"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2306 E., 2022/799 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Artvin Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/477 E., 2021/516 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraflarca istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacının başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; Artvin Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğünden kiralayarak devraldığı dava konusu alanı davalıya 03/07/2021 tarihine kadar 52 aylığına kiraladığını, kira bedellerinin ödenmemesi üzerine davalı hakkında icra takibi başlattığını, takibe konu kira alacağının kira sözleşmesinin feshedildiği 28/08/2019 tarihine kadarki kira bedellerine ilişkin olduğunu ancak davalının itirazda bulunduğunu, kira bedelinin kullanım alanlarına göre belirlendiğini ve kiracının Milli Emlaka veya başka bir kuruma ödeme yapmış olmasının kira sözleşmesi kapsamında kullandığı alanın kira bedelini ödememesine gerekçe olmadığını ileri sürerek, takibe vaki itirazın iptali ile takibin devamına ve davalı borçlunun icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; davacının kiralama hakkı bulunmadığı bir yeri kiralamak suretiyle bedel talep ettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 14/10/2021 tarihli ve 2020/477 E., 2021/516 K. sayılı kararıyla; dava konusu uyuşmazlıkta, alt kira sözleşmesindeki kiralanan alanın, asıl kira sözleşmesindeki alanı taşarak belirlenmesinin alt kira sözleşmesinin geçerliliğini etkilemeyeceği, bu yüzden denetime elverişli hesap bilirkişi raporuyla tespit edildiği üzere davalının alt kira sözleşmesindeki kiralayan davacı belediyeye karşı ödenmeyen 112.179,87 TL asıl alacak, 37.916,13 TL gecikme faizi borcu olduğu, davalı kiracı tarafından Hazineye toplam 962,00 TL ecrimisil bedeli ödendiği, davalı tarafın zapt dolayısı ile oluşan zararının öncelikle faiz alacağından düşürülmesi gerektiği, buna göre davalının 112.179,87 TL asıl alacak, 36.954,13 TL gecikme faizi kadar alacaklı olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davalının itirazının 112.179,87 TL asıl alacak ve 36.954,13 TL gecikme zammı yönünden iptaline, fazlaya ve icra inkar tazminatına ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
1. Davacının İstinaf Sebepleri
Davacı; icra takip aşamasında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesinde öngörülmüş olan gecikme zammı oranında faiz talep ettiğini, davalı tarafça karar aşamasına kadar bu konuda bir itirazda bulunulmadığını kira sözleşmesinin 3. maddesinde ödenmeyen kiralara gecikme zammı oranında faiz uygulanacağının belirtilmiş olduğunu, buna rağmen Mahkemece yasal faize hükmedilmesinin ve yine davalı tarafça yapılan ecrimisil ödemesinin alacaktan mahsup edilmesinen hatalı olduğunu ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın tümden kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalının istinaf sebepleri
Davalı; 23/12/2016 tarihli kira sözleşmesi ve kira şartnamesi uyarınca teslim edilmesi gereken alanların tarafına teslim edilmediğini, davacının Artvin Milli Emlak Müdürlüğü ile yapmış olduğu protokole aykırı davranarak tasarruf yetkisi verilmeyen ve protokole dahi konu olmayan taşınmazı kiraya verdiğini, davacı ile imzalamış oldukları 23/12/2016 tarihli kira sözleşmesi devam ederken 27/09/2019 tarihinde tarafına T.C. Artvin Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından Ecrimisil İhbarnamesi gönderilerek yer işgali altında cezai işlem uygulandığını savunarak, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 16/05/2022 tarihli ve 2021/2306 E., 2022/799 K. sayılı kararıyla; davalının istinaf yoluna başvurmadığı dikkate alınarak yapılan değerlendirme neticesinde, davalının ödemekle yükümlü olduğu kira alacağı ve yan giderleri ödediğini ispatlayamadığı, ilk derece mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda temerrüt tarihlerinin kira sözleşmesine uygun olarak esas alındığı, ana para ve gecikme faizi yönünden yapılan hesaplamanın usul ve yasaya uygun olduğu, ancak kira sözleşmesinde geçerli olan nisbilik ilkesi gereği olarak davalının yükümlülüğü kira borcunu ödemek olduğu halde ecrimisil bedelinin ödenmesi gereken kira bedelinden düşülmesinin, alacak likit olduğu ve davalının itirazının haksızlığına karar verildiği halde icra inkar tazminatına hükmedilmemesinin, işleyecek döneme ilişkin faiz türü ve oranı dava konusu edilmediği halde mahkemece bu yönde karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle; davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında davanın kısmen kabulü ile davalının itirazının 112.179,87 TL asıl alacak ve 37.916,13 TL gecikme zammı yönünden iptaline, hükmedilen asıl alacağın %20'si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalı temyiz dilekçesinde özetle, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yinelemiş ayrıca istinaf kanun yoluna başvurmadıkları hususunun gerçeği yansıtmadığını, süresinde vermiş olduğu istinaf dilekçesi nazara alınmaksızın sadece davacının istinaf sebepleri değerlendirilmek suretiyle verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek, bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C.Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kira ilişkisinden kaynaklanan alacağın tahsiline yönelik başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2.1. Bölge Adliye Mahkemesince veri kararının içermesi gereken hususları düzenleyen 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 359 uncu maddesi;
''(1) Karar aşağıdaki hususları içerir:
a) Kararı veren bölge adliye mahkemesi hukuk dairesi ile başkan, üyeler ve zabıt kâtibinin ad ve soyadları, sicil numaraları.
b) Tarafların ve davaya ilk derece mahkemesinde müdahil olarak katılanların kimlikleri ile Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin adı, soyadı ve adresleri.
c) Tarafların iddia ve savunmalarının özeti.
ç) İlk derece mahkemesi kararının özeti.
d) İleri sürülen istinaf sebepleri.
e) Taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan veya olmayan hususlarla bunlara ilişkin delillerin tartışması, ret ve üstün tutma sebepleri, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebep.
f) Hüküm sonucu ile varsa kanun yolu ve süresi.
g) Kararın verildiği tarih, başkan ve üyeler ile zabıt kâtibinin imzaları.
ğ) Gerekçeli kararın yazıldığı tarihi.
(2) Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında, açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.
(3) Bölge adliye mahkemesi, başvurunun esastan reddi kararında, ileri sürülen istinaf sebeplerini özetlemek ve ret sebeplerini açıklamak kaydıyla, kararın hukuk kurallarına uygunluk gerekçesini göstermekle yetinebilir.'' hükmünü içermektedir.
3.Değerlendirme
1. Somut olayda; İlk Derece Mahkemesince verilen karara karşı, her iki tarafça istinaf başvurusunda bulunulduğu, ancak Bölge Adliye Mahkemesince davacı tarafın istinaf başvurusunun incelenmesine rağmen, davalı tarafın istinaf başvurusu hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmediği anlaşılmaktadır.
2. Buna göre, davalı tarafın istinaf başvurusu hakkında bir incelemeyi içermeyen Bölge Adliye Mahkemesi kararı, usul ve kanuna aykırıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca usulden BOZULMASINA,
Bozma sebebine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16/01/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.