"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki dernek genel kurul kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... ... Parti İlçe ...'nın İl Delegelerinin İl kongresinde oy kullandıklarını, ...'in İlçe Kongresinin 23.11.2019 Cumartesi günü yapıldığını, kongreye itiraz süresinin 26.11.2019 tarihinde dolduğunu, bu sebepten dolayı İl ve İlçe Kongrelerinin tamamı yapıldıktan sonra İç Tüzüğün 24 üncü maddesinde belirtildiği gibi açık olarak İl Seçim Kuruluna bildirildiğini, "İl delegeleri il seçiminde oy kullanırlar" denildiğini, bu sürelerin 15 günlük yasal süre dolmadan ...'in İl Delegelerinin de oy kullanmasının yasal olmadığını, bu nedenlerle 08.12.2019 Pazar günü yapılan ... Parti İl Kongresinde yasal süre dolmadan oy kullanıldığı için iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacı ...'in, davalı ... Parti ... İl Başkanlığı'nın usule uygun delege listesini ilan etmiş olmasına rağmen Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili maddesi hükmünce itirazda bulunmadığını, kongre yapıldıktan sonra kötü niyetli bir şekilde işbu davayı açtığını, halbuki ilgili madde hükmünde de açık olduğu üzere ilan edildikten sonra süresi içerisinde itiraz edilmeyen delege listelerinin kesin olduğunu, ilan süresinden sonra davacı tarafından delege listesine herhangi bir itiraz yapılmamış olmakla birlikte, işbu listenin davacı tarafından o tarihte incelendiğini, kesinleşen listeye istinaden kongrenin iptali talepli işbu davanın usulsüz olduğunu ve reddi gerektiğini, ... ... Parti İlçe Teşkilatının İlçe Kongresinin 23.11.2019 tarihinde yapıldığını, yapılan kongrede delege listesinin belirlendiğini, listenin ilanının da usulüne uygun olarak gerçekleştirildiğini, seçilmiş delegelere, ilan süresince bir itirazda bulunulmadığını, bunun üzerine ... Parti İl Kongresinde 08.12.2019 tarihinde seçilmiş delegelerin oylarını kullandıklarını, listelerin yayınlanma tarihinin, oy kullanma tarihinden 15 gün önce olduğundan, Kanunda yer alan en az 15 gün ibaresine uyulduğunu ve seçimlerin normlara uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini, davanın ve iddiaların kabulü anlamına gelmemekle birlikte; iptali istenen il kongresinde oy kullanan ... İlçe delegeleri ile, yeni yapılan ilçe kongresinde belirlenen delege listesinin aynı olduğunu, kabul anlamına gelmemekle birlikte, işbu dava kabul edilip il kongresi yenilendiğinde yine aynı listenin oy kullanacağını, yani hukuki bir menfaat bulunmadığını ileri sürerek; davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin 2019/690 E., 2019/644 K. sayılı kararıyla; ... Parti İl Başkanlığının tüzel kişiliği olmadığından dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesi kararının davacı vekilince istinafı üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 2020/192 E., 2020/179 K. sayılı kararıyla; davada husumetin ... Parti Genel Başkanlığına yöneltilmesi gerektiğinden, davanın yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3. Bunun üzerine yapılan yargılama neticesinde, İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ... ... Parti İlçe Teşkilatının İlçe Kongresinin 23.11.2019 tarihinde yapıldığı, yapılan kongrede delege listesinin belirlendiği, listenin usulüne uygun ilan edildiği, seçilmiş delegelere ilan süresince bir itirazda bulunulmadığı, listelerin yayınlanma tarihinin delegelerin il kongresinde oy kullanma tarihinden 15 gün önce olduğu, yine ... İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı'nın ilk kongresinin yapılması için sunulan dilekçenin ve delege listelerinin 20.11.2019 tarihli olup, dilekçe üzerinde her ne kadar hakim imzası mevcut değil ise de dilekçenin kaydedildiği tarih itibariyle işleme alınmış olacağı, keza ... ... İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı'nın 03.12.2019 tarihli 2019/79 Karar nolu kararında da, "... Parti ... İl Başkanlığı'nın İl kongresi seçimlerini yapmak üzere 20.11.2019 tarihinde Başkanlığa müracaat ettiğinin, müracaat evrakına ekli delege listesi sunulduğunun, 11 sayfa 222 delegeden ibaret olduğu hususunun" belirlendiği, hakim havalesi eksikliğinin sonuca etkili olmadığı, ... İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı'nın vermiş olduğu kararda başvurunun ve eki delege listelerinin 20.11.2019 tarihinde sunulduğunun belirlendiği, 08.12.2019 tarihinden onbeş gün önce il kongresi seçimleri için başvuru yapıldığı ve delege listelerinin verildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davalı ... Parti'nin 23.11.2018 tarihinde ... İlçe Başkanlığı ve Organ Seçimlerini gerçekleştirdiğini, yapılan söz konusu seçimin 25.11.2018 tarihinde mesai saati bitiminde kesinleştiğini, davalı ... Parti'nin ... İlçe Kongresi daha henüz yapılmadan ve kesinleşmeden sanki yapılmış ve kesinleşmiş gibi il kongresi için başvuru yaptığını ve bunun neticesinde Kanuna aykırı şekilde seçim gerçekleştirildiğini, davalı ... Parti sağ üstte 20.11.2019 tarihi yazan ancak hakim imzası ve havalesi bulunmayan dilekçe ile ... İlçe Seçim Kurulu'na 08.12.2019 tarihinde il kongresi yapmak için başvurduğunu, ... İlçe Seçimlerinin 23.11.2019 tarihinde yapıldığını ve 25.11.2019 tarihinde kesinleştiği düşünüldüğünde 15 günlük süre nedeniyle seçimin en erken 10.12.2019 tarihinde yapılabilmesi gerektiğini, ancak davalı ... Partinin daha henüz ... İlçe Seçimi yapılmadığı halde yapılmış ve kesinleşmiş gibi ... İlçe Seçim Kuruluna dilekçe vererek ... İl Kongresini gerçekleştirdiğini, bu nedenle yapılan seçimin usulsüz olup iptali gerektiğini, ilk derece mahkemesinin tüm bu hususları ve tarihleri gerekçeli kararında tespit etmekle birlikte ... İlçesinde seçim yapılmadığı halde yapılmış gibi dilekçe verilmesi konusuna değinmediğini, ilk derece mahkemesinin gerekçeli kararında mevcut usulsüzlüğün seçim sonucunu etkilemeyeceği şeklinde tespitte bulunarak davanın reddine karar verdiğini, ancak ... İlçesi'nin delege sayısı itibariyle seçimi etkileyebilecek nitelikte olduğunu, bununla birlikte söz konusu usulsüzlüğün Kanuna aykırı uygulama olduğunu, henüz yapılmayan bir seçimi yapılmış ve kesinleşmiş gibi dilekçeye konu etmek ve dilekçenin üzerinde hakim havalesi ve imzasının bulunmamasının açıkça Kanuna aykırı uygulama olduğunu, 08.12.2018 tarihinde yapılan İl kongresinin Kanuna aykırı uygulama nedeniyle iptali gerektiğini ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının 08.12.2019 tarihinde yapılan ... Parti İl Kongresinde ... İlçe delegelerinin oy kullandığı, ancak ... İlçesi ... Parti seçimlerinin 23.11.2019 günü yapıldığı, 15 günlük yasal süre göz önüne alındığında İl Kongresi Parti Tüzüğü'nün 24 üncü maddesi uyarınca oy kullanmalarının mümkün olmadığı gerekçesiyle İl Kongresinin iptalinin talep edildiği, davacının ... İlçe delegesi olduğu, ... İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığından getirtilen partinin üye listesi ile delege listesi karşılaştırılarak seçime katılma yeterliliğine sahip isimler belirlenerek 30.11.2019 - 02.12.2019 tarihleri arasında ilan edilmiş ve ilan süresi içerisinde herhangi bir itiraz olmadığından delege listesinin kesinleştiği, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 10/7 nci maddesi ve ... Parti Tüzüğü'nün 24 üncü maddesi hükmü gözetilerek Mahkemece davanın reddine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf taleplerinin HMK'nın 353-(1)-b/1 inci maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar ederek, kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 08.12.2019 tarihinde yapılan ... Parti İl Kongresi'nin iptali isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 10/7 nci maddesinde;
"Siyasi Partilerin bu Kanuna göre yapacakları kongre delege seçimlerinde ve ön seçimlerde (b) ve (d) bentleri gereğince Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilmiş üye listeleri esas alınır." hükmü düzenlenmiştir.
2. ... Parti Tüzüğünün 24 üncü maddesinde;
"İlçe veya il kongrelerinin toplanmasından en az 15 gün önce kongreye katılacak delegeleri gösteren listeler, yetkili seçim kurulu başkanına iki nüsha halinde verilir. Ayrıca toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile çoğunluk sağlanamadığı takdirde ertesi gün yapılacak ikinci toplantıyla ilgili konular da bildirilir.
Seçim kurulu başkanı tarafından onaylanan listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar, toplantı tarihinden yedi gün önce ilçe veya il binasına asılmak suretiyle ve üç gün süreyle ilan edilir.
İlan süresi içinde veya ilanın bitiminden itibaren üç gün içinde yapılacak itirazlar, Hâkim tarafından incelenerek karara bağlandıktan sonra listeler kesinleşir. Kesinleşen listeler ile toplantıya
ilişkin diğer hususlar kongrede esas alınır." hükmüne yer verilmiştir.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, ilan edildikten sonra süresi içerisinde itiraz edilmeyen delege listelerinin kesin olduğunun anlaşılmasına göre, davacı vekili tarafından ileri sürülen temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.12.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.