"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/72 E., 2022/569 K.
DAVA TARİHİ : 27.09.2012
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda bozmaya uyan Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizce hükmün yeniden bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamı sonrası yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, davalı kurum ile 2005 tarihli ihale sonucu malzemeli yemek pişirme, dağıtım ve sonrası hizmet alımı işini taahhüt eden yüklenici sıfatıyla sözleşme imzaladığını, yapılan sözleşme uyarınca 27.12.2005 tarih ve 033-B2-951 sayılı ... ... Katılım Bankası A.Ş. ... Şube Müdürlüğünden alınan 102.000 TL bedelli kesin teminat mektubunun üstlenilen ... nedeniyle davalı kuruma verildiğini, şirketin bu teminat mektubu nedeniyle icraya maruz kaldığını, bu nedenle teminat mektubunun akıbetini davalı kurumdan sorduklarını, kurumca dava konusu yapılan teminat mektubunun şirketin vergi borcundan dolayı irat kaydedildiğini öğrendiklerini, oysa şirketin üstlendiği ... nedeniyle herhangi bir vergi ve sigorta borcu olmadığından yasa ve sözleşme gereği anılan kesin teminat mektubunun irata çevrilmesi ve vergi müdürlüğüne ödenmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek 102.000 TL kesin teminatın irat kaydedilme tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüyle 102.000 TL alacağın 23.11.2007 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) (13). Hukuk Dairesinin 03.03.2016 tarihli ve 2015/8706 E., 2016/6656 K. sayılı kararıyla; 102.000 TL kesin teminatın verilmesinin konu olduğu sözleşme nedeniyle davacının vergi ve Sosyal Sigortalar Kurumuna ilişkin borcunun olup olmadığı araştırılması sonrasında taraflarca imzalanan sözleşme hükümleri de dikkate alınmak suretiyle ihale konusunda uzman üç kişilik bilirkişi kurulundan açıklamalı, taraf, hakim ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne, 64.411,40 TL'nin 23.11.2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.09.2021 tarihli ve 2020/6200 E., 2021/9177 K. sayılı kararıyla; "Mahkemece, bozmaya uyulmuş ve bozmanın gereği olarak bilirkişi raporu ve tarafların itirazı üzerine ek rapor aldırılmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, ek raporun, davacı şirket temsilcisi tarafından bilirkişinin incelemesi amacıyla 05.02.2018 tarihinde dosyaya ibraz etmiş olduğu Gelir İdaresi Başkanlığı ... Vergi Dairesi Başkanlığı ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün 02.02.2018 tarihli yazısı ve eki belge örneği incelenmeksizin düzenlendiği, davalının işbu sebeple ek rapora da itiraz ettiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla; Mahkemece, davacı tarafından sunulan bahsi geçen belgelerin incelenmesine yönelik bilirkişiden ek rapor aldırılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi.." hususuna değinilerek bozulmuştur.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bozmaya uyan Mahkemece yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararla; bozma ilamı öncesi açıklanan gerekçelere ilaveten davacının davalı ile imzalanan sözleşme sebebiyle vergi borcunun bulunup bulunmadığı, davacı tarafça ibraz edilen 01.08.2007 düzenleme tarihli "borcu yoktur" yazısının geçerliliği araştırılmış, söz konusu yazının 30.07.2007 tarihindeki başvuruya istinaden düzenlendiği, ayrıca davacının davalı kurum ile imzalanan sözleşme gereğince 35 işçiyi asgari ücretle çalıştırdığı ve bu işçiler sebebiyle gelir vergisi ile damga vergisi toplamı 37.588,60 TL vergi borcu bulunduğu, söz konusu vergi borcunun davalı ile imzalanan sözleşmeden kaynaklandığı, dolayısıyla 01.08.2007 tarihli borcu yoktur yazısının bir etkisi bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 64.411,40 TL'nin 23.11.2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde, 22.06.2007 tarihinde biten sözleşmeden herhangi bir borç kalmadığını, şayet kalmış olsaydı gerek 08.2007 yılında alınan gerekse 12.09.2007 yılında alınan Gelir Kurumlar Vergisi, Katma değer Vergisi, Gelir Vergisi Stopajı Borcu Yoktur yazılarının alınamayacağını ve kurumun da bu yazıları veremeyeceğini, Mahkemece her ne kadar ... Vergi Dairesinden gelen yazı cevaplarına itibar edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de 16.01.2023 tarihinde ... Vergi Dairesi Başkanlığınca Mahkemeyi yanıltıcı bilgi ve belge gönderildiğini ve gerekli yasal soruşturmanın başlatılması İçin 16.01.2023 tarih ve 16226 sayı ile müracaatta bulunduklarını, tüm hak edişlerin alındığını ve sehven alınmayan 102.000 TL kesin teminat mektubunun 5 ay sonra irat olarak kaydedildiğini ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde, 29.12.2005 tarihinde akdedilen hizmet alımlarına ilişkin sözleşme hükümlerinden de anlaşılacağı üzere yüklenicinin Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin hizmetin kabul tarihine kadar ödenmemesi durumunda protesto çekilmesine gerek kalmaksızın kesin teminatların paraya çevrilerek borçlarına mahsup edilebileceğini ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki sözleşme nedeniyle irat kaydedilen teminat mektubu bedelinin faizi ile davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi.
2. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun 6 ncı maddesi gereği Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, bozma kararı gereğince inceleme ve araştırma yapıldğı kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin ve davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Mahkeme kararının ONANMASINA,
Fazla alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
6100 sayılı Kanun’un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
06.11.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.