"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/372 E., 2022/1253 K.
KARAR : Davanın açılmamış sayılması
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; abonesiz kaçak elektrik kullandığı belirlenen davalının bu nedenle tahakkuk ettirdiği tutarları ödemediği gibi bu amaçla başlattığı takibe de itiraz ettiğini ileri sürerek; takibe vaki itirazın iptali ile takibin devamına ve lehlerine % 40 icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 18.12.2014 tarihli ve 2013/124 E. 2014/820 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 11.03.2019 tarihli ve 2017/15747 E., 2019/1860 K. sayılı ilamıyla; hükme esas alınan bilirkişi raporunun hesaplama yönteminin, kaçak tutanak tarihi olan 16.07.2010 tarihinde yürürlükte olan yönetmelik hükümlerine uygun olmadığı gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın 19.01.2022 tarihli celsede taraflarca takip edilmemesi nedeniyle Hukuk Muhakemeleri Kanunun 150 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlemden kaldırıldığı, işlemden kaldırılan dava dosyasının aynı Kanun'da belirtilen üç (3) aylık süre içerisinde taraflarca yenilenmediği gerekçesiyle, davanın 150 nci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı; 19.01.2022 tarihli duruşmada dosyanın işlemden kaldırılması kararı verilmekle yetinildiğini, ayrıca duruşma zaptının taraflara tebliğ edilmediğini, dosyada tebligat çıkarmaya yeter miktar gider avansının da mevcut olduğunu, hukuki dinlenilme hakkının ve yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunma hakkının ihlal edildiğini, dosyanın işlemden kaldırıldığı taraflarına bildirilmediği ve tebliğ edilmediği için yasal süresi içerisinde dosyanın yenilenmesinin yapılamamış olup bu durumun mağduriyete neden olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kaçak elektrik kullanımından kaynaklanan alacağın tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 73 üncü maddesi ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) “Hukuki dinlenilme hakkı” başlıklı 27 inci maddesi, T.C. Anayasası’nın (Anayasa) hak arama hürriyetini düzenleyen 36 ıncı maddesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (Sözleşme) adil yargılanma hakkına ilişkin 6 ıncı maddesi nazara alındığında; davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını mahkemenin açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini içeren bu hakkın ve yargılamanın aleniliği ilkelerinin gerçekleşmesinin en önemli aracı duruşma yapılmasıdır. Duruşma günü celseye katılma imkânı olmayan taraf buna ilişkin mazeretini bildirip belgeleyerek (ve bildirim giderlerini yatırarak) duruşmanın ertelenmesini isteme olanağına sahiptir.
2. 6100 sayılı Kanun’un konu ile ilgili 150 nci maddesinin birinci fıkrası “Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir”; aynı maddenin altıncı fıkrası “İşlemden kaldırılmasına karar verilmiş ve sonradan yenilenmiş olan dava, ilk yenilenmeden sonra bir defadan fazla takipsiz bırakılamaz. Aksi hâlde dava açılmamış sayılır.” şeklinde düzenlenme yer almaktadır.
3. O hâlde duruşma tayin edilerek, usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan yalnız biri duruşmaya katılırsa gelmeyen tarafın geçerli mazeret gönderip göndermediği, gerekli masrafın karşılanıp karşılanmadığı incelenerek; gelen tarafın bu mazeret dilekçesine karşı beyanına göre, dosyanın işlemden kaldırılmasına ya da kaldırılmamasına karar verilecektir. Anılan hususların uygulanabilmesi için, her şeyden önce tarafların usulüne uygun davet edilmiş olmaları gerekmektedir.
4. 6100 sayılı HMK'nın uygulama alanını adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinde tutulacak kayıtlar ile yazı işleri hizmetlerinin yürütülmesi ve bu işlemlerde UYAP'ın kullanılmasına dair usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkartılan Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği'nin 52. maddesi gereğince tebligat işlemleri 7201 sayılı Tebligat Kanunu ile Tebligat Kanunu uyarınca çıkarılan yönetmeliğe göre fiziki ya da elektronik ortamda yapılacaktır. Elektronik tebligat usulünün düzenlendiği Tebligat Kanunu'nun 7/A maddesindeki düzenleme ve Elektronik Tebligat Yönetmeliği hükümleri de dâhil olmak üzere, Tebligat Kanunu ve çıkarılan Tebligat Yönetmeliği hükümleri incelendiğinde, duruşma gününün UYAP'tan öğrenilmesi usulünün uygulanabileceğine yönelik bir düzenlemeye yer verilmediği görülmektedir.
3. Değerlendirme
1.Davacı vekilinin 13.10.2021 tarihli dilekçesiyle aynı tarihli celse için mazeretli sayılmasını talep ettiği görülmektedir. Mahkemece davacı vekilinin mazereti kabul edilerek, duruşmanın 19.01.2022 tarihine bırakılmasına ve duruşma gününün UYAP'tan öğrenilmesine karar verilmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere, duruşma gününün UYAP'dan öğrenilmesi usulünün uygulanabileceğine yönelik bir düzenlemeye Tebligat Kanununun 7/A maddesi ve Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde yer verilmemiştir. HGK 2017/10-1824 E. 2021/520 sayılı kararı da bu doğrultudadır.
2. O halde mahkemece davacı vekilinin mazereti kabul edildiğine göre, yeni duruşma gün ve saati davacı vekiline usulüne uygun davetiye ile bildirilerek yargılamaya devam edilmesi; usulüne uygun tebliğe rağmen gelmez ise davanın işlemden kaldırılması gerekirken 19.01.2022 tarihli celseye tarafların katılmaması nedenleriyle takipsiz bırakılan davanın sonrasında açılmamış sayılmasına karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
09.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.