"İçtihat Metni"
DÜZCE 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen alacak davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davacı vekili ve katılma yoluyla davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine; dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalılardan Engin’in ÖYP Araştırma Görevlisi kadrosunda iken kadrosunun 2547 sayılı Kanun'un 35. maddesi uyarınca ... Üniversitesine aktarıldığını, lisansüstü eğitimini tamamlayarak üniversitede görevine başladığını, 2017 tarihi itibariyle görev süresinin uzatılmaması talebi doğrultusunda rektörlük oluru ile görevden ayrılmış sayıldığını, 79 aylık mecburi hizmet süresinden 6 ay 15 gün düşüldükten sonra kalan 72 ay 15 gün yönünden 337.654,97 TL borç hesaplandığını, bu hususun davalıya ihtar edildiğini ancak ödeme yapılmadığını iddia ederek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 10.000 TL'nin 19/10/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalılar; davalı ...’in 50/D kadrosu ile görev yapmakta iken yüksek lisans ve doktora eğitimi için ... Üniversitesinde görevlendirildiğini, burada aldığı maaş karşılığında araştırma görevlisi olarak çalıştığını, doktora eğitimini tamamladıktan sonra 02/01/2017 tarihinde araştırma görevlisi olarak geri döndüğünü, doktora eğitimini
tamamlayan davalı ...'in 50/D kadrosu ile ilişiğinin doktora sonrasında Kanun gereği kendiliğinden kesilmesi ve kadronun boşaltılması gerektiğini, davacının Kanuna aykırı olarak 14/07/2017 tarihine kadar doktor araştırma görevlisi olarak davalıyı kadrosunda tuttuğunu, resen ilişik kesilmesi gerekirken istifa etmiş gibi kefalet senedinin işleme konduğunu, ilişik kesme ve SGK çıkış belgesinin "görev süresi dolduğundan" şeklinde düzenlendiğini, 50/D kadrosunda çalışanların mecburi hizmetinin kaldırıldığını, sözleşmeyle çalışan 50/D statüsündeki araştırma görevlilerinin çalıştıkları üniversitede sözleşmeleri sona erdikten sonra kadrosu tamamen boşaltılacağından hiçbir statüsü bulunmayan davalının davacı üniversitede çalışmasının mümkün olmadığını, mecburi hizmet ifasını talep eden davacının, davalıyı kalıcı kadro olan 33/A kadrosuna ataması yaptıktan sonra mecburi hizmetin olmadığı kabul edildiğinden Taahhüt ve Kefalet Senedinin kesin hükümsüz olduğunu savunarak, davanın reddini istemişlerdir.
İlk derece mahkemesince; davalının görev süresinin uzatılmasını istememesi ve davacı idarenin muvafakati olmaksızın farklı bir üniversitede göreve başlaması sebebiyle taahhüt ve kefalet sözleşmesini ihlal ettiği, bu ihlali neticesinde aldığı maaşın %50 fazlasından sorumlu olduğu, daha önce başlatılan icra takibi ile temerrüdün gerçekleştiği gerekçesiyle; davanın kabulü ile 337.654,97 TL'nin icra takip tarihi 19/10/2017’den itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalılarca istinaf edilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince; Anayasa'nın 18. maddesinde zorla çalıştırma yasağı ile birlikte düzenlenen angarya yasağı açısından taahhüdün ihlali halinde maaşların geri verilmesi durumunda davalının araştırma görevlisi olarak ücret ödenmeksizin çalışmış olacağı, bu durumda senet maddesinde maaşların geri ödeneceği yönündeki düzenlemenin angarya yasağının ihlali olduğu, mecburi hizmet yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde araştırma görevlisi kadrosunda bulunmanın ve çalışmanın karşılığı olan maaşların geri verileceğine dair senet hükmünün geçersiz olduğu gerekçesiyle; davalıların istinaf talebinin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ve katılma yoluyla davalı tarafça temyiz edilmiştir.
1)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere göre, bölge adliye mahkemesinin gerekçesine göre, davacı tarafın temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Davalıların vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince, konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen davalarda vekalet ücreti nispi tarifeye göre hesaplanır. Davanın tamamen veya kısmen kazanılması ya da reddedilmesi halinde ise, nispi vekalet ücreti kabul ya da reddedilen müddeabihin değeri üzerinden hesaplanır. Bu itibarla bölge adliye mahkemesince, davalılar lehine reddedilen miktar üzerinden 32.085,85 TL nisbi vekalet ücreti takdir edilmesi gerekirken, eksik vekalet ücretine hükmedilmiş olması, doğru olmayıp bozmayı gerektirir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hükmün düzeltilerek onanması HMK'nın 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıdaki (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacının tüm temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bölge adliye mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (2) numaralı bendinin (D) alt bendinde yer alan "...5.100,00 TL maktu...'' ifadesi çıkartılarak yerine 32.085,85 TL nisbi ifadesinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılara iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 12/09/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.