"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1148 E., 2023/1898 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 5. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/793 E., 2021/604 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı/karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; mülkiyeti müvekkiline ait dava konusu akaryakıt istasyonunda kiracı olan davalının kira bedellerini ödememesi nedeniyle hakkında İzmir 9. İcra Müdürlüğünün 2019/2347 E. sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalının takibe haksız itirazı üzerine takibin durduğunu, davalı ile yapılan kira sözleşmesinin 18.05.2020 tarihinde sona ereceğini, akaryakıt istasyonu işleten kiracının tahliyesinden ve ticari faaliyetine son verme ihtimalinin doğmasından sonra alacağın tahsilinin imkansız hale geleceğinden kamu zararı oluşma ihtimalinin yüksek olduğunu ileri sürerek; davalının İzmir 9. İcra Müdürlüğünün 2019/2347 E. sayılı icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin devamına, davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesini ve kiralananın tahliyesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP-KARŞI DAVA
Davalı vekili; müvekkili ile davacı arasında, ... Petrol A.Ş.den devralınan kira sözleşmesi sebebiyle kiracılık ilişkisi bulunduğunu, müvekkili şirketin kira sözleşmesini devraldığı tarihten itibaren borçlarını eksiksiz olarak ödediğini, müvekkil şirkete haksız bir şekilde kira sözleşmesini devraldığı eski kiracının borçlarının yansıtıldığını, cari dönem için ödediği kira bedellerinin eski kiracının borcundan mahsup edildiğini ve müvekkili şirketin haksız yere hem kira borcu hem de bu dönemler için fahiş faiz ve faize faiz işletilmesi sonucu ticari mahvına sebep olabilecek nitelikte bir borcun altına sokulduğunu, ödenmemiş kira borcu bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiş; karşı davada ise, ödemek zorunda kaldığı fahiş faiz miktarının tespit edilerek tenkisini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalının, ... Petrol A.Ş. ile arasında yapmış olduğu sözleşme ile taşınmazı kiracı sıfatıyla devraldığı, davalının kira bedelini ödememesi nedeniyle hakkında İzmir 9. İcra Müdürlüğünün 2019/2347 E. sayılı dosyası ile haciz ve tahliye talepli takip başlatıldığı, asıl alacak, faiz ve KDV nedeniyle toplamda 522.197,35 TL talep edildiği, gerek taraflar arasındaki sözleşmelere gerekse davacının kurumlar vergisine tabi olduğu gözetilerek davalının hesaplanan kira borcu ile KDV'den ve işleyen faizlerden sorumlu olduğu, davalının tacir olup sözleşme şartları ve sözleşmede kararlaştırılan faiz oranından sorumlu olacağı, asıl kira alacağı ve KDV'si nedeniyle alacağın likit olduğu da gözetilerek icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiği, davalının 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 315. maddesi gereğince temerrüte düştüğü ve tahliye koşullarının oluştuğu, davalı tarafça karşı dava olarak açılan fahiş faizin tenkisi istemi açsından ise; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 8/1 maddesinde; "ticari işlerde faiz oranı serbestçe belirlenebilir", 4/1. maddesinde; "Her iki tarafında ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılır." düzenlemeleri gereğince taraflar tacir olduğu taktirde sözleşme ile faiz oranının serbestçe kararlaştırılabileceği, davalının tacir olduğu, faizin hesabında 6098 sayılı Kanun'un 88 ve 120. maddesindeki sınırlamalarının etkili olmayacağı gerekçesiyle; asıl davanın kısmen kabulü ile davalının İzmir 9. İcra Müdürlüğünün 2019/2347 E. sayılı dosyasında yapmış olduğu itirazın 376.676,51 TL kira alacağı, 70.499,69 TL işlenmiş faizi, 67.801,72 TL KDV, 2.581,29 TL işlemiş faizi olmak üzere toplam 517.559,21 TL üzerinden iptali ile takibin toplam 517.559,21 TL üzerinden devamına, davalının kiracı olarak bulunduğu akaryakıt istasyonu niteliğindeki taşınmazdan tahliyesine, karşı davanın reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı/karşı davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı/karşı davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı/karşı davacı vekili; müvekkil şirkete haksız bir şekilde kira sözleşmesini devraldığı eski kiracının borçlarının yansıtıldığını, cari dönem için ödediği kira bedellerinin eski kiracının borcundan mahsup edildiğini, müvekkilinin haksız yere hem kira borcu, hem de bu dönemler için fahiş faiz ve faize faiz işletilmesi sonucu ticari mahvına sebep olabilecek nitelikte bir borcun altına sokulduğunu, müvekkil şirketin kira borcu bulunmadığını, yapılmış olan ödemelerin değerlendirilmediğini, işletilecek olan faiz oranının yasal faiz olan %9'un iki katını geçemeyeğini, 6098 sayılı Kanun'un 120/2 maddesindeki düzenleme dikkate alınarak uygulanmış olan faizin tenkisi yapıldığında haklılığının ortaya çıkacağını, dosya kapsamından davacı Belediyenin kira bedelleri için KDV ödediğine ilişkin belge bulunmadığını, bu nedenle müvekkilinin KDV'den sorumlu tutulmasının hatalı olduğunu, ayrıca müvekkilinin temerrüde düşürülmediğini, yasa gereği tanınması gereken sürelerin tanınmadığını, yapılan yapılandırma ile borcun yenilendiğinin kabulü gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık; asıl davada kira alacağının tahsili talepli başlatılan takibe vaki itirazın iptali, karşı davada fazla talep edilen faiz miktarının tespiti ile tenkisi istemine ilişkindir.
23.12.2015 tarihli devir protokolü ile önceki kiracı Al-Pet'in kira sözleşmesini davalı/kiracıya devrettiği protokolün davacı/kiraya veren tarafından da imzalandığı, TBK 323 m. uyarınca kira ilişkisinin devredildiği anlaşılmıştır.
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye ve 6217 sayılı Kanun'un Geçici 2. maddesinde değişiklik yapan 6353 sayılı Kanun'un 53. maddesine göre; kiracının Türk Ticaret Kanunun'da tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında 6098 sayılı Kanun'un 323, 325, 331, 340, 343, 344, 346 ve 354. maddelerinin 01.07.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanamayacağı, bu halde kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümlerinin tatbik olunacağı öngörülmekle, davalının tacir olup sözleşme hükümleriyle bağlı olmasına ve davalı tarafça yapılandırma belgesi olarak sunulan 23.06.2023 tarihli belgede dava konusu icra dosyasına atıf yapılmadığının anlaşılmasına göre, davalı/karşı davacının vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1 maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.