"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1234 E., 2022/2119 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 4. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2018/266 E., 2021/98 K.
Taraflar arasındaki ayıpsız misli ile değişim davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili;...plaka sayılı aracı 05.06.2017 garanti başlangıç tarihli olarak 13.04.2018 tarihinde 179.250 TL bedel ile satın aldığını, bir hafta sonra 20.04.2018 tarihinde aracın arızalanması nedeniyle davalı şirketin yetkili servisine götürdüğünü, yetkili servisçe yapılan incelemede araçta frenleme sistemi, mirrorlink bağlantısının yapılamaması, tavan iç aydınlatmasının sürekli açık olduğuna ilişkin arızaların tespit edildiğini, aracın 69 gün boyunca yetkili serviste kaldığını, araçta meydana gelmiş arızalara ilişkin geçmiş servis kayıtlarının mail yoluyla istendiğini, ancak gönderilmediğini, 29.06.2018 tarihinde aracın tamir edildiği söylenip teslim edildiğini, araca ait geçmiş iş emirlerinin çıktısının davalı şirketçe verilmediğini, sadece bilgisayar ekranının fotoğraflanmasına izin verildiğini, bilgisayar ekran görüntülerinden 24.07.2017 tarihinde otomatik hız sabitleme arızası nedeniyle servise götürüldüğü, 23.08.2017 tarihinde cruise control (hız sabitleyici) arızası ve tavan lambasının sürekli yanıyor olduğu, daha önce aracın BSI kutusunun değiştiği, arızanın devam ettiğine ilişkin servis notunun yer aldığını, 20.04.2018 tarihinde de araç frenleme arızası, mirrorlink bağlantısının yapılamaması ve tavan lambasının sürekli açık kalması şikayetleriyle aracı servise götürdüğünü, araçta 2 kez BSI beyni, 1 kez ABS beyni, 1 kez radar beyni, 1 kez araç gösterge değişikliği yapıldığını ve tüm işlemlerin frenleme sistemiyle alakalı olduğunu belirterek aracın 69 gün boyunca serviste kalması nedeniyle azami tamir süresinin aşılması, araçtaki arızaların genel olarak frenleme sistemine ilişkin olması ve arızaların sürekli tekrarlaması sebebiyle davaya konu aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; araçtaki şikayetlerin yetkili servisçe garanti kapsamında giderilmiş olduğunu, halihazırda aracın herhangi bir problemi olmadığını, aracın kullanılmaya ve araçtan faydalanılmaya devam edildiğini, bir an için araçta ayıp olduğu varsayıldığında da davacı tarafın var olduğunu iddia ettiği problemlerin aracın kullanımına ve araçtan faydalanılmaya engel olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu aracın satın alındıktan bir ay ve henüz 2.628 km’de iken ortaya çıkmış önemli arıza niteliğinde olduğu, aktif güvenlik sistemi arızasının kullanım hatasından kaynaklanmayan, imalat hatasına dayalı, tüketicinin makul olarak beklediği faydalanmayı kısıtlayıcı ve seyir güvenliğini tehlikeye düşürecek nitelikte olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile...plakalı ... şasi numaralı, Peugeot marka, 3008 GT Line 1.6 Blue HDI 120hp EAT6 tipi 2017 model aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; mahkemece yapılan keşfin yokluklarında yapıldığını, karara esas alınamayacağını, aracın 08.11.2019 tarihinde davacı tarafından adliye otoparkına getirildiğini ve şirketin de aynı saatte adliyede hazır olduğunu, adliye bahçesinde aracın yüzeysel olarak incelendiğini, aracın Medeniyet Üniversitesi Kuzey Kampüsü'nde incelemeye alındığını, aracın ayrıntılı incelenmesi sırasında kendilerine haber verilmediği için keşif mahallinde bulunamadıklarını, rapordaki teknik eksiklik ve çelişkilerin giderilmediğini, itirazlarının mahkemece değerlendirilmediğini, araçtaki ayıp iddialarının doğru
olmadığını, bilirkişi raporunun karar vermeye elverişli olmadığını, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; ilk derece mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; mahkemece verilen keşif günü saatinde aracın adliye otoparkında hazır bulundurulduğu, keşif tutanağından da anlaşılacağı üzere keşfe taraf vekillerinin katıldığı, keşif tutanağında imzalarının bulunduğu, bu itibarla davacı vekilinin keşif günü ve saatinin kendilerine bildirilmediği yönündeki iddialarının dosya içeriği ile uyuşmadığı, hukuki dinlenilme hakkının ihlalinden bahsedilemeyeceği, bilirkişi raporuna göre aracın üretimden kaynaklı gizli ayıplı olduğu ve Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği'nin 10/4 maddesi ile belirtilen; binek otomobiller için azami tamir süresinin 30 iş günü olarak belirlenmesi karşısında, aracın 69 gün serviste alı konulduğu, azami tamir süresinin de aşıldığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; aracın 08.11.2019 tarihinde davacı tarafından adliye otoparkına getirildiğini ve şirketin de aynı saatte adliyede hazır olduğunu, adliye bahçesinde aracın yüzeysel olarak incelendiğini, aracın Medeniyet Üniversitesi Kuzey Kampüsü'nde incelemeye alındığını, aracın ayrıntılı incelenmesi sırasında kendilerine haber verilmediği için ayrıntılı inceleme sırasında keşif mahallinde bulunamadıklarını, rapordaki teknik eksiklik ve çelişkilerin giderilmediğini, itirazlarının mahkemece değerlendirilmediğini, araçtaki ayıp iddialarının doğru olmadığını, bilirkişi raporunun karar vermeye elverişli olmadığını, davacı yanın aracı yetkili servis tarafından onarılmış ve teslim edildiği, onarım hakkını kullandığından misli ile değişim istenemeyeceğini, kabul kararı verilecekse de takyidatlardan ari olmasının gerektiğini, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, aracın ayıpsız misli ile değişimi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 370 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile 371 inci maddesi.
2.6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un Tüketicinin Seçimlik Hakları başlıklı 11 inci maddesi şöyledir:
"Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;
Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,
seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz.
Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.
Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi haklarından birinin seçilmesi durumunda bu talebin satıcıya, üreticiye veya ithalatçıya yöneltilmesinden itibaren azami otuz iş günü, konut ve tatil amaçlı taşınmazlarda ise altmış iş günü içinde yerine getirilmesi zorunludur. Ancak, bu Kanunun 58 inci maddesi uyarınca çıkarılan yönetmelik eki listede yer alan mallara ilişkin, tüketicinin ücretsiz onarım talebi, yönetmelikte belirlenen azami tamir süresi içinde yerine getirilir. Aksi hâlde tüketici diğer seçimlik haklarını kullanmakta serbesttir.
Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya bedelden yapılan indirim tutarı derhâl tüketiciye iade edilir.
Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça karşılanır. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir."
3.Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliğinin Servis İstasyonlarının Sorumlulukları başlıklı 10/4 üncü maddesi şöyledir:
"Kullanım ömrü süresince, malın yetkili servis istasyonlarındaki bakım ve onarım süresi azami tamir süresini geçemez. Bu süre, garanti süresi içerisinde mala ilişkin arızanın yetkili servis istasyonuna veya satıcıya bildirimi tarihinde, garanti süresi dışında ise malın yetkili servis istasyonuna teslim tarihinden itibaren başlar. Tüketici arıza bildirimini; telefon, faks, e-posta, iadeli taahhütlü mektup ve benzeri bir yolla yapabilir. Uyuşmazlık halinde bildirime ilişkin ispat yükümlülüğü tüketiciye aittir. Satış sonrası hizmetlere ilişkin olarak tüketicilerin iletişime geçebilmesi için üretici veya ithalatçı tarafından bir telefon hattı tahsis edilmesi durumunda, bu hat ile ilgili olarak üretici veya ithalatçı olağan ücret tarifesinden daha yüksek bir tarife seçemez."
3.Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve keşif tutanağına göre davalının keşif esnasında bulunduğu ve haberdar olduğu, bilirkişi raporunun taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine açık, itirazları karşılar nitelikte olduğu ve özellikle istinafta ileri sürülmeyen hususların temyizde ileri sürülemeyeceğini anlaşılmakla usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.