"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/464 E., 2022/1081 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tatvan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/187 E., 2021/553 K.
Taraflar arasındaki ayıplı mal davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; sahibinden.com adlı sitede tramersiz ve hasar kaydı olmadığı belirtilen 2014 model Renault marka aracı 04.08.2020 tarihinde davalıdan 122.000,00 TL'ye satın aldığını, davalının kendisine 21.05.2020 tarihli ekspertiz raporunu verdiğini, satın aldığı aracın şuan Esenyurt ilçesinde otoparkta çekili vaziyette durduğunu, ilan kaldırılmış olduğundan kendisinde olmadığını, aracı aldıktan 2 veya 3 gün sonra aracın motorundan anormal seler gelmeye başlayınca aracı tamirciye götürdüğünü, tamircinin aracın ağır hasarlı olduğunu bir ekspertize götürmesi gerektiğini söylediğini, ekspertizden alınan 19.08.2020 tarihli raporda, aracın ağır hasarlı olduğu, hatta aracın km'si ile oynandığının tespit edildiğini, bunun üzerine davalıyı arayıp durumu anlattığını, aracın bedeli olan 122.000,00 TL'yi iade etmesini ve aracı teslim almasını söylediğini, davalının ise bu talebini kabul etmeyeceğini söylediğini, haricen yaptığı piyasa araştırmasında aracın 70.000,00 TL'ye satılabileceğini öğrendiğini, bunun üzerine davalıya 20.08.2020 tarihinde ihtar çekerek 7 gün içerisinde araç bedelinin iadesi ile aracı teslim edeceğini bildirdiğini, aracı kullanmadığını belirterek, ayıplı aracın iadesine ve ödediği 122.000,00 TL'nin yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini, talebi kabul görmez ise bilirkişi incelemesiyle aracın satış tarihindeki piyasa değerinin ve maddi zararının tespit edilerek fazladan ödenen bedelin davalıdan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını, müvekkilinin aracını sahibinden.com adlı internet sitesinde satışa çıkardığını bilahare davacı ile görüştüklerini, davacının aracı bizzat inceledikten sonra müvekkilinin ekspertiz raporu düzenlenmesini talep ettiğini ancak davacının ekspertiz raporu ücretinden kaçınarak rapor düzenlenmesini kabul etmediğini, bunun yerine müvekkilinin elinde mevcut olan 21.05.2020 tarihli ekspertiz raporunu referans kabul ettiğini, bir şoför arkadaşına test ettirdikten sonra satışın gerçekleştirildiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 14.09.2021 tarihli bilirkişi raporunda; dava konusu 06 HC ... plakalı aracın kaporta aksamı incelendiğinde, kaput iç kısmının boyanmış olduğu, ön panel, sağ ön podye ile sağ ve sol ön şasenin işlemli olduğu, sağ ön direk kaynaklı işlemli, orta iç direk kısmi işlemli boyalı olduğu, alınan ... no'lu ekspertiz raporunda, aracın ön kısımlarından ağır işlemli olduğu, motor kısımlarında supap ayarı için kapakların sökülmüş olduğu, aracın ön kısımlarından ve özellikle sağ ön direğin kaynak işlemli olduğu, bu tip kusurların makine ekipman ve uzman görüşü olmadan anlaşılmasının mümkün olmayacağı, aracın ağır hasarlı olup tamir bakım görmesi, aracın muhtelif kaportasının boyalı ve işlemli olması hususunun ayıp olarak değerlendirilebileceğinin tespit edildiği, ayıbın gizli ayıp niteliğinde olduğu, davalı satıcının satılanın ayıbından ayıbı bilmese dahi sorumlu olduğu, davacının sözleşmeden dönme ve bedel iadesini talep etmesinin iyiniyet ve hakkaniyete aykırı olmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davacının ayıptan doğan haklardan sözleşmeden dönme ve bedel iadesi talebinin kabulü ile; .... Noterliğinin 04.08.2020 tarihli ve 16145 yevmiye nolu araç satış sözleşmesinin dönme nedeniyle sona erdiğinin tespitine, 2014 model Renault marka ... şasi nolu aracın tüm takyidatlardan ari olarak davalı tarafa iadesine, 122.000,00 TL araç bedelinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı; aracın satış tarihinin 2020, Mahkeme kararının ise 2021 tarihli olduğunu, gerek döviz gerekse de enflasyon artışları neticesinde fiyatların aşırı derecede yükseldiğini ve bu aşamada kendisinin zarar ettiğini, satış bedelinden indirim hakkını da seçimlik olarak dava dilekçesinde belirttiğini, yargılamanın ve hakkaniyetin gerçek şartlara göre yapılması gerektiğini, aracı satın aldığı tarihten itibaren hiç kullanmadığı gibi aracın otoparka çekili olduğunu, ayrıca ödediği 122.000,00 TL'nin yasal faiziyle tarafına ödenmesi gerektiğini ifade ederek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 227 nci maddesinde alıcıya tanınan haklar yenilik doğurucu yani tüketilen haklardan olduğu, alıcının bunlardan ancak birini kullanabileceği başka bir anlatımla terditli olarak talepte bulunamayacağı, davacının gerek ihtarnamede, gerek dava dilekçesi ve hatta istinaf dilekçesinde sözleşmeden dönme ve bedel iadesi talebini kullandığının anlaşıldığı, davacı tarafın ileri sürdüğü araç bedellerinin artması ve hakkaniyete aykırı sonuçların gerçekleştiği iddiasının bu bakımdan ve bu davanın konusu olmadığından yerinde görülmediği, davacının dava dilekçesinde yasal faiz talebinde bulunduğunun anlaşıldığı, dava konusu araç halen davacıda olup, birlikte ifa kuralları uyarınca ancak aracın iade edildiği tarihten başlamak üzere yasal faize hükmedilebileceği, Mahkemece davacının talebi olmasına karşın faize hükmedilmemesinin yerinde olmadığını gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulü ile; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden karar verilerek, davacının ayıptan doğan haklardan sözleşmeden dönme ve bedel iadesi talebinin kabulü ile; .... Noterliğinin 04.08.2020 tarihli ve 16145 yevmiye nolu araç satış sözleşmesinin dönme nedeniyle sona erdiğinin tespitine, 2014 model Renault marka ... şasi nolu aracın tüm takyidatlardan ari olarak davalı tarafa iadesine, 122.000,00 TL araç bedelinin, aracın takyidatlardan ari olarak fiilen teslim tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı; istinaf sebeplerini tekrar ederek, onarım bedeli veya bedelden indirim talebinin değerlendirilmediğini, aradan 29 ay geçtikten sonra aynı paranın iadesinin dahi kararın bozulması için geçerli bir sebep olduğunu ifade ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; taraflar arasında yapılan satış sözleşmesine konu aracın ayıplı olduğu iddiasına dayalı sözleşmeden dönme ve bedel iadesi, olmadığı takdirde ise ayıp oranında satış bedelinden indirim istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 227 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine ve özellikle davacının talebinin terditli dava mahiyetinde olduğu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 227 nci maddesinde alıcıya tanınan haklar yenilik doğurucu yani tüketilen haklardan olup alıcının bunlardan ancak birini kullanabileceği, alıcının terditli olarak talepte bulunamayacağı, davacının seçimlik hakkını sözleşmeden dönme yönünde kullandığı hususunda tereddüt olmadığının anlaşılmış olmasına göre usul ve kanuna uygun olup, davacının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.