"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/757 E., 2022/1300 K.
KARAR : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/184 E., 2020/825 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraflarca istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalının başvurusunun esastan reddine, davacının başvurusunun kabulüne dair verilen karar davalı davalı tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 05.07.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde duruşmaya gelen davacı vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ... ... ... sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... İstanbul ... Hastanesi’nin tüzel kişiliği olduğunu, davalı kurum tarafından müvekkili hastaneye gönderilen 14.02.2020 tarihli, E.2713414 sayılı yazı ile hak edişlerinden ... 2017 dönemi için faturalandırdığı 46.500.72 TL yenidoğan yoğun bakım hizmeti bedeli, 102.958,68 TL erişkin yoğun bakım hizmeti bedeli, 122.002,14 TL erişkin yoğun bakım hizmeti bedeli, Ocak 2018 dönemi için 9.322,76 TL erişkin yoğun bakım hizmeti bedeli, 139.883,04 TL erişkin yoğun bakım hizmeti bedeli olmak üzere toplam 420.667.34 TL mahsup edileceğinin bildirildiğini, mahsup işlemine gerekçe olarak da manuel fatura düzenleme şartlarını taşımamasına rağmen bu faturaların sehven ödendiğinin gösterildiğini, müvekkili şirketin acil olarak gelen hastaları kabul etmek zorunda olup, mevzuat gereği bu hastaları geri çevirme şansı olmadığını, acil hastaların çevrilmeyerek tedavisinin yapılması gerektiğini, her hastaya şikayeti doğrultusunda işlem yapıldığını, tanı konduğunu, tanıya uygun tedavi ve sair işlemler yapıldığını, dolayısıyla söz konusu faturalardan kesinti yapılmasının hukuken mümkün olmadığını belirterek toplam 420.667,34 TL manüel fatura kesintisinin hukuka aykırı bir surette haksız olarak tesis edildiğinin ve müvekkili şirketin borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiş, ıslah dilekçesi ile talebini alacak davasına dönüştürerek 420.667,34 TL’nın kesinti tarihinden itibaren avans faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu manüel faturaların yapılan ön incelemesinde; manuel faturalandırma yapabilmek için aranan istisnai şartlardan herhangi birini taşımadıklarını, Kuruma manuel düzenlenen faturaların hangi yataklarda verilen hizmetler olduğunun bilinmediğini, hangi yataklarda verilen hizmetler olduğunun davacı sağlık hizmeti sunucusu (SHS) tarafından açıklanması gerektiğini, tescilsiz yataklarda verilmiş hizmetlerin SUT'un 2.4.4.H maddesi gereği ödenmesine imkan bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bilirkişi raporuna göre hasta kabul ve provizyon işlemlerinde acil haller ile 112 Komuta Kontrol Merkezi koordinasyonunda yoğun bakım tedavisi için yapılan nakillerin istisnai haller içerisinde kabul edildiği ve ilgili sağlık hizmeti bedellerinin davalı kuruma manuel olarak da faturalandırılabileceği, SUT’un 5.2.1- Sağlık kurum ve kuruluşları faturalarının düzenlenmesi başlıklı maddesinde de provizyon alma süresi içerisinde vefat eden hastaların tedavi bedellerinin davalı kuruma manuel olarak fatura edilebileceğinin de belirtilmekte olduğu, davacı şirket tarafından manuel olarak fatura edilen hastaların tamamına yakının ise vefat eden hastalar olduğu, davacı şirkete bağlı hastane tarafından yoğun bakım ünitesinde tedavisi yapılan hastalar (112 sevkli getirilen, vefat eden, dönem sonlandırmasına dahil edilemeyen) ile ilgili yapılan işlemlerin mauel fatura olarak düzenlenmesinin ilgili mevzuata uygun olduğu, bu nedenle davacı hastane tarafından manuel olarak düzenlenen toplam 420.667,34 TL tutarındaki faturaların davacıya ödenmesi ve davalı kurum davadan önce temerrüte düşürülmediği için dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerektiğinden davanın kabulüne; davalı Kurum tarafından davacı hastaneden 2017 Yılı ... dönemi için 46.500,72 TL yenidoğan bakım, 102.958,68 TL erişkin yoğun bakım, 122.002,14 TL erişkin yoğun bakım, 2018 yılı Ocak dönemi için 9.322,76 TL erişkin yoğun bakım, 139.883,04 TL erişkin yoğun bakım hizmeti bedeli olmak üzere toplam 420.667,34 TL haksız kesintinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinafa Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ıslah dilekçesinde kesintinin "kesinti tarihinden itibaren ticari (avans) faiziyle ödenmesine" karar verilmesi talep edilmesine rağmen yasal faize hükmedilmesinin doğru olmadığını, müvekkili tacir olduğundan davada ticari faiz isteyebileceğini belirterek kararda belirtilen faizin ''ticari faiz'' olarak düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir.
2.Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu manuel faturaların belirtilen istisnai manuel fatura edilebilme şartlarından herhangi birini taşımadıklarını, Medula inceleme sisteminin aynı ... aynı numaralı yoğun bakım yatağına birden fazla hasta girişine izin vermediğini, aynı ... aynı yoğun bakım yatağına sadece 1 hasta yatışı yapılabildiğini ve bu hasta taburcu olmadan aynı yatağa başka hasta yatırılmasına izin vermediğini, ... sağlık tesisleri bünyesindeki yoğun bakım servislerine ait ... sayılarının Bakanlıkça düzenlenen faaliyet izin belgesinde yazılı yoğun bakım ... sayısını aşamayacağını ve hasta kabulü yapamayacağını, hatalı ve eksik rapora göre karar verildiğini, manuel fatura düzenlenmesi istisnai bir durum olup mevzuatta sayılan haller dışında uygulanmadığını belirterek mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla istinaf talebinde bulunmuştur.
C. Bölge Adliye Mahkemesi Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hukuka uygun düzenlenen bilirkişi heyeti raporuna göre, taraflar arasında, davacı ... hastanece 112 acil hal kapsamında sevk edilen ve yoğun bakım halinde bulunan hastalara gerekli tedavinin verildiği hususunda bir uyuşmazlık bulunmadığı gibi davacı ... hastanece ölen yoğun bakım hastaları nedeniyle Medula provizyon sistemi üzerinden faturalandırma yapılamaması nedeniyle faturaların manuel olarak düzenlendiği ve fatura içerik ve miktarı ile verilen yoğun bakım hizmetlerine yönelik bir itirazın da bulunmadığı anlaşılmakla bu yönüyle ilk derece mahkemesince verilen kararda isabetsizlik bulunmadığı, ancak davacı işletmeci şirket tacir olup dava konusu alacak davacının ticari işletmesi ile ilgili olduğundan davacı alacağının avans faizi ile davalıdan tahsilini isteyebileceğinden davalının istinaf talebinin esastan reddine, davacının istinaf talebinin kabulüne, Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 14.12.2020 tarih ve 2020/184 Esas, 2020/825 Karar sayılı ilamının kaldırılmasına, davanın kabulüne; davalı Kurumca davacı ... hastaneden 2017 yılı ... dönemi için 46.500,72 TL yenidoğan bakım, 102.958,68 TL erişkin yoğun bakım, 122.002,14 TL erişkin yoğun bakım, 2018 yılı Ocak dönemi için 9.322,76 TL erişkin yoğun bakım, 139.883,04 TL erişkin yoğun bakım hizmeti bedeli olmak üzere yapılan toplamda 420.667,34 TL kesintinin 24.11.2020 ıslah tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yinelemek suretiyle verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu, ayrıca davacı talebi ile bağlı kalınmayarak talepten fazlasına ilişkin hüküm kurulduğunu ileri sürerek bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. GEREKÇE
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının Sağlık Uygulama Tebliği’ne (SUT) aykırı şekilde manuel faturalandırma yaptığı gerekçesiyle davalı Kurum tarafından uygulanan kesintinin iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.Sağlık Uygulama Tebliği’nin 5.2.1 ... maddesi şu şekildedir;
“Sağlık kurum ve kuruluşları faturalarının düzenlenmesi: Kurumdan kaynaklanan sebeplerden dolayı elektronik ortamda Kuruma fatura edilemeyen sağlık hizmeti bedelleri ile provizyon alma süresi içerisinde vefat eden hastaların tedavi bedelleri manuel olarak fatura edilebilecektir."
2.Sağlık Uygulama Tebliği’nin yoğun bakım tedavisi başlıklı 2.4.4.H maddesi şu şekildedir;
“ (1) Resmi ve ... sağlık kurumları bünyesinde kurulu bulunan yoğun bakım ünitelerinin standartları, yoğun bakım ünitelerinin tanımı, hasta özellikleri, personel durumu, ... sayısı, tıbbi cihaz ve donanım ile yoğun bakım ünitelerinin taşıması gereken diğer özellikleri v.b. hususlarda Sağlık Bakanlığı düzenlemelerine uyulacaktır. (Ek: RG- 30/04/2016-29699/ 6 md. Yürürlük: 30/04/2016) (Mülga: RG- 07/10/2016- 29850/ 7 md. Yürürlük: 18/10/2016) Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı sağlık hizmeti sunucuları hariç olmak üzere, (Ek: RG- 18/01/2016- 29597/ 4 md. Yürürlük: 01/01/2016) Sağlık Bakanlığı tarafından herhangi bir nedenle seviyelendirilmemiş yoğun bakım yataklarında verilen tedaviler birinci basamak yoğun bakım fiyatından faturalandırılır. Tescil edilmemiş yoğun bakım yataklarında verilen tedaviler ise faturalandırılamaz.
(2) Yoğun bakım tedavileri SUT eki EK-2/C Listesinde yer ... puanlar üzerinden faturalandırılır.(Mülga: RG-21/04/2015- 29333/ 5 md. Yürürlük: 01/05/2015 Yoğun bakım tedavisi uygulanmayan günlerde verilen sağlık hizmetleri, hizmet başına ödeme yöntemiyle faturalandırılabilir.) Yoğun bakım tedavisi sürmekte iken; EK-2/C Listesinde yer ... A, B, C grubu işlemin uygulanması durumunda işlemin yapıldığı ..., tanıya dayalı yoğun bakım puanı faturalandırılabilir. Bu durumda yapılan işlemin SUT eki EK-2/B Listesinde yer ... işlem puanı ile tanıya dayalı işlemlerde ayrıca faturalandırılabilecek tıbbi malzeme bedelleri faturalandırılabilir. D ve E grubu işlemler yoğun bakım bedellerine dâhil olup ayrıca faturalandırılamaz...
(7) Aynı sağlık kurumunda aynı ... birden fazla basamakta yoğun bakım tedavisi gören hasta için bir yoğun bakım bedeli faturalandırılabilir. Hastanın genel durumu itibariyle bulunduğu basamaktan farklı bir basamağa geçmesi durumunda, gelişmeler hizmet detay belgesinde yer ... epikriz notunda belirtilmelidir.
(8) Yoğun bakımda yatan hastanın, yattığı ilk ... ile vefat ettiği veya yoğun bakımdan çıkarıldığı ... ya da başka bir sağlık hizmeti sunucusunun yoğun bakım servisine sevk edildiği ... verilen sağlık hizmetleri, hizmet başına ödeme yöntemiyle faturalandırılır...”
3. 2008/13 sayılı Başbakanlık Acil Sağlık Hizmetlerinin Sunumu’na ilişkin genelgesi “1) Acil sağlık hizmeti vermekle yükümlü bulunan sağlık kuruluşları, acil vakaları hastanın sağlık güvencesi olup olmadığına veya ödeme gücü bulunup bulunmadığına bakmaksızın kabul edecek ve gerekli tıbbi müdahaleyi kayıtsız-şartsız ve gecikmeksizin yapacaktır. Hiçbir sağlık kuruluşu acil olarak gelen hastalara yeterli personeli veya donanımı olmadığı, ilgili birimi veya boş yatağı bulunmadığı, hastanın sağlık güvencesi olmadığı ve benzeri sebepler ile gerekli acil tıbbi müdahaleyi yapmaktan kaçınmayacaktır.” hükmünü içerir.
4. 2008/13 sayılı Başbakanlık Acil Sağlık Hizmetlerinin Sunumu’na ilişkin genelgesi “3) Acil vakalarda, yoğun bakım hizmeti dahil olmak üzere gerekli ilk müdahale yapılarak hastanın stabilizasyonunun sağlanması esastır. Stabilizasyonu sağlanamayan veya stabilizasyonu sağlanmakla birlikte ileri tetkik ve tedavi amaçlı başka bir sağlık kurumuna sevkine lüzum görülen hastaların nakli için 112 komuta kontrol merkezi ile irtibata geçilecektir. Sağlık kuruluşunda yatarak veya ayakta tedavi görmekte iken durumu ağırlaşan ve acilen başka bir sağlık kuruluşuna sevki gereken hastalar için de komuta kontrol merkezi ile temas kurulacaktır.” hükmünü içerir.
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre; Kurumca kesinti yapılan tedavi hizmetlerinin yoğun bakım hizmeti verilen acil vakalar olduğu, ayrıca hastaların bir kısmının 112 komuta kontrol merkezi aracılığıyla davacı hastaneye getirilmiş olmaları nedeniyle 2008/13 sayılı Başbakanlık Acil Sağlık Hizmetlerinin Sunumu’na ilişkin Genelge’nin yukarıda belirtilen hükümleri uyarınca davacı hastanece yoğun bakım hizmeti ihtiyacı olan hastalara bu hizmetin verilmesinin zorunlu olduğu, davalı tarafça hizmetin verilmediğine veya eksik verildiğine ilişkin bir iddianın da bulunmadığı ve hastaların büyük bir kısmının faturalandırma yapıldığı tarihte ölü olmaları nedeniyle SUT’un 5.2.1 ... maddesi uyarınca bu hastalar için manuel faturalandırma yapılmasının ilgili mevzuata aykırı olmadığı anlaşıldığından davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
8.400 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.