"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/367 E., 2022/133 K.
KARAR : Davanın kabulüne
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davalı vekili
Taraflar arasındaki istirdat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda bozmaya uyan Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; ortaklığın giderilmesi davası neticesinde dava konusu taşınmazı alabilmek için davalıya taviz bedeli ödemek zorunda kaldığını, taşınmazın taviz bedeline tabi olmadığını, kayıtlardaki ... Vakıfnamesinin incelenmesi gerektiğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakların saklı kalması kaydıyla, 42.500 TL'nin ödeme tarihinden faizi ile tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; ... Vakfının kadim ve sahih olduğunu, taviz bedeli ödenmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 07.07.2015 tarihli ve 2013/239 E., 2015/216 K. sayılı kararıyla taşınmaz üzerinde şerh konulmuş olan ... Vakfı'nın miri arazide teşkil edilmiş olmakla gayri sahih vakıf niteliğinde bulunduğu, taviz bedeline tabi olmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKI YARGILAMA SÜRECI
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karsı davalı vekili temyiz isteminde bulunmustur.
2. Dairece verilen 09.04.2018 tarihli ve 2016/14437 E., 2018/3704 K. sayılı ilamla;".. taşınmaza ait tapu kaydı ilk tesisinden itibaren tüm dayanakları ile birlikte getirtilmeli, vakıf durumunu gösterir kayıtlar ve dayanılan diğer belgeler, vakfiye kapsamında, Vakıflar Genel Müdürlüğünden kayda işaret edilmiş vakfın türü hakkında bilgi alınmalı, tapu kaydı üzerinde bu konuda uzman üniversite (Hukuk Fakültelerinin Medeni Hukuk kürsülerinde görevli) öğretim üyeleri arasından oluşturulacak üçlü bir bilirkişi heyetiyle birlikte mahallinde keşif yapılarak, davaya konu vakıf ve şerhinin sahih olup olmadığının tespiti amacıyla, yukarıda anılan maddi ve hukuki olgular gözönüne alınarak dava konusu uyuşmazlık hakkında yöntemince bir araştırma yapılarak, denetime ve hüküm kurmaya elverişli, bilimsel verilere uygun şekilde bilirkişi heyetinden rapor alınmalı ve varılacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi..." gerekçesiyle karar bozulmustur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporu doğrultusunda, dava konusu arazinin kuru mülkiyeti ile birlikte temlik edildiğine dair açıklamanın bulunamaması halinde bağ vasfındaki taşınmazın sadece aşarı ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan olduğunun düşünüldüğü, buna göre dava konusu taşınmazın Vakıflar Kanunu'nun 18 inci maddesi gereği tavize tabi olmayacağı gerekçesiyle; davanın kabulü ile 42.500 TL taviz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 25.10.2022 tarihli ve 2022/7262 E., 2022/8171 K. sayılı ilamıyla, Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili; dava konusu taşınmaz üzerinde "Erkiletli Mehmet Paşa Vakfı" şerhinin bulunduğunu, kadim ve sahih vakıflardan olduğunu, ilk tesis tarihinden itibaren nizamnamelere uygun aktarıldığını, yargılama sırasında ayrık görüş bildiren bilirkişi raporunun esas alınması gerektiğini, aynı mevkiye yönelik farklı dosyalarda alınan raporlarda taviz bedelinin alınması gerektiğinin belirtildiğini ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taşınmaz kaydında bulunan vakıf şerhi nedeniyle ödenen taviz bedelinin istirdadı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
5737 sayılı Vakıflar Kanunu, 27.02.2008 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış ve aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Sözü edilen Kanunun 18 inci maddesinin birinci fıkrası; "Tapu kayıtlarında, icareteyn ve mukataalı vakıf şerhi bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde veya tasarrufundaki taşınmazlar, işlem tarihindeki emlak vergisi değerinin yüzde onu oranında taviz bedeli alınarak serbest tasarrufa terk edilir. Ancak miri arazilerden mukataalı hayrata tahsis edilmeyenler ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlar tavize tâbi değildir." hükmünü içermektedir.
3. Değerlendirme
Uyulan bozma ilamında belirtilen şekilde Mahkemece inceleme ve araştırma yapılarak alınan bilirkişi raporunda; dava konusu taşınmazın 3.502,17 m² yüzölçümüne sahip bağ vasfında olduğu göz önüne alınarak sadece aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan olmasının kuvvetle muhtemel olduğu, yarım dönümün üzerinde olması nedeniyle mülk arazi tanımına uygun düşmediği, bu şekilde taviz bedeline tabi olmadığının belirlendiği, işbu raporun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu anlaşılmakla, davalı tarafın karar düzeltme talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezası ile bakiye harcın karar düzeltme isteyene yükletilmesine,
14.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.