"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/37 E., 2022/1093 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 1. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2019/447 E., 2020/321 K.
Taraflar arasındaki ayıplı malın ayıpsız misli ile değişimi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafça istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacının başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar tarafından temyiz edilmiş olup davalı ...Ş. tarafından duruşma talep edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyize konu edilen kararda dava değerinin duruşma sınırının altında olduğu anlaşılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davalı ...Ş.’nin duruşma isteğinin reddine, davalıların temyiz dilekçelerinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; 25.11.2016 tarihinde trafiğe çıkan ... Benz Vito/Metris/V sınıfı model WDF 447703 13 237024 şasi nolu aracının 28.01.2017, 23.05.2017, 30.06.2017 ve 11.07.2017 tarihlerinde aynı sebepten kaynaklanan arızalar nedeniyle onarım gördüğünü, 1 yıl içerisinde sürekli olarak gerçekleşen benzer arızalar sebebiyle aracı istenilen şekilde kullanamadığını ve araçtan umulan faydayı sağlayamadığını, start-stop arızası şikayeti ile toplamda 4 kez servise gittiğini, araçta gizli ayıp söz konusu olduğunu, karşı tarafa gerekli ihbarları yapmış olmasına rağmen cevap verilmediğini, her an aracın bozulması ihtimalinin söz konusu olduğunu, bu durumun tüketicinin üründen beklediği yararı düşürdüğünü belirterek dava konusu ayıplı aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi, mümkün değilse araç bedelinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizinden az olmamak kaydıyla avans faiziyle birlikte davalı şirketten tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... ... A.Ş. cevap dilekçesinde; ayıp ihbarının süresinde olmadığını, bedel iadesinin ve değişim koşullarının oluşmadığını, araçtaki ayıbın aracın misli ile değiştirilmesi gerektirecek kadar esaslı olmadığını, ücretsiz onarım hakkı kapsamında sorunun serviste giderildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... Tic. Türk A.Ş. cevap dilekçesinde; aracın imalatçısı veya ithalatçısı olmadıklarını, dava konusu araçta üretim hatası ve sözleşmeden dönmeyi gerektirecek hiçbir arıza bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu araçtaki davacının iddia ettiği arızanın giderildiği, 19.03.2020 havale tarihli raporda, bilirkişi heyeti tarafından araçta mevcut haliyle herhangi bir arızanın tespit edilmediği, dolayısıyla aracın misli ile değişimi ya da bedel iadesi koşullarının oluşmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinafa Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; aracın 28.01.2017, 23.05.2017, 30.06.2017 ve 11.07.2017 tarihlerinde aynı sebepten kaynaklanan arızalar nedeniyle onarım gördüğünü, 1 yıl içerisinde sürekli olarak gerçekleşen benzer arızalar sebebiyle aracın istenilen şekilde kullanılamadığını ve araçtan umulan faydanın elde edilemediğini, bilirkişi heyetince her ne kadar keşif sırasında test sürüşü yapılmış ise de normal kullanımda meydana gelen arızanın keşif sırasında olmamasının her zaman olmadığı anlamına gelmeyeceğini, dosya kapsamındaki servis kayıtları ile birlikte dava konusu araca ilişkin tüm servis kayıtları celp edilerek teknik bilirkişi incelemesi yapılması gerektiğini, araçta ayrıca ESP arızası ve çarpışma önleme asistanı arızasının da mevcut olduğunu, servis hizmetine rağmen bu arızaların tam olarak giderilemediğini, aracın objektif olarak taşıması gereken niteliklere haiz olmadığını belirterek kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davaya konu aracın, satın alındığı tarihten itibaren ortaya çıkan ve davalıya ihbar ile aracın yenisi ile değiştirilmesi talebine dayanak teşkil eden arızaları davanın devamı sırasında dahi tekrarlanmakla; bu kadar süre servise giden, tamirine karşın tekrarlanan arızalar taşıyan ve talebin niteliğine göre davalı yanca yenisi verilmedikçe iade edilmesi de gerekmeyen araçtan, yasanın aradığı anlamda sürekli yararlanıldığını kabule olanak bulunmadığından koşulları gerçekleşen aracın ücretsiz yenisi ile değiştirilmesi talebinin kabulüne karar verilmesi gerektiğinden davacının istinaf başvurusunun kabulüne; İzmir 1. Tüketici Mahkemesinin 20.10.2020 tarih, 2019/447 Esas, 2020/321 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne; dava konusu ... Benz Vito/Metris/V sınıfı model WDF 447703 13 237024 şasi nolu ... plakalı aracın davalılara iadesi halinde ayıpsız misli ile değiştirilmesine, infaz sırasında ayıplı ürünün temin edilememesi halinde İİK’nın 24 üncü maddesi gereğince işlem yapılmasına ve kararın infazı anında davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarının gözetilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... ... A.Ş. temyiz dilekçesinde; dava konusu araçta davacının iddia ettiği gibi mevcut herhangi bir arıza bulgusuna rastlanılmadığını, dava konusu şikayetlerin huzurdaki dava vukuu bulmadan önce ücretsiz onarım hakkı kapsamında onarımının yapıldığını, dava konusu araçta imalattan kaynaklanan bir ayıp bulunmadığını, aracın bu hali ile beklenen yararı sağlayarak kullanılabilir durumda olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesince; davacının seçimlik hakkını onarım yönünde kullanmış olduğu, onarım neticesinde arızanın giderildiği, bu hâli ile malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebinin TMK'nın 2 nci ve 6502 sayılı Kanun'un 11 nci maddeleri uyarınca hakkaniyete ve taraflar arasındaki hak ve menfaatler dengesine aykırı olacağı gözetilerek; usul ve kanuna uygun olan İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının ayıp nedeniyle seçimlik hakkı olan onarım hakkının kullanılması sebebiyle tüketilmiş olduğundan huzurdaki dava ile başka bir hak ileri sürülmesinin mümkün olmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
2. Davalı ... Tic. Türk A.Ş. temyiz dilekçesinde; davacının maliki olduğu dava konusu ... plakalı aracın imalatçısı veya ithalatçısı olmadıkları için kendilerine husumet tevcih edilemeyeceğini, ... olduğu servis hizmeti çerçevesinde, davacının şikayetlerinin 147857-147287-145542 numaralı iş emirleri ve ilgili evraklardan da görüldüğü üzere aracın servis kontrollerini gerçekleştirdiğini, araçta gizli veya açık herhangi bir ayıba, imalat hatasına rastlanmadığını ve her seferinde aracı çalışır vaziyette tespit isteyene teslim ettiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, satın alınan aracın garanti süresi içerisinde sürekli arızalanması nedeniyle misli ile değiştirilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
13.06.2014 ... ve 29029 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Garanti Belgesi Yönetmeliğinin tüketicinin diğer hakları başlıklı 9 uncu maddesi şu şekildedir.
“(1) Tüketicinin, ücretsiz onarım hakkını kullanması halinde malın;
a) Garanti süresi içinde tekrar arızalanması,
b) Tamiri için gereken azami sürenin aşılması,
c) Tamirinin mümkün olmadığının, yetkili servis istasyonu, satıcı, üretici veya ithalatçı tarafından bir raporla belirlenmesi, durumlarında; tüketici malın bedel iadesini, ayıp oranında bedel indirimini veya imkan varsa malın ayıpsız misli ile değiştirilmesini satıcıdan talep edebilir. Satıcı, tüketicinin talebini reddedemez. Bu talebin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.
(2) Malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması halinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil ... etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.
(3) Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, satıcı, malın bedelinin tümünü veya bedelden yapılan indirim tutarını derhal tüketiciye iade etmek zorundadır.
(4) Tüketicinin, malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakkını seçmesi durumunda satıcı, üretici veya ithalatçının, malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebinin kendilerine bildirilmesinden itibaren azami otuz iş günü içerisinde, bu talebi yerine getirmesi zorunludur.
(5) Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen raporun, arızanın bildirim tarihinden itibaren o mala ilişkin azami tamir süresi içerisinde düzenlenmesi zorunludur.”
3.Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre; Garanti Yönetmeliğinde ve yasada düzenlenen maddelere göre dava konusu aracın 4 kez servise gittiği halde arızasının halen devam ettiği ve giderilemediği bu nedenle araçtan yasanın aradığı anlamda sürekli yararlanıldığını kabule olanak bulunmadığından araçtaki ayıptan dolayı 25.11.2016 tarihli faturaya göre aracın satıcısı olan davalı ... Tic. Türk A.Ş.nin ve aracın ithalatçısı olan davalı ...nin müteselsilen sorumlu tutulmaları gerektiğinden, mahkeme kararı yerinde olmakla davalıların temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.