sahaları ile davaya konu sahanın çakışıp çakışmadığının saptanması; davalının daha önceki yıllarda ödeme yapmış olduğu sahalar belirlenerek davaya konu alan içerisinde kalan saha varsa bunlar için yeniden ağaçlandırma gideri ve teminat bedeli istenip istenmediği açıklığa kavuşturulması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
Mahkemenin 03.05.2018 tarihli kararıyla; davanın kısmen kabulü ile 72.911,25 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 12.06.2019 tarihli ve 2018/4704 E., 2019/3286 K. sayılı ilamıyla; tarafların sair temyiz itirazları reddedilelerek " 2-Davacının diğer temyiz itirazlarına gelince; (...) Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davaya konu 2009-28 nolu izin alanı ile daha önce bedelleri ödenmiş olan 2009-89, 2009-18 ve 2009-05 izin alanlarının revize öncesi ve sonrası yüz ölçümlerinin rapordaki tabloya hatalı olarak aktarıldığı, bazı değerlerin dosya ekinde bulunan izin sahalarının ruhsatlarına ilişkin evraklarla uyuşmadığı, ayrıca söz konusu tabloda alanların hesabında aritmetik hataların yapıldığı, buna bağlı olarak çakışan alanların hesabının da hatalı olduğu, sonuç olarak dava konusu 2009-28 nolu izin alanında revize sonrası net artan alan hesabının doğru şekilde belirlenmediği, ayrıca tespit edilen söz konusu net artan alan için yalnızca arazi izin bedeli alınması gerektiği kanaatine varılmıştır. ancak dosya kapsamından dava konusu izin alanına sonradan eklenen net alan için davalı tarafından ağaçlandırma bedeli, arazi izin bedeli ve teminat bedelinin ödenmediği anlaşılmıştır. şu durumda net artan alan bakımından davalıdan arazi izin bedeline ek olarak ağaçlandırma bedeli ve teminat bedelinin de tahsili gerekmektedir. Kararın açıklanan bu nedenle bozulması gerekmiştir.
3)Davalının diğer temyiz itirazlarına gelince;
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda yukarıda ikinci bentte de açıklandığı şekilde dava konusu 2009-28 nolu izin alanında revize sonrası net artan alan hesabının doğru şekilde belirlenmediği, davalı tarafından ödenmesi gereken alacak miktarının da hatalı bilirkişi raporuna itibar edilerek hesaplandığı anlaşılmıştır. şu durumda; izin sahalarının revize öncesi ve sonrası yüz ölçümleri ile çakışan alanların doğru şekilde tespit edilerek davalı tarafından ödenmesi gereken bedelin buna göre hesaplanması gerekir. Kararın açıklanan bu nedenle bozulması gerekmiştir ..." gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ağaçlandırma bedeli, ağaçlandırma birim hektar bedelinin izin alanı ile çarpımı sonucu bulunacak bedel olup izin başlangıcında bir defaya mahsus alınacağı, ilk defa izne konu edilen 132.942,92 m² alan için hesaplanması gerektiği, yeniden izne konu edilen 236.156,42 m² alan için ağaçlandırma bedelinin ise 4120090005, 4120090018, 4120090028, 4120090089 dosya numaraları ile işlem gören izin alanlarının revizyonu öncesi ilgili dosyalar üzerinden alınmış olduğundan tekrar istenemeyeceği, arazi izin bedelinin her yıl defaten alınacağı, dolayısıyla revizyon sonrası izin alanının yüz ölçümündeki değişiklik de dikkate alınmak suretiyle 369.099,34 m² alan üzerinden hesaplanması gerektiği, ayrıca her bir izin oluru için idarece izin başlangıcında bir defa teminat alınacağı, dolayısıyla revizyon nedeniyle verilen 24.05.2012 tarihli ve 167 sayılı izin oluru için de idarece belirlenen değerin teminat olarak istenebileceği, tüm bedeller ve teminattan revize öncesi ödenmiş 80.874,63 TL’nin mahsup edilerek geriye kalan miktarın davalıdan tahsili gerektiğinin 07.11.2019 tarihli ve 03.02.2020 tarihli raporlarda yer alan inceleme ve tespitler ile belirlendiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile 244.377,34 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
Dairenin 21.12.2023 tarihli, 2023/1774 E. 2023/3876 K. sayılı ilamıyla; arazi izin bedelinin davacının talebi olan 230.969,34 m²'lik alandan daha fazla alan için hesaplandığı, bozma ilamında net artan alan için arazi izin bedelinin hesaplanması gerektiği belirtildiği halde 369.099,340 m²'lik alan için arazi izin bedeli hesaplanmasının bozma ilamına uygun olmadığı, davacının isteyebileceği bedelin hesaplanması konusunda önceki bozma ilamında belirtilen hususlar doğrultusunda taraf ve Yargıtay denetime elverişli rapor alınarak daha sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle Mahkeme kararı bozulmuş; bozma ilamına karşı taraf vekilleri karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Sebepleri
1.Davacı vekili; bilirkişi raporlarındaki tespitlerin hatalı olduğunu, arazi bedelinin her yıl alınması gerektiğini, önceki yıllara ait ödemelerin sorumluluğu kaldırmayacağını, teminatın güncellenmesi gerektiğini, raporda hatalı ve eksik hesaplama yapıldığını, yüz ölçümü belirlenirken hataya düşülmediğini, toplam alacaktan 87.061,54 TL'nin düşülmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın düzeltilmesini istemiştir.
2.Davalı vekili; arazi izin bedelinin yalnız ilk defa izne konu olan alan için hesaplanması gerektiğini, çakışan alan olduğu belirlenmesine rağmen ilk defaymış gibi gibi arazi ağaçlandırma ve teminat bedelleri talep edilemeyeceğini, sahaların bakir orman alanı olmadığını, alacak talep edilemeyeceğini ve davanın reddi gerektiğini, mahsubun eksik yapıldığını ileri sürerek; kararın düzeltilmesini talep etmiştir.
B. Gerekçe ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, orman sahası içerisinde maden ağaçlandırma bedeli, arazi izin bedeli ve teminatın ödenmesi istemine ilişkindir.
Karar düzeltme yoluyla incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, bozma ilamıyla kesinleşen yönlere ilişkin temyiz itirazlarının reddi gerektiğinin anlaşılmasına göre taraf vekillerinin karar düzeltme istemlerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin karar düzeltme taleplerinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı bakiye karar düzeltme harcı ile para cezasının karar düzeltme isteyenlere yükletilmesine,
08.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.