"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2937 E., 2022/1817 K.
DAVA TARİHİ : 03.09.2019
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi
SAYISI : 2019/6 E., 2020/257 K.
Taraflar arasındaki ayıplı mal davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraflar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; 22.06.2018 tarihinde 2018 model ... ... St-Line aracı davacının sıfır olarak satın aldığını, aracın defalarca servise götürüldüğünü, onarıldığı belirtilerek teslim edildiğini ancak tekrar arızalandığını, süreklilik arzeden problemlerin başında aracın sarsması geldiğini, seyir halindeyken aracın gazda kesiklik yaptığını ve teklediğini, vites geçişlerinde sarsma yaptığını, yokuş kalkış desteğinin sürekli olarak ayarlanmasına rağmen çalışmadığını, donanımsal arızaların olduğunu, otomobilin serviste beklediğini, yararlanmama durumunun süreklilik arzettiğini belirterek, aracın ayıpsız misli ile değişimini, bu talebi yerinde görülmezse sözleşmeden dönülerek ayıplı malın satıcıya iadesini, satış bedelinin fatura tarihi olan 22.06.2018 tarihinden itibaren yasal faizi ile iadesini, bu talebide yerinde görülmezse ayıp oranında satış bedelinden indirim yapılarak dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalılardan tahsiline ve 5.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesini istemiş, 20.11.2019 tarihli talep açıklama dilekçesinde ve 18.09.2020 tarihli celsede aracın misliyle değiştirilmesi talebi yönünden davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... San. A.Ş. vekili; dava konusu aracın üretim bandından sağlam şekilde çıktığını, son kontrolleri yapılarak davacıya ayıptan ari bir şekilde teslim edildiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... ... Araçlar ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. vekili; dava dilekçesinin HMK'nın 119 uncu maddesinde aranan şartları taşımadığını, müvekkili şirket nezdinde tutulan servis kayıtları incelendiğinde davacının satın almış olduğu araçta herhangi bir ayıp bulunmadığının görüleceğini, yine de müşteri memnuniyeti kapsamında davacının aracın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesi talebinin ithalatçı firma ... Otosan A.Ş.'ye bildirildiğini, konunun ... Otosan tarafından değerlendirildiğini ve araç değişimini gerektirecek bir durum bulunmadığının bildirildiğini, bu bilgi davacı ile paylaşıldığı gibi müvekkili şirket tarafından ... 16. Noterliğinin 21.06.2019 tarih ve 18608 yevmiye numaralı ihtarnamesi keşide edilerek, araçta herhangi bir ayıp bulunmadığından dolayı değişim talebinin yerine getirilemediği bildirilmiş olmakla usul ve yasaya aykırı olarak ikame edilen davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının aracı davalı ... ... Araçlar San. ve A.Ş.'den satın aldığı, davalı ... ve Sanayi Tic. A.Ş.'nin aracın ithalatçısı konumunda olduğu, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a göre imalatçı, üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve kredi verenin ayıplı maldan ve tüketicinin sahip olduğu seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumlu olduğu, yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda; davacıya satılan araçta tespit edilen ayıpların üretim hatasından kaynaklandığı, baskı, balata, debriyaj sisteminin komple değiştirilmesi durumunda araçta değer kaybı olmayacağının bildirildiğinin görüldüğü, davacının aynı arıza şikayetiyle birçok kez servise başvurduğu, tamir tarihlerinin üzerinden kısa bir süre geçmesine rağmen aynı arızanın devam ettiği ve bilirkişice yapılan inceleme tarihinde dahi arızanın devam ettiği, tamir işleminin sonuçsuz kaldığının dosya kapsamı ile sabit olduğu, aracın satış değerinin 22.08.2018 tarihli faturaya göre 121.249,70 TL olduğu, Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 2016/14908 E., 2019/12357 K. sayılı kararında da açıklandığı üzere tüketicinin seçimlik haklardan hangisini seçtiğini bir kez bildirmekle seçim hakkını kullanmış olup, artık tercihini değiştiremezse de, davacının tamir hakkını seçmesine rağmen araçtaki sorunun giderilememesi nedeniyle davacının diğer seçimlik haklarını kullanmasının mümkün olduğu, tespit edilen sorunların halen devam ettiği, davacının araçtan almaktan beklediği faydanın, herhangi bir sorunla karşılaşmadan kullanabilmek ve ihtiyaçlarını karşılamak olduğu, aynı arızalardan kaynaklı defalarca kez aracının servise verildiği ancak her seferinde aynı sorunun yaşandığı, tamir edilmesi için verilen araçta aynı problemlerin meydana geldiği, bu haliyle davacının araçtan beklediği faydayı sağlamasının mümkün olmadığı gibi davacının ayıplı aracı kullanmaya ve kabul etmeye zorlanmasının da mümkün olmadığı anlaşılmakla, davalılar savunmalarında her ne kadar misli ile değişim talebinin kötü niyetli olduğunu ileri sürmüşseler de, davacının öncelikle tamir hakkının kullanılmasına rağmen ayıbın giderilememesi nedeniyle misli ile değişim talebinde bulunduğu, bu sebeple ilgili talebin TMK'nın 2 nci maddesindeki hakkaniyet ilkesine aykırılık oluşturmadığı, dava konusu araç TKHK'nın 8 inci maddesine göre ayıplı mal niteliğinde olduğundan, TKHK'nın 11/1-ç maddesi uyarınca aracın misli ile değişim koşulları oluştuğu kanaatiyle davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile davaya konu 77 BS 232 plaka sayılı, 2018 model ... yeni Eco sport ST line 1.5 L- ..., Sunroof modelli davaya konu otomobilin davalılar tarafından ayıpsız misli ile değiştirilerek davacı tüketiciye teslimine, bu mümkün olmadığı takdirde İcra İflas Kanunu'nun 24 üncü maddesinin uygulanmasına, araç üzerinde takyidatlardan ari olarak davalıya iadesine, araç üzerinde takyidat bulunması durumunda davalılarca teslim edilecek yeni araç üzerine takyidatların aktarılmasına, manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraflar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; sıfır kilometre aldığı aracı defalarca servise götürmek zorunda kaldığını, her seferinde aracın ayıplı olmadığı, hatanın giderildiği ileri sürülerek teslim edildiğini, en son dava açmak zorunda kaldığını, manevi olarak yıpratıldığını, bu aşamada dahi hakkını alamadığını beyan ederek manevi tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ......A.Ş. vekili; servis kayıtlarına göre araçta ayıp bulunmadığını, şikayetlerin giderildiğini, sorunların kullanıma bağlı olduğunu, bunların kullanım konforu sağlamaya yönelik sorunlar olup ayıptan kaynaklanmadığını, bilirkişi raporunun hükme esas alınamayacağını, arıza varsa onarımla giderilebileceğini, misli ile değişimin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davalı ... San. ve Tic. A.Ş. vekili; aracın üretim bandından sağlam olarak çıktığını, ayıptan ari olarak teslim edildiğini, TKHK'nın 8 inci maddesi anlamında ayıp bulunmadığını, davalı şirket uzmanlarınca incelenerek sonuçta, imalat standartlarını, teknolojisini ve ondan beklenen diğer faydaları ortadan kaldıracak nitelikte sorun tespit edilmediğini, seçimlik hakların TMK'nın 2 nci maddesi kapsamında iyi niyet kuralları çerçevesinde kullanılabileceğini, üretim hatası bulunmadığından misli ile değişime karar verilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu, kavrama sisteminin yenisi ile değiştirilmesi gerektiğini, ömürlü parçalar olması nedeniyle değer kaybı yaratmayacağının belirlenmesine rağmen çelişkili olarak gizli ayıp olduğunun raporlandığını, 30.000 km sorunsuz kullanılmış bir araçta gizli ayıp olduğu iddiasının gerçeği yansıtmadığını, bilirkişi raporu doğrultusunda kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; somut olayda, davacının, davaya konu aracı 22.06.2018 tarihli fatura ile ... Otosan yetkili bayii davalı ... ... Araçlar ve İnş. San. ve Tic. A.Ş.'den satın aldığı, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden anlaşıldığı üzere, davacının 08.08.2018 tarihinde, "100km üzerinde araç atlama yapıyor devir saati yükselip alçalıyor, seyir halinde birden araç kasma yapıyor", 17.08.2018 tarihinde "seyir halinde araç motor gücünü kesip tekleme yapıyor, vites geçişleri çok hissediliyor", 01.10.2018 tarihinde "start-stop çalışmıyor, seyir halinde kesiklik yapıyor", 01.11.2018 tarihinde "yağ basıncı düşük uyarısı veriyor, direksiyonda titreme var, yağ basıncı ile ilgili herhangi bir uyarıya rastlanmadığı, balans ayarı yapıldığı, mekanik işlemler", 12.03.2019 "dijital olarak hızı göstermiyor, vites geçişlerinde vuruntu, titreme var, bozuk yollarda arka kapılardan ses geliyor", 21.06.2019 tarihinde "klima çalışırken torpidodan cızırtı sesi gelmesi, araç yüke bindiği zaman titreme yapması", 21.08.2019 tarihinde "bakımdan sonra frene basınca titreme ve ötme var, araç yüke bindiği zaman titreme var" şikayetleri ile aracını davalı yetkili servis ... ... Araçlar ve İnş. San. ve Tic. A.Ş.'ye teslim ettiği, aracın ... kapsamında ücretsiz tamir edilerek davacıya iade edildiğinin anlaşıldığı, raporda meydana gelen arızaların aracın ilk satın alınması sırasında belli olmayacağı, kullanımı ile ortaya çıkacağı, kullanımdan kaynaklanmaması ve üretimden kaynaklı olması sebebiyle gizli ayıp niteliği taşıdığı sonucuna ulaşıldığından, benzer problemleri tekrarlayan araçtan beklenen faydanın sağlanmasının mümkün olmadığı, davacının aracı kullanmaya ve kabul etmeye zorlanamayacağı gerekçesiyle ayıpsız misli ile değiştirilmesine dair Mahkemenin ulaştığı sonucun usul ve yasaya uygun olup, davalıların istinaf nedenlerinin yerinde olmadığı, aracın satıcısı ve imalatçı/ithalatçısı olan davalılar aleyhine açılan davada gizli ayıplı olduğu kabul edilerek aracın misli ile değişimine karar verilmesi sebebiyle kişilik haklarının ne şekilde saldırıya uğradığı hususu ispat edilemediğinden davacının istinaf nedeninin yerinde görülmediği, HMK'nın 355 inci maddesi gereğince istinaf yoluna başvuranın sıfatına, istinaf konusu yapılan nedenlere ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda, İlk Derece Mahkemesinin kararının usul ve yasaya uygun olması nedeniyle tarafların istinaf talebi yerinde görülmediğinden başvurunun esastan reddinin gerektiği gerekçesiyle ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla) 18.09.2020 tarihli ve 2019/6 E., 2020/257 K. sayılı kararı usul esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından HMK'nın 353/1-b-1 inci hükmü gereğince davacının istinaf kanun yolu başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı ......A.Ş. vekili ve ... Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ......A.Ş. vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, müvekkil şirket nezdinde tutulan servis kayıtları incelendiğinde davacının satın almış olduğu araçta herhangi bir ayıbın bulunmadığının görüleceğini, 21.06.2019 ve 21.08.2019 tarihlerinde şikayetin incelendiği, herhangi bir probleme rastlanılmadığı, 01.10.2018 tarihinde "start stop çalışmıyor." şikayetinin incelendiğini ve yeniden aktif edildiğini, "seyir halinde kesiklik yapıyor." şikayetinin incelendiğini ve araca ... sıfırlama yapıldığını, 01.11.2018 tarihinde "yağ basıncı düşük uyarısı veriyor." şikayetinin incelendiğini ve herhangi bir uyarıya rastlanılmadığını, "direksiyonda titreme var." şikayetinin incelendiğini ve araca balans ayarı yapıldığını, 12.03.2019 tarihinde "dijital olarak hızı göstermiyor." şikayetinin incelendiğini ve aracın dijital km göstergesinin aktif edildiğini, "vites geçişlerinde vuruntu yapıyor." şikayetinin incelendiğini ve herhangi bir probleme rastlanılmadığını, "bozuk yollarda arka kapılardan ses geliyor." şikayetinin incelendiğini ve kapı ayarlarının yapıldığını, sorunların araçta bulunan herhangi bir ayıptan kaynaklanmadığını, Mahkemenin kararına dayanak aldığı bilirkişi raporunda çelişkili belirlemeler yapıldığını, araçta hem gizli ayıbın varlığının öne sürüldüğünü, hem de tamir edilirse değer kaybı yaşatmayacağı ve değiştirilmesi gereken parçaların zaten rutin zamanlarda değiştirilmesinin olağan olduğunun belirtildiğini, bilirkişi raporunun bu haliyle hükme esas alınmasının mümkün olmadığını, İlk Derece Mahkemesince teknik uzmanlardan heyet bilirkişi raporunun alınması gerektiğini, aleyhe olan hususları kabul anlamına gelmemekle beraber dava konusu araçta bir arıza var ise onarımla sorunun giderilebileceği kanaatinde olduklarını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... Tic. ve San. A.Ş. vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, dava konusu araçta üretimden kaynaklanan bir ayıbın söz konusu olmadığını, araçta ne maddi ne hukuki ne de ekonomik bir ayıbın varlığı tespit edilemediğinden TKHK'nın 11 inci maddesi gereği müvekkili davalının sorumlu tutulmasının da mümkün olmadığını, araçta var olduğu iddia edildiği gibi bir sorunun bulunmadığını, maddede tanınan seçimlik hakların, ayıbın ağırlığına göre belli bir sıralama içerisinde ifade edildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; malın ayıplı olmasından kaynaklı aracın misli ile değiştirilmesi yerinde görülmez ise bedelin iadesi aksi halde ayıp oranında bedelden indirim yapılması ve manevi tazminatın tahsiline karar verilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 11 inci maddesi.
2. 13.06.2014 tarihli ve 29029 sayılı ... Belgesi Yönetmeliği'nin 9 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olmasına, davacıya satılan araçta tespit edilen ayıpların üretim hatasından kaynaklanmasına, davacının aynı arıza şikayetiyle bir çok kez servise başvurmasına, tamir tarihlerinin üzerinden kısa bir sürenin geçmesine rağmen aynı arızanın devam etmesine ve bilirkişi tarafından yapılan inceleme tarihinde dahi arızanın devam etmesine, tamir işleminin sonuçsuz kaldığının dosya kapsamı ile sabit olduğunun anlaşılmış olmasına davalı ... ... belgesinden doğan sorumluluğun bulunmasına ve her ne kadar Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın hüküm kısmında; sadece davacının istinaf talebi yönünden karar verilmiş olunduğu görülse de, kararın gerekçesinde davalıların da istinaf taleplerinin değerlendirilip karşılanmış olduğunun anlaşılmış olmasına göre kurulan hükmün usul ve kanuna uygun olup davalılar vekillerinin temyiz isteğinin reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.