"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2011/396 E., 2013/200 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalılar hakkında kesme ve açma suçundan düzenlenen 08.11.2010 tarihli suç tutanağına istinaden ceza davası açıldığını ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 652,65 TL tazminat, 5.237,50 TL ağaçlandırma gideri olmak üzere toplam 5.890,15 TL' nin olay tarihinden itibaren değişken oranlarda işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ...; kendisine verilen izin belgesine istinaden yaklaşık 150 senedir zilyetliklerinde bulunan ve kendilerinin kullandığı fındık bahçesindeki kuruyan ağaçların tepelerini ve dallarını diğer davalı oğlunun kestiğini, bunun üzerine davaya konu tutanağın düzenlendiğini, fındık bahçesinin orman arazisinin sınırları içerisinde olmadığını, davanın haksız olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ...; hakkında ceza davası açıldığını, tekrar dava açılmasının doğru olmadığını, sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalılar hakkında ... ... mülkü hudutları içerisinde 20 nolu bölme içerisinde kalan alandan kesme ve açma yaptıklarından bahisle 08.11.2010 tarihli ve 1/31 sayılı suç tutanağı tanzim edildiği, suç tutanağına istinaden haklarında açılan ... Sulh Ceza Mahkemesinin 2011/15 E. sayılı dosyasından, davalılar/sanıkların kesme eylemlerinden dolayı ayrı ayrı beraatlerine karar verildiği, tarla açmak suretiyle işgal suçundan davalı/sanıklar hakkında mahkumiyet kararı verildiği gerekçesiyle; ceza dosyasındaki bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile 3.162,94 TL'nin olay tarihinden itibaren değişken oranlarda işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; bilirkişi incelemesi yapılması gerekirken ceza mahkemesince alınan bilirkişi raporu ile yetinilmesinin doğru olmadığını, hüküm kurmaya elverişli rapor aldırılması gerektiğini
ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalılar hakkında orman alanı içerisinde ağaç kesme ve ormanlık alanı açma suçundan düzenlenen suç tutanağına istinaden maddi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 112 nci maddesi; " Bu Kanunla yasaklanan; dikiliden ağaç kesilmesi dışındaki fiillerin işlenmesi nedeniyle meydana gelen zarar için ayrıca genel hükümlere göre hukuk mahkemesinde gerçek zarar üzerinden tazminat talebinde bulunulabilir.
Gerçek zarar;
A) Bu Kanuna aykırılık oluşturan fiilin konusu orman emvali ağaçtan elde edilmiş ise; fiilin işlendiği yere en yakın orman idaresi satış yerinde söz konusu orman emvalinin bir evvelki yıla ait bilanço döneminde yapılan açık artırmalı satışlarda, aynı cins ve türdeki emval için beliren satışlar ortalamasından, bu tür emvale ait o dönemde yapılmış kesim, taşıma ve istif giderlerinin çıkarılmasıyla elde olunacak birim fiyat üzerinden hesap edilir.
B) Fiilin konusu fidan ise; fiilin işlendiği yıl, aynı fidanların her birisinin dikimi ve arazi hazırlanması için hesaplanacak gerçek masraflar ile o yıla kadar kesilen fidanlar için yapılmış bakım giderleri toplamı bir misli fazlasıyla tazmin ettirilir.
C) Ormanlardan temin olunan ve değeri para ile ölçülebilecek diğer her türlü orman emvalinin gerçek zarar birim fiyatı ise (A) bendi hükmüne kıyasen hesaplanır.
Orman işletme müdürlükleri, görev alanları içerisinde bulunan her ilçe merkezi için ayrı olmak üzere, bu madde hükümlerine göre ormanlardan elde edilebilecek her türlü emval için tazminata esas olacak birim değerlerini, her yılın ikinci ayının yirminci gününe kadar bir cetvel hâlinde tespit ve tanzim edip bağlı bulunduğu orman bölge başmüdürlüğüne tasdik ettirerek bu cetvelleri ilgili bulundukları ilçelerde belediyeler vasıtasıyla ilan ettirip, derhal birer nüshalarını mıntıkasındaki hukuk mahkemelerine ve bu davaların takip olunacağı kendi birimlerine gönderir. Bu cetveller ertesi yılın ikinci ayının son günü akşamına kadar geçerli sayılır. Tazminatın hesaplanmasında bu cetveller dikkate alınır." şeklinde düzenlenmiştir.
2. Aynı Kanun'un 113 üncü maddesi; " Bu Kanunla yasaklanan fiilin dikiliden ağaç kesilmesine taalluku halinde ağaç müsadere edilmiş olsa dahi talep halinde hükmolunacak tazminat mahalli rayice göre hesaplanır. (Değişik ikinci fıkra: 23/1/2008-5728/220 md.) Mahallî rayiç; bu Kanuna aykırılık oluşturan fiilin işlendiği yere en yakın orman satış istif yerinde, söz konusu orman mahsulü emvalin bir evvelki yıla ait bilanço döneminde yapılan açık artırmalı satışlarda aynı cins ve türdeki emval için beliren satışlar ortalamasıdır. 112 nci maddenin son fıkrası hükmü bu madde için de geçerlidir." şeklinde düzenlenmiştir.
3. Anılan Kanunun 114 üncü maddesi; " Her türlü orman suçları ile tahrip olunan veya yakılan sahalar için, bu Kanunda yazılı tazminattan başka ayrıca, ağaç cinsine göre cari yıl içindeki mahalli birim saha ağaçlandırma gideri esas tutularak ağaçlandırma masrafına da hükmolunur. 112 nci maddenin son fıkrası hükmü bu madde için de aynen uygulanır. (Ek fıkra: 23/01/2008-5728/221 md.) Bu Kanunun 112 ve 113 üncü maddeleri ile bu madde hükümleri uyarınca açılacak tazminata ve ağaçlandırma giderine ilişkin davalar hukuk mahkemesinde görülür. Bu davalarda orman idaresi harçtan muaftır. " şeklinde düzenlenmiştir.
3. Değerlendirme
1. Davacı idare, davalılar hakkında kesme ve açma suçundan düzenlenen 08.11.2010 tarihli suç tutanağına istinaden ceza davası açıldığını ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 652,65 TL tazminat, 5.237,50 TL ağaçlandırma gideri olmak üzere toplam 5.890,15 TL' nin olay tarihinden itibaren değişken oranlarda işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
2. Davalılar hakkında açılan ceza davasında orman mühendisi tarafından hazırlanan 04.05.2011 havale tarihli bilirkişi raporunda 6831 sayılı Kanun'un 113 üncü maddesi uyarınca hesaplanan tazminatın 862,54 TL, aynı Kanun'un 114 üncü maddesine göre ağaçlandırma tazminatının 2.300,40 TL, aynı Kanun'un 112 nci maddesine göre de tazminatın 13,31 TL olarak hesaplandığı, böylece davalıların 3.162,94 TL tazminat ödemelerinin gerektiğini belirtmiştir.
3. Davacı idare tarafından yapılan hesaplama ile bahsi geçen bilirkişi raporunda yapılan hesaplama arasında kararı temyiz eden davacı aleyhine olan farkın, ağaçlandırma giderine ilişkin olduğu görülmüştür.
4. Davaya konu ağaçlandırma giderine ilişkin olarak, davacı idarece suça konu açma yapılan yerin 7.823 m² olarak kabul edildiği, ceza mahkemesince yapılan keşfe katılan fen bilirkişisinin 25.04.2011 tarihli raporunda ise tanıkların beyan ve yer göstermeleri ile zeminde gerekli ölçümler yapılarak açma yapılan alanın 3.436,12 m² olduğunun tespit edildiği, orman mühendisi bilirkişi tarafından da açma yapılan alan üzerinden davacı idare ile aynı şekilde hesaplama yapılarak sonuca ulaşıldığı anlaşılmıştır.
5. Bu durumda davacı idarenin 08.11.2010 tarihli suç tutanağına istinaden tazminat miktarını hesaplandığı, ceza dosyasında 21.04.2011 tarihinde yapılan keşifte teknik ölçüm ile açma yapılan alanın tespit edildiği, temyize konu kararın Mahkemece 24.10.2013 tarihinde verildiği, temyiz incelemesinin 2023 yılında yapıldığı, yeniden keşif yapılarak bilirkişi raporu alınmasının dosyaya katkı sağlamayacağı nazara alındığında, davacı tarafın temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
19.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.