"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkile ait Enerji İletim Hattının ... Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içerisindeki 30.433,20 m² orman sahasından geçmesi nedeniyle davalı İdare ile yapılan 20.03.2018 tarihli olur ile tanzim edilen Kesin İzin Taahhüt Senedinde ve Orman Kanunu 17 nci maddesinin üçüncü ve 18 inci maddesi ile Uygulama Yönetmeliğinin 8, 15, 16, 17, 18 ve devamı maddelerinde yer almayan ve yatırılmaması durumunda iznin iptal edileceği bildirilen ilave ağaçlandırma bedeli adı altından tahsil edilen 357.136,62 TL ilave ağaçlandırma bedelinden dolayı borcu bulunmadığının tespiti ile ihtirazi kayıtla ödenen paranın 04.04.2018 ödeme tarihinden itibaren işleyecek 6183 sayılı Kanun kapsamında kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsili talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; idari yargının görevli olduğunu, Orman Genel Müdürlüğünün 16.07.2013 tarihli emirleri ile 6831 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası gereği verilen izinlerle ilgili olarak ilave ağaçlandırma bedellerinin nasıl hesaplanacağının belirtildiğini, davacıdan bu esaslar çerçevesinde diğer bedellerle birlikte ilave ağaçlandırma bedelinin talep edildiğini, Orman Kanunu'nun 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası ve 18 inci maddelerinin Uygulama Yönetmeliğinin 8 inci maddesi verilen ön izinlerde ön izin bedeli, kesin izinlerde de ağaçlandırma bedeli, arazi izin bedeli, ... bedeli, erozyon bedeli alınacağını, maddede alınacak ağaçlandırma bedelinin mahiyeti hakkında bir sınırlama bulunmadığını, talep edilen bedelin isminin başında “ilave” ibaresinin olması bedelin ağaçlandırma bedeli olduğu gerçeğini değiştirmeyeceğini, ağaçlandırma bedelinin, orman bütünlüğünün ve ekolojik dengenin bozulmaması, sürdürülebilir ormancılığın devamının sağlanması ve bozulan orman alanlarının geri kazanılması amacıyla alındığını, izin verilen sahanın teknik nitelikleri ve bilimsel kıstasları dikkate alınarak belirlendiğini, keyfi bir tasarrufun söz konusu olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası ve 18 inci maddelerinin Uygulama Yönetmeliği'nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında enerji nakil hatlarına izin verilebileceği, 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri gereğince de ağaçlandırma ve arazi izin bedeli alınabileceği ancak ilave ağaçlandırma bedeli ile ilgili herhangi bir hükme yer verilmediği, Yönetmelik gereğince bu şekilde bir düzenlemede bulunmadığı, hüküm altına alınmayan bir bedelden davacı şirketin sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı, davalının dava konusu edilen bedellerin alınmasına gerekçe olarak Orman Genel Müdürlüğünün 16.07.2013 tarihli emrini gösterdiği, ağaçlandırma bedeli şeklinde yapılan düzenlemenin başına ilave ibaresinin konmasının bedelin ağaçlandırma bedeli olduğunu değiştirmeyeceği ve ağaçlandırma bedelinin mahiyeti hakkında bir sınırlama bulunmadığını belirtmesi hususlarının yerinde olmadığı, yasa ve yönetmelikte bulunmayan ilave ağaçlandırma bedeli adı altında alınan miktarın ... emri ile alınmasının açıkça 6831 sayılı Kanun'un ek 5 inci maddesine aykırılık teşkil ettiği, 16.07.2013 tarihli Genel Müdürlük emrinin davacı açısından bağlayıcılığının bulunmadığı ve bu nedenle davacının istirdat talebinin yerinde olduğu gerekçesiyle; davacı kurum tarafından ihtirazi kayıtla davalı kuruma ödenen 302.658,15 TL asıl alacak ve 54.478,47 TL KDV olmak üzere toplam 357.136,62 TL'nin 04.04.2018 ödeme tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanun kapsamında işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davada idari yargının görevli olduğuna ilişkin itirazlarının reddedilip işin esasına girilerek karar verilmesinin yerinde olmadığını, davaya konu ağaçlandırma bedelinin, 16.07.2013 tarihli ve dosya içinde mevcut ... emirlerinde belirtilen ölçülerde ve tepe kalınlığı esas alınarak izin verilen sahanın teknik özelliklerine göre ve bilimsel kıstaslar dikkate alınarak yapılan hesaplama neticesinde talep edildiğini, 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası ve 18 inci maddelerinin Uygulama Yönetmeliği'nin 8 inci maddesinde verilen kesin izinlerde ağaçlandırma bedeli alınacağının belirtildiğini, alınacak ağaçlandırma bedelinin mahiyeti hakkında bir sınırlandırma getirilmediğini, talep edilen bedelin isminin başında " ilave" ibaresinin bulunması alınan bedelin ağaçlandırma bedeli olduğu hususunu değiştirmediğini, orman bütünlüğünün ve ekolojik dengenin bozulmaması, sürdürülebilir ormancılığın devamının sağlanması ve bozulan ormanların geri kazanılması amacıyla izin verilen sahanın teknik özellikleri dikkate alınarak ağaçlandırma giderinin talep edildiğini, dava konusu bedelin orman mevzuatına uygun olup olmadığı konusunda alınan bilirkişi itirazlarının dikkate alınmadan karar verildiğini savunarak, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında yapılan taahhüt senedinde ilave ağaçlandırma bedeli alınacağına dair bir hüküm bulunmadığı gibi Uygulama Yönetmeliğinde de bu yönde bir hüküm bulunmadığı, davalının gerekçe olarak ileri sürdüğü 16.07.2013 tarihli Genel Müdürlük talimatının davacı açısından bağlayıcılığının bulunmadığı, bu nedenle mevzuat ve yasaya aykırı olarak alınan ilave ağaçlandırma bedelini geri istemekte davacının haklı olduğu, davalının faize yönelik açık bir istinaf talebinin bulunmadığı, ancak davalı ... harçtan muaf olduğu halde davacı tarafından yatırılan peşin harcın davalıdan tahsiline karar verilmesi usul ve yasaya uygun bulunmadığı gerekçesiyle; davalının istinaf başvuru talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm kurularak davanın kabulü ile davacı kurum tarafından ihtirazi kayıtla davalı kuruma ödenen 302.658,15 TL asıl alacak ve 54.478,47 TL KDV toplamı olan 357.136,62 TL'nin 04.04.2018 ödeme tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanun kapsamında işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davalı kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davacı tarafça dava açılırken yatırılan 6.099,01 TL peşin harcın talep halinde iadesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar etmiş, ayrıca davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ödenen ilave ağaçlandırma bedelinin iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 6 ncı maddesi,
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi.
3. Değerlendirme
Taraflar arasında yapılan taahhüt senedinde ve Uygulama Yönetmeliğinde ilave ağaçlandırma bedeli alınacağına dair bir hükmün yer almadığı, 16.07.2013 tarihli Genel Müdürlük talimatının davacı açısından bağlayıcılığının bulunmadığı, mevzuat ve yasaya aykırı olarak alınan ilave ağaçlandırma bedelini geri istemekte davacının haklı olduğu, Bölge Adliye Mahkemesince borcun kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle İlk Derece Mahkemesinin kararını davacı idare harçtan muaf olduğundan aleyhine hükmedilemeyeceği gerekçesiyle kaldırılarak yeniden hüküm kurulması nedeniyle davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı tarafın temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.