"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 4. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : GÖLHİSAR ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde alacak davasının yapılan yargılaması neticesinde; davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine, dair verilen karara karşı davacı vekilinin istinaf yoluna başvurması üzerine davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, yönelik olarak verilen kararın süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, Söğüt Belediyesi sınırları içinde 2544 elektrik abonesi olduğu bildirilmesine karşın davalı şirketin 53 adet abone olduğundan bahisle Belediye Tüketim vergisini 53 adet aboneye göre hesaplayıp gönderdiğini, 2017-2018-2019 yıllarına ait gerçek abone sayısına göre Belediye Tüketim vergisi tutarını belediyeye ödemediğini, bu hususta bilgi de vermediğini ileri sürerek 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 35.maddesi uyarınca fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 150.918,00-TL'nin tahakkuk tarihinden işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalı şirketten tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, yargı yolu itirazında bulunarak, alacağa konu paranın belediye vergisine ilişkin olduğunu, vergi mahkemelerinin görevine girdiğini, adli yargıda doğrudan dava konusu edilemeyeceğini, 213 sayılı VUK ve tahsil aşamasında ise 6183 sayılı kanunun uygulanacağını, davacı idarenin kendisine verilen yetki çerçevesinde yasal prosedürü işletmeksizin doğrudan dava açmakta hukuki yararı bulunmadığını savunarak davanın usulden reddini dilemiştir.
İlk derece mahkemesince, dava konusu edilen alacağın 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunundan kaynaklanan vergi alacağı olduğu, söz konusu elektrik tüketim vergisinin Kanunun 39. maddesi gereğince elektrik enerjisini tedarik eden davalı tarafından tahsil edilerek öngörülen süre içerisinde davacı belediyenin hesaplarına aktarılması gerektiği, dava konusu alacak vergi alacağı olduğundan yine Kanunun 98. maddesin gereğince tahsili aşamasında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve bunların ek ve tadilleri hükümlerinin uygulanacağı ve Kanunun 102. maddesine göre de Belediye Başkanı ve sayılan görevlilerin Vergi Usul Kanununu uygulamakta yetkili olduğu, dava konusu vergi alacağının tahakkuk, takip ve tahsiline ilişkin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda öngörülen usul ve esaslar uygulanmaksızın doğrudan adli yargı mercinde alacak davası açılmasında davacının hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine dair verilen karar davacı tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, ilk derece mahkemesince taraflarca gösterilen delillerin toplanmasında ve değerlendirilmesinde esas ve usul bakımından hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; davacı vekili tarafından süresinde temyiz harcı yatırılarak temyiz talebinde bulunulmuş, ancak temyiz dilekçesi süresinde verilmemesine rağmen kamu düzenine ilişkin hususlar bakımından temyiz talebi değerlendirilmiştir.
Vergi mahkemesi; idarenin vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin iptal ve tam yargı davalarına bakmakla görevli idari mahkemedir. Vergi mahkemesi, görev alanı kanunda sınırlı bir şekilde sayılan özel bir ilk derece mahkemesidir ve idari yargı alanında görev yapan özel mahkeme niteliğinde olduğundan, görevleri kanun yoluyla 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun 6. maddesinde açıkça belirlenmiştir. Buna göre, genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalar vergi mahkemelerinde görülecektir.
Somut davada; uyuşmazlık Belediye tüketim vergisinin davacı ...’ye ödenmemesi nedeniyle alacak istemine ilişkindir. Davalı, özel hukuk tüzel kişisi olsa da 6446 sayılı enerji Piyasası Kanun’dan kaynaklı olarak kamusal iş niteliğinde olan enerjinin iletimi hizmetini yerine getirmektedir. Şu halde; davalının dağıtımını yapmış olduğu elektrik yönünden uygulanması gereken vergi oranının belirlenmesi ve idari işlemin terkin edilmesi ve ardından tespit edilen bedelin tahsiline karar verilmesi gerekeceğinden, uyuşmazlığın idari yargı yerinde incelenip değerlendirilerek dava konusu hakkında karar verilmesi gerekeceğinden, mahkemenin yargı yolu bakımından görevsizliği nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken yanılgı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
İlk derece mahkemesi kararının, yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmasına karar verilmiş olduğundan, HMK'nın 373. maddesinin birinci fıkrası uyarınca, iş bu karara karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının da kaldırılmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanun'un 371. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 19.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.