"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1557 E., 2022/1414 K.
DAVA TARİHİ :16.07.2020
KARAR :Davanın kısmen kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ :Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI :2020/271 E- 2021/571 K
Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılardan Dicle EDAŞ vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılardan Dicle EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; Kızıltepe İlçesi Atlıca Köyünde ikamet etmekte olup davalı Dicle EDAŞ'ın mesken abonesi olduklarını, davalı şirketçe köylere jeneratör dağıtılıp mazot satılarak elektrik ihtiyacını bu şekilde sağlamak amacıyla bir yeni sistem kurulduğunu, bu sistemin yürürlükteki mevzuata aykırı olduğunu, sistemin hayata geçirilmesi için 40 tane köyün elektriği mono faza düşürüldüğünden diğer iki hattan elektrik alan evlerin elektriğinin kesildiğini, ayrıca köyün içme suyu kaynağının üç faz elektrikle çalıştığından dolayı içme suyuna dahi ulaşılamadığını, davalı ...'ın kuruluş amacını yerine getirmeyip Dicle EDAŞ ile birlikte elektrik kesintisi yoluna gittiği ileri sürerek, davalı şirketlerin jeneratörle elektrik dağıtım işi yapma şeklinde yarattığı muarazanın önlenmesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
1. Davalı Dicle EDAŞ; Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nde şirketin elektrik dağıtımını nasıl yapması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığını, tarımsal sulamada kaçak elektriğin önüne geçebilmek için jeneratörle enerji verme yoluna gidildiğini, mağduriyete sebebiyet vermemek adına köyde su dağıtımı yapılabilmesi için yakıt ve bakım masrafları da dahil sabit jeneratör hizmeti vermek istediklerini, Dicle Bölgesinde kaçak kullanımın fazla olduğunu, bunun da kamu zararı oluşturduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ...; elektrik aboneliği sözleşmesinin davacılar ile diğer davalı Dicle EDALŞ arasında yapıldığını, abone ilişkisi kapsamında enerji açma ve kapama işlemlerinin münhasıran diğer davalı tarafından yerine getirildiğini, davacının talepleri elektrik dağıtımına ve bunun kalitesine ilişkin olup; bundan tamamen dağıtım şirketinin sorumlu olduğunu, dağıtım işleminin işleyiş ve aksamasından hiçbir şekilde sorumlu tutulamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı Dicle EDAŞ tarafından jeneratörle gerçekleştirilen elektrik dağıtımının sürekli ve kesintisiz sağlayamayacağı, borcu bulunan abonelere ve kaçak elektrik kullanılması durumunda davalı şirket tarafından yapılması gerekenlere ilişkin mevzuatta düzenleme bulunduğu gerekçesiyle; davalı Dicle EDAŞ tarafından jeneratörle elektrik dağıtımı yapmak suretiyle gerçekleştirilen enerji dağıtımının yönetmelik hükümlerine ve abonelik sözleşmesine aykırı olduğunun tespitine, Mardin İli Kızıltepe ilçesi Atlıca Köyüne temin edilen elektrik enerjisinin 3 faz(trifaze) bağlantısı olarak tesis edilmesi gerekirken elektrik enerjisinin monofaze seviyesine düşürülmesi suretiyle oluşan muarazanın men'ine, yaratılan muarazanın davalı ... ile ilgisi olmadığı gerekçesiyle, davalı ... yönünden açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Dicle EDAŞ vekili; Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nde şirketin elektrik dağıtımını nasıl yapması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığını, tarımsal sulama da kaçak elektriğin önüne geçmek için jeneratörle enerji verme yoluna gidildiğini, mağduriyete sebebiyet vermemek adına köyde su dağıtımı yapılabilmesi için yakıt ve bakım masrafları da dahil sabit jeneratör hizmeti vermek istediklerini, Dicle Bölgesinde kaçak kullanımın fazla olduğunu, bunun da kamu zararı oluşturduğunu, bilirkişi raporu gerçeklikten ve objektif verilerden uzak olduğunu, şikayete konu mahallenin beslendiği fiderde tarımsal sulama borcunun çok fazla olmasından kaynaklı monofaz aboneler etkilenmeyecek şekilde trifaz (üç faz) elektrik ile çalışan tarımsal sulama trafoları için şebekede modifikasyon çalışmaları yapıldığını, borcu olmayan trifaze cihaz çalıştıran vatandaşların mağdur olmaması adına jeneratörün teknik kurulumu yakıtı ve bakımı karşılanmak üzere jeneratör temin edildiği, mevzuat gereğince şirketin kaçak trafoya elektrik vermesi gibi bir yükümlülüğü olmadığını, köy içme sularının Marsu'nun sorumluluğunda olduğunu, köylülerin diğer abonelik bağlantılarından elektrik almaları ve bölgedeki yüksek kaçak enerji kullanılmasından dolayı elektrik akımını güçsüzleştirdiğini, bundan dolayı sürekli elektrik kesintisi olduğunu, elektrik kesintisinin önüne geçmek için sürekli olarak elektrik tellerinin ve trafoların onarım ve bakımını yaptığını, elektrik trafo merkezlerinden elektriğin tamamen kesilmediği, sadece tri fazdan mono faza düşürüldüğünü, mesken abonelik sözleşmelerinde enerjinin mono fazdan verildiği, abone sahibi meskeninde güç artırımı talebinde bulunuyorsa Dağıtım Sistemine Bağlantı Anlaşmasının içinde yazılı olan yükümlülükleri (tadilat projesi, dağıtım şirketine enerji müsaderesi, depo fark bedeli, iç tesisat tadilatı ve sayaç değişikliği) yerine getirerek başvuru yapması gerektiğini, ancak bu eksiklikler yerine getirildiğinde tri faz verilebileceğini ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davalı şirketin trafoya gelen akımı trifazdan monofaza düşürülmesinin yönetmelikte karşılığı bulunmadığı, dengesiz yüklenmeye neden olacağının belirtildiği, mahallindeki olası kaçak kullanımların nasıl tespit edileceği ve müeyyidesinin ne olacağının Yönetmelikte belirlendiği, Yönetmelikte davalının elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisini ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlaması gerektiği gerekçesiyle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Dicle EDAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Dicle EDAŞ vekili; istinaf dilekçesinde sunduğu sebepler tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı şirketçe yaratılan muarazanın önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 1 inci maddesine göre; "Bu Kanunun amacı; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin yapılmasının sağlanmasıdır."
2. 30 Mayıs 2018 tarihinde Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nin "Tedarikçilerin yükümlülükleri" başlığı altında yer alan 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; tedarikçilerin, elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlayacağı hüküm altına alınmıştır.
3. Değerlendirme
Tüketiciye kaliteli ve kesintisiz olarak sunulması gereken elektrik enerjisinin ilgili mevzuatta belirtilmeyen şekilde jeneratör sistemi ile sunulmaya çalışılmasının yönetmelik ve abonelik sözleşmesine aykırı olduğunun tespiti ile üç faz bağlantısı olarak temin edilen elektrik enerjisinin tek faz seviyesine düşürülmesi sebebiyle oluşan muarazanın menine karar verilmiş olmasına, ayrıca İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının gerekçeli karar başlıklarında TEİAŞ 16. Bölge Müdürlüğünün yazılmasının mahallinde düzeltilebilecek maddi hata niteliğinde bulunmasına göre, davalı tarafın temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.