"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/181 E., 2019/188 K.
DAVA TARİHİ : 07.02.2014
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraflarca temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı şirket tarafından müvekkili hakkında üç farklı yer için abonesiz elektrik kullandığından bahisle 11.06.2013 tarihinde bir adet, 26.03.2013 tarihinde iki adet olmak üzere ayrı ayrı 62.323,00'er TL bedelli kaçak elektrik kullanım cezaları tahakkuk ettirildiğini, bu cezaların hukuka aykırı ve fahiş olarak hesaplandığını, kaçak tespit tutanaklarının usulüne uygun düzenlenmediğini ileri sürerek; toplam 186.969,00 TL'den borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 14.07.2015 tarihli ve 2014/151 E., 2015/723 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne davacının davalıya 24.03.2013 tarihli ve 87115 sayılı kaçak elektrik tespit tutanağına istinaden 62.323,22 TL, aynı tarihli 91069 sayılı tutanağa istinaden 60.316,79 TL ve aynı tarihli 89715 sayılı tutanağa istinaden 60.316,79 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 03.04.2017 tarihli ve 2015/16251 E., 2017/4509 K. sayılı ilamıyla; "...Somut olayda,davalı çalışanları tarafından düzenlenen kaçak elektrik tespit tutanaklarında, davacı tarafından, abonesiz şekilde tarımsal sulama amaçlı elektrik kullandığı açıklanmış, bu tutanaklara istinaden davalı tarafından kaçak elektrik tahakkuku yapılmıştır.
Mahkemece yargılama sırasında bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişi tarafından düzenlenen raporda, parsel büyüklüğü, kaçak tespit yapılan tarihlerde ekili bitkinin türü ve bitki için gerekli sezon sulama süresi gibi zirai veriler dikkate alınarak kaçak elektrik tahakkuk bedeli hesaplanmıştır. Mahkemece alınan bu hesaplama şekli benimsenerek yazılı şekilde karar verilmiştir. Tutanak tarihinde davacının tarımsal sulama amaçlı kaçak elektrik kullandığı sabit olduğundan, Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerine göre kaçak elektrik bedeli hesabı yapılması gerektiği, sulama sezonuna göre belirlenen çalışma saatleri esas alınarak hesaplanma yapılamayacağı kuşkusuzdur. Yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; mahkemece, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilerek, öncelikle dosya yeniden bilirkişi kuruluna verilerek davalı kurumun davacı taraftan isteyebileceği kaçak elektrik bedelinin Elektrik Tarifeleri Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve bu yönetmelik gereğince yayınlanan 622 sayılı EPDK kararında belirlenen usül ve esaslarda açıklanan yönteme göre ve ortalama aylık çalışma saati 400 saat olarak alınarak yeniden hesaplanması için yeniden rapor alınması, davacının sorumlu tutulabileceği kaçak elektrik bedelinin duraksamasız belirlenmesi, daha sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. " gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilamından sonra alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile davacının davalıya 24.03.2013 tarihli üç tutanak için ayrı ayrı 8.216,97 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davaya konu tutanakların içeriğinde belirtilen hususun aksine 24.03.2013 tarihinde olay yerinde kaçak tespit tutanakları düzenlenmediği gibi davacıya imzalatılmadığını, 24.03.2013 tarihinden sonraki kısa süre içerisinde abone kaydını yaptırdığını, kaçak elektrik enerjisi tüketmediğini, tespitin yapıldığı tarihte ne pamuk ne de buğday bitkilerinin tarımsal sulama dönemi olduğunu, tarım arazisinin yüz ölçümü, kaç dekarında buğday kaç dekarında pamuk ekili olduğu kuyunun debisi, su randımanı sulanan alanın yüz ölçümü, sulama yapılırken ne kadar su tüketildiği ve sulama süresinin ve sulama sırasında ne kadar elektrik enerjisinin kullanıldığının belirlenmesi mümkünken elektrik enerjisinin kullanım saatini 400 saat olarak almanın haksız olduğunu, kaçak elektrik tutanakları ile ilgili olarak kamu davası ikame edildiğini, bilirkişi raporu alınarak kurum zararlarının ödendiğini, aynı konu ile ilgili olarak başka bir yargı merciince rapor aldırılıp sonucuna göre kurum zararı giderilerek hüküm verilmişken başka bir yargı merciinde farklı bir rapor aldırılarak karar verilmiş olmasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu, ceza dosyalarının celbi ile dosyalar üzerinden yapılacak inceleme ve davacının hala borç kaydının olup olmadığının sorulması ile dava konusu yerlerde yapılacak keşif ve alınacak bilirkişi raporu sonrası hüküm kurmak gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili; kaçak tespitine istinaden yönetmelik çerçevesinde kaçak tespit tarihini ve ekili ürünü baz alınarak geriye dönük kaçak tahakkuk hesaplaması yapıldığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunda bilirkişiler tarafından sulama gün ve saati üzerinden hesaplama yapıldığını ve daha düşük bir kaçak kullanım bedeli hesaplandığını, dosyanın bilirkişilere ek rapor için tevdii edilerek bu eksikliğin giderilerek yeniden rapor alınması talebinin göz ardı edildiğini, kaçak kullanım yokmuşçasına karar verildiğini, hesaplama yönteminin Yönetmelik hükümlerine göre yapıldığını, açılan davanın reddi gerektiğini, Mahkemece bilirkişi raporuna karşı yapılan itirazların değerlendirilmediğini ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kaçak elektrik kullanımına istinaden düzenlenen faturalara ilişkin olarak borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ile anılan Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından yayımlanan 29.12.2005 tarihli ve 622 sayılı kurul kararı.
3. Değerlendirme
1. Dosyadaki yazılara, Mahkemece uyulan bozma ilamı uyarınca davacının kaçak elektrik tükettiği gözetilerek araştırma yapılmış olmasına göre, tarafların sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2. Kaçak tespit tutanaklarının düzenlendiği tarihte yürürlükte olan Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen 622 sayılı kararın 1/E maddesinde, kaçak tahakkukunda esas alınacak bedeller belirlenmiştir. Buna göre; kaçak tazminat hesabında aktif enerji tarifesi alınacağından kayıp kaçak, dağıtım bedeli, perakende hizmet ve iletim, sayaç okuma bedelleri dikkate alınmaksızın aktif tarifenin 1,5 katı ve KDV uygulanarak hesap yapılacaktır.
3. Hükme esas alınan bilirkişi raporunun, yukarıda belirtilen 622 sayılı kurul kararında belirtilen usul ve esaslar dikkate alınarak hazırlandığı belirtilmiş ise de, bu yönden denetime elverişli olmadığı, sözü edilen kurul kararının 1/E maddesinin son fıkrasında "Müşteri olmayanların kaçak elektrik enerjisi kullanımlarındaki hesaplamalar, hangi abone grubu kapsamında değerlendirilebilecek ise o gruba ait tarife üzerinden yapılır." hükmüne aykırı olarak ticarethane tüketici grubuna uygulanan tarife birim fiyatları baz alınarak hesaplama yapıldığı,, ayrıca bozma ilamında açıkça Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin 13 ve 15 inci maddeleri uyarınca hesaplama yapılması gerektiği belirtildiği halde, Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin 26, 27 ve 46 ncı maddeleri yazılarak rapor hazırlanması yerinde görülmemiştir.
4. O halde Mahkemece; uyulan bozma ilamı uyarınca, Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve 622 sayılı kurul kararı hükümlerini dikkate alan, taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınması ve ulaşılacak sonuca göre uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması, doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi uyarınca taraflar yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine,
6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu davacı yönünden açık, davalı yönünden kapalı olmak üzere,
02.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.