"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/693 E., 2024/916 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Urla 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/533 E., 2022/453 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili ile davalı arasında 25.12.2019 tarihinde taşınmaz satımı amacı ile ön ödeme ve satış protokolü imzalandığını, protokolde kararlaştırıldığı üzere 26.12.2019 tarihinde davalının banka hesabına 500.000,00 TL ön ödeme gerçekleştirildiğini, davalının bu para ile borçlarını ödeyerek taşınmazdaki hacizleri kaldıracağını ve cins tashihi yaptıracağını belirtip 15.01.2020 tarihine kadar süre istediğini, ancak 15.01.2020 tarihinde söz verildiği halde satışa hazır hale getirmediğini, davalının taşınmazı 24.02.2020 tarihinde 3. kişiye devrettiğini öğrendiğini, geçersiz sözleşme sebebiyle herkesin verdiğini geri alacağını, bu nedenle Urla İcra Müdürlüğünün 2020/422 E. sayılı dosyası ile takip başlattıklarını, ancak davalının takibe itiraz ederek takibi durdurduğunu belirterek itirazın iptaline ve takibin devamına, alacağın %20 sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının bildirdiği kişilere vekaletname verdiğini, bu kişilerce gerekli işlemlerin yapılmadığını, alıcının almaktan vazgeçerek oyaladığını, bu anlamda söz konusu bedelin müvekkiline ait olacağını savunarak davanın reddine, davacı aleyhine alacağın %20 si oranında kötü niyet tazminatına hükmolunmasına karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; imzalanan protokol kapsamına davalının uymayarak taşınmazı 3. şahsa sattığı, 500.000,00 TL'nin davalıya iadesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne, Urla İcra Müdürlüğünün 2020/422 E. sayılı icra dosyasına vaki itirazın iptaline, takibin devamına, icra dosyasına esas alacağın %20'si oranında davalının icra inkar tazminatına hükmolunmasına karar verilmiş; Mahkemenin kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin 14.05.2024 tarihli kararıyla İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu ve özellikle taraflar arasında akdedilen harici gayrımenkul satış sözleşmesi tapuda resmi yazılı şekilde yapılmadığından geçersiz olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; protokolde alıcının söz konusu satıştan vazgeçmesi durumunda ön ödemenin satıcı uhdesinde bırakılacağı tarafların hür iradesi ile kararlaştırıldığını, davacı alıcının almayı taahhüt ettiği taşınmazı kendi hür iradesi ile almaktan vazgeçtiğini, müvekkilinin herhangi bir kusuru olmadığını, davacı yanın kötü niyetli olduğunu ve hakkını kötüye kullandığını ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, adi yazılı şekilde yapılan satış sözleşmesi nedeniyle gönderilen ön ödemenin iadesi için başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
Adi yazılı şekilde yapılan tapuda kayıtlı taşınmazların satışına ilişkin sözleşmelerin TMK 706., TBK 237. ve Noterlik Kanun'un 60. maddelerine göre resmi şekilde yapılması gerektiğinden kanun gereği geçerli olmayan sözleşmede bulunan hükümlerin de geçersiz bulunması nedeniyle tarafların sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre aldıklarını geri vermekle yükümlü oldukları, davacı ile davalı arasında imzalanan geçersiz sözleşmede yer alan hükme göre 500.000,00 TL yapılan ön ödemenin davalıdan iadesi talebinin haklı olduğu anlaşılmakla davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.04.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.