"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/425 E., 2022/1105 K.
DAVA TARİHİ : 16.08.2013
KARAR : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mersin 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/170 E., 2019/425 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; sunmuş olduğu sağlık hizmetleri nedeniyle usulüne uygun olarak düzenlenerek davalı kuruma verilen Şubat 2012 dönemine ait faturalara ilişkin daha önce yasa gereği avans olarak ödenen fatura tutarından, fatura tarihi ile KİK kaydı tarihi uyuşmadığı gerekçesiyle 44.573.66 TL, trafik kazasında süre kaydı olmadığı halde fatura kesim süresinin aşıldığı gerekçesiyle 18.034,78 TL ve lazer fiber malzeme bedeli olarak örnekleme dolayısıyla yansımalarıyla birlikte 35.051.61 TL ve 56.976,56 TL faiziyle birlikte toplamda 154.636,61 TL haksız kesinti yapıldığını belirterek, neticeten Şubat ve Nisan 2012 dönemleri için düzenlenen faturalardan 6.903,82 TL faiz kesintisi ile birlikte haksız yere kesilen toplam 161.540,42 TL'nin kesintinin yapıldığı tarihlerden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; Özel Sağlık Hizmeti Sunucuları ile arasında yapılmış olan 2011 yılı Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesinin 4.6 ncı maddesinde; "Bu sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan ve sağlık hizmet sunucusuna yapılan yersiz ödemeler ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte sağlık hizmeti sunucusunun kurumda tahakkuk etmiş alacağından mahsup edilir. Kurumdan tahukkuk etmiş alacağı veya yeterli alacağı bulunmayan sağlık hizmet sunucuları için kurum kurum alacağı genel hükümlere göre tahsil edilir.“ düzenlemesine yer verildiğini, davalının dava konusu ettiği kesintiler ile ilgili yapılan incelemelerde 56.976.56 TL faiz kesintisinin muhasebe kayıtlarında bulunamadığını, kayıtlarda Şubat 2012 dönemi 5.786.779.75 TL avans karşılığı olarak 5.486.033,51 TL ile mutabakata varıldığından 300.746,24 TL fark ile bu farkın faizi olan 40.562,29 TL olmak üzere toplam 341.308,53 TL kesinti yapılarak 14418103 nolu fiş ile kuruma devredildiğini, dava dilekçesinde talep konusu edilen 6.903,82 TL faiz kesintisinin de kurum muhasebe kayıtlarında bulunamadığını, kayıtlarda Nisan 2012 dönemi 5.583.806,00 TL avans karşılığı 5.466.358,92 TL mutabakata varıldığından dolayı meydana gelen 117.447,08 TL'lik fark ve bu farkın faizi olan 16.414,27 TL olmak üzere toplam 133.61,35 TL kesinti yapılarak 14418103 nolu fiş ile Kuruma devredildiğini, Maliye Bakanlığı'nca hazırlanmış olan 08.03.2007 tarih ve 26456 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Genel Tebliğ ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim Kantrol Kanunu'nun 71 inci maddesi ve 19.10.2009 tarih ve 26324 sayılı Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğin 12 nci maddesinde ödemelerden doğan kurum alacaklarında faiz uygulanacağının düzenleme altına alındığını, davacının faiz kesintisi dışındaki diğer talepler ile ilgili bilgi ve helgeler Kocatepe Sağlık ve Sosyal Güvenlik Merkezi Fatura ve İnceleme Kontrol Servisi'nde bulunmakta olduğunu, buna ilişkin belgelerin mahkemeye sunulacağını belirterek 2011 yılı sağlık hizmeti satım alım sözleşmesinin 4.6 ncı maddesindeki düzenleme gereğince kesinti yapılmasında hukuka aykırı bir yön bulunmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu Şubat 2012 dönemine ait faturaların evrak kabul tarihi 13.03.2012, inceleme bitiş tarihi 15.01.2013, mutabakat tarihi 16.01.2013 Nisan 2012 dönemine ait faturaların evrak kabul tarihi 11.05.2012, inceleme bitiş tarihi 29.01.2013, mutabakat tarihi ise 29.01.2013 olması ve bilirkişinin inceleme sonucunda fazla ödemelerin taraflarca ortakça kararlaştırıldığı hasar fatura teslim tarihi ile mutabakat tarihi arasında uzun bir süre olduğu, bu sürenin davalı tarafından geçirildiği, buradan kaynaklanan zarardan davacının sorumlu olmayacağı, davalı kurumun faturaları teslim almasının akabinde uzun süre incelemede bekletmesi 2014 SUT ve Genel Sağlık Uygulama Yönetmeliği'nin ve fazla ödenen avans için faiz talep edilebileceğinin düzenlenmemesi de gözetilerek davacı tarafından yapılan kesintinin usul yasaya uygun olmadığı, bunun toplam miktarının da bilirkişi tarafından 161.540,42 TL olarak hesaplandığı gerekçesiyle 161.540,42 TL'nin kesinti tarihlerinden itibaren ödenecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, kesintinin yapılmasına neden olan kanun hükmünün oldukça açık olduğunu, 2011 yılı Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesinin 4.6 ncı maddesinde ''Bu sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan ve sağlık hizmeti sunucularına yapılan yersiz ödemeler, ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte sağlık hizmeti sunucusunun Kurumda tahakkuk etmiş alacağından mahsup edilir. Kurumdan tahakkuk etmiş alacağı veya yeterli alacağı bulunmayan bulunmayan sağlık hizmeti sunucuları için kurum alacağı genel hükümlere göre tahsil edilir.'' düzenlemesine yer verildiğini, yersiz ödemelerin tahsilinin kendileriyle imzalanmış olan sözleşme ile düzenlenmiş bulunması ilgili sözleşmede ise Kurumlarıyla yapılacak yersiz ödemelerin tahsilinde faiz hesaplanacağının belirtilmiş olması nedeniyle, Sağlık hizmet sunucularının yanlış, eksik veya hatalı işlemleri sonucu kendilerine yapılan yersiz ödemeler için faiz hesaplaması ve bu şekilde ortaya çıkan yersiz ödemelerde "Kurum hatasının aranmaması gerektiği" şeklinde görüş belirttiğini, Maliye Bakanlığı'nca hazırlanmış olan 08.03.2007 tarih ve 26456 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Genel Tebliğ ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim Kontrol kanunun 71 inci maddesi ve 19.1012009 tarih 26324 sayılı Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğin 12. maddesinde ödemelerden doğan kurum alacaklarına faiz uygulanacağının düzenleme altına alındığını ileri sürerek; ilk derece mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamında yaptırılan tüm bilirkişi incelemelerinin birbirini teyit ettiği, taraflar arasında mevcut 2007 yılı Sağlık Hizmetleri protokolü imzalandığı, protokolün taraflarca feshi ihbar olmadığı sürece (aksi taraflarca ileri sürülmemekle) birer yıllık sürelerle uzadığından devam ettiği kabul edilerek 2011 yılı Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesinin 4.6 ncı maddesinin taraflar arasında uygulanamayacağı, yine 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesindeki kamu zararı (ilgili madde: “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.”) tanımı ile taraflar arasındaki avans ödemesinin kamu zararı ile bir bağlantısı ya da benzerliği bulunmaması, taraflar arasındaki ilişkinin sözleşmeye dayalı olması sebebiyle kesintilerin yapılamayacağı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Davalı Kurum vekili; istinaf dilekçesinde bildirdigi sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2012 yılına ilişkin faturalardan yapılan haksız kesintilerin, kesinti tarihinden itibaren tahsiline ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
a. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü Fatura Bedellerinin Ödenmesi Konulu 2011/62 sayılı Genelge'de, Sağlık Kurum faturalarının teslimi, incelenmesi ve ödeme işlemlerinde fatura dönemi teslimi ile ilgili kısmı şöyledir:
“Sağlık kurumları tarafından ayın birinci günü ila son günü arasında verilen tedavi hizmetlerine ilişkin düzenlenen fatura, takip eden ayın birinci gününden 15 inci (onbeş) gününe (15 inci gün dahil), 15 inci (onbeş) günün resmi tatile rastlaması halinde ise takip eden ilk iş gününe kadar ki süre içinde Kuruma teslim edilmemesi halinde teslim edildiği ayın 15 inci (onbeş) günü; bu süre içinde teslim edilmeyen faturalar ise, Kuruma teslim edildiği ayı takip eden ayın 15 inci (onbeş) günü teslim edilmiş olarak kabul edilir. Sağlık hizmeti sunucuları, fatura ve eki belgeleri Kurumun www.sgk.gov.tr adresinde duyurulan ilgili birime teslim edeceklerdir. Fatura ve eki belgeler, iadeli taahhütlü posta yoluyla Kuruma gönderilmesi halinde postaya veriliş tarihi, normal posta ile gönderilmesi halinde ise Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih esas alınarak işlem görecektir.”
b.5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 71 inci maddesi şöyledir:
“Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.”
c. 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu'nun 59 uncu maddesi şöyledir:
“Trafik kazaları nedeniyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer resmi ve özel sağlık kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedellerinin kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın "Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı"; Yasanın geçici 1.maddesi ile de "Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce meydana gelen trafik kazaları nedeniyle sunulan sağlık hizmet bedellerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı, sözkonusu sağlık hizmet bedelleri için bu Kanunun 59 uncu maddesine göre belirlenen tutarın %20'sinden fazla olmamak üzere belirlenecek tutarın üç yıl süreyle ayrıca aktarılmasıyla anılan dönem için ilgili sigorta şirketleri ve Güvence Hesabının yükümlülüklerinin sona ereceği.."
3. Değerlendirme
1. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından 19.10.2012 tarih ve 829455 sayılı yazısında “Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığına hitaben yazılan 02.10.2012 tarih ve 10217 sayılı yazınızda; tıbbi malzemelerle ilgili kesintiler nedeniyle mağduriyet yaşadığınızı, trafik kazaları faturalarında 4 aylık süreyi aştığı gerekçesiyle ödemelerinizin yapılmayıp faturaların tümünün kesintiye uğradığı ifade edilmiştir. Yapılan değerlendirmede trafik kazalarına bağlı tedavilerin faturalandırılmasında 4 aylık dönem sonlarında süre kısıtlaması kaldırılmış olup, trafik kazası faturalarında bu sürenin aşılmasının kesinti nedeni sayılmaması gerektiği, ayrıca söz konusu yazınız tıbbi malzeme kesintisiyle ilgili değerlendirme yapılması amacıyla Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü Tıbbi Malzeme Daire Başkanlığına iletilmiştir.” şeklinde belirtilmiştir.
2. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü'nün 18.09.2012 tarih ve 335232 sayılı yazısında “... 22.06.2012 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan ve 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren listelerde “Lazer Fiber” isimli olan malzemelere yer verilmiş olan malzemelere yer verilmiş olması nedeniyle bu tarihlerden itibaren ilgili SUT oduna eşli “Lazer Fiber” malzemelerin fatura bedellerinin ödenmesine ile ilgili olarak 2011/62 sayılı genelge hükümleri doğrultusunda işlem yapılması uygundur. Ancak bu tarihten önce ödenmeyen “Lazer Fiber” malzemelerle ilgili olarak il müdürlüklerimizin, barkod bazında MEDULA'dan bu malzemenin onaylı olup olmadığının ... adresini kullanarak kontrolünü yapması ve onaylı olduğu bilgisi bulunan barkodlara ilişkin fatura geri ödemelerinde Kurumumuzca yayınlanan 2011/62 sayılı genelge ve fatura inceleme usul ve esaslarına göre işlem yapılması hususunda bilgilerinizi rica ederim.” şeklinde bildirildiği görülmüştür.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve davalı Kurum yazışmalarına göre usul ve kanuna uygun olup, davalı vekili tarafından ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.04.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.