"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2926 E., 2022/3209 K.
DAVA TARİHİ : 09.06.2017
SAYISI : 2021/195 E., 2022/228 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit ve teminat mektubunun iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı Bakanlık ile imzaladıkları 23.12.2015 tarihli ''Uçaksavar Topçeker Aracı Temin Sözleşmesi'' kapsamında 20 adet uçaksavar topçeker aracını tedarik etmek yükümlülüğü altına girdiğini ancak siyasi konjonktür ve ülkemize uygulanan ambargo nedeniyle pilot ortakları tarafından araç motorlarının temin edilemediğini, sözleşmenin yerine getirilememesinde kusurunun bulunmadığını ileri sürerek; sözleşme gereğince ... ... Bankası A.Ş. ... ... şubesince davalı lehine düzenlenmiş olan 11.12.2015 tarihli, TMDZ 15-14-4665 numaralı ve 72.000,00 Euro bedelli kesin teminat mektubu nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitini, davalı idarenin haksız ve hatalı fesih işleminin geçersizliğini, taraflar arasındaki muarazanın giderilmesini, teminat mektubunun iadesini, teminat mektubunun nakde çevrilmesi halinde davaya istirdat olarak devam edilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava konusu sözleşmenin davacının da aralarında bulunduğu ... ortaklığı ile imzalandığını, bu nedenle mecburi dava arkadaşlığı söz konusu olup davacının tek başına dava açamayacağını, sözleşme hükümlerinin yerine getirilmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının da aralarında yer aldığı yüklenici tarafın ... ortaklığı olup aralarında adi ortaklık bulunduğu, adi ortaklardan birisi tarafından açılan davanın dinlenme imkânı bulunmadığı, makul süre içerisinde de eksikliğin giderilmediği gerekçesiyle, aktif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle açılan davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; sözleşmenin pilot ortağı olan Belarus firmasını davaya dahil etmek için Mahkemece süre verilmişse de pilot ortağa gönderilen ihtarnamenin henüz tebliğ edilmediğini, Belarus'un Ukrayna-Rusya savaşından en çok etkilenen ülke olduğunu, firmadan davaya dahil olma yönünde irade beyanı almak için mücbir sebep bulunduğunu, ara karar süresinin uzatılması aksi halde davanın niteliğini değiştirmek için davanın tümden ıslah edilmek üzere süre verilmesi talebinin dikkate alınmadığını, esasında sözleşme kapsamında verilen teminat mektubunda sadece şirketin imzasının olması nedeniyle birlikte dava açma zorunluluğunun bulunmadığını, kaldı ki teminat mektubunun nakde çevrilmesi halinde kendilerinin zarara uğrayacağını ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Mahkemece, adi ortak tarafından tek başına dava açılması sebebiyle, davada yer almayan diğer adi ortağın davaya katılımının veya muvafakatinin sağlanması için davacıya kesin süre verildiği, verilen kesin süre içinde dava dışı adi ortağın davaya dahilinin sağlanamadığı, keza dosya kapsamında istinaf aşamasında dahi dava dışı ortağa ulaşıldığına dair bir bilgi ve belgenin bulunmadığı, davanın sözleşmenin davalı idare tarafından feshinin geçersizliği ve muarazanın giderilmesine ilişkin olması nedeniyle sözleşmeyi imzalayan adi ortaklarca birlikte açılmasının gerektiği, dava dışı ortağın muvafakatının alınması halinde davacının yasal süreler içerisinde her zaman dava açma hakkının bulunduğu gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde bildirdiği sebepleri ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; muarazanın giderilmesi, borçlu olunmadığının tespiti ve teminat mektubunun iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 620 ve devamı maddeleri.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 51 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçelere, davaya konu 23.12.2015 tarihli sözleşmenin davacı şirket ile pilot ortağı ... .......................firmalarından oluşan ... ortaklığı ile davalı kurum arasında imzalandığı, adi ortaklığın tüzel kişiliği bulunmadığından ortaklardan sadece birinin dava açma ehliyetinin bulunmadığı, verilen kesin süre içerisinde davacı ortak tarafından açılan davaya, dava dışı ortağın muvafakatinin sağlanamadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.